Γράφει ο Γιάννης Νάκος
Το σημερινό μου άρθρο προτίμησα να μην περιλαμβάνει εγχώρια και διεθνή πολιτική σκηνή και εξελίξεις όσον αφορά το οικονομικό σκέλος και κομμάτι της περίφημης διαπραγμάτευσης που τόσους μήνες μας απασχολεί, αλλά να επικεντρωθώ στην ενεργειακού τύπου συμφωνία που υπογράφτηκε τις προηγούμενες ημέρες, την επονομαζόμενη TAP.
Η λεπτομέρεια’
Κάτι το οποίο ελάχιστοι γνωρίζουν και πιθανόν ελάχιστοι και να ερευνήσουν είναι το γεγονός πως ο αγωγός ο οποίος τοποθετείται πέριξ Αμερικανικών συμφερόντων, φυσικά, θα διασχίσει και την χώρα μας «Δωρεάν».
Το χρονικό της υπογραφής
Η ειδοποιός διαφορά στην επενδυτική εξίσωση που υπογράφτηκε της προηγούμενες ημέρες και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός πως ένα μήνα πριν επικυρωθεί μεταξύ Ελλάδος, Ιταλίας και Αλβανίας η διέλευση του αγωγού ΤΑΡ σε εδάφη των τριών χωρών, για να περάσει τράνζιτ φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν προς τη δυτική Ευρώπη, η κ. Μέρκελ και η Γερμανική Κυβέρνηση πίεσαν και κατάφεραν να περάσει τροπολογία βάσει της οποίας δεν θα καρπωθεί καμία χώρα της ΕΕ τέλη διέλευσης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Η αρνητική αυτή εξέλιξη είμαι πολύ σημαντική για την χώρα μας, καθώς όπως εύλογα μπορούμε να διαπιστώσουμε από τα πρακτικά της συμφωνίας, η Ελλάδα, το κράτος από το οποίο θα περάσει το μεγαλύτερο μέρος του αγωγού, «ΔΕΝ ΘΑ ΚΑΡΠΩΘΕΙ ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΕΥΡΩ».
Οι επιθυμίες της κυβέρνησης και ο Σαμαράς
Από την δική της πλευρά η ελληνική κυβέρνηση διατείνεται πως η χώρα θα έχει τεράστιο οικονομικό όφελος και θετικά κέρδη σε όλους τις τομείς της οικονομίας από την υπογραφή αλλά και μελλοντική εφαρμογή του αγωγού, τονίζοντας με αρκετή δόση υπερηφάνειας αλλά και υπέρμετρης αισιοδοξίας το γεγονός πως τα οικονομικά οφέλη αυτής της σύμπραξης αναμένεται να είναι τεράστια και να δώσουν το έναυσμα για μια μαζική άνοδο της οικονομίας.
Και κάπου εδώ νομίζω είναι χρήσιμο να μπει στο παιχνίδι και το όνομα του Αντώνη Σαμάρα, του οποίου ουκ ολίγες φορές του έχω προσάψει πράγματα, όμως τούτη την φορά οφείλω να του αναγνωρίσω ότι με δίχασε. Ο λόγος; Από την μια η πολύ σημαντική επενδυτική του συμβολή στο να κλείσει η συμφωνία επί των ημερών του και από την άλλη το γεγονός ότι παραχώρησε σχεδόν τσάμπα το 2014 το ελληνικό τμήμα μήκους 547 χλμ στους Ευρωπαίους, Αζέρους και τους Τούρκους.
Η πραγματικότητα
Η πραγματικότητα και γενικότερα η αναμενόμενη αλήθεια της οποίας τη θέση παίρνει πρόσκαιρα η ευκαιριακή αναταραχή είναι πάντοτε αμείλικτη. Υπό αυτό το πρίσμα, όσο κι αν έχουμε θεωρίες και πανηγυρισμούς από την ελληνική κυβέρνηση, τα οικονομικά οφέλη για το Δημόσιο από τον TAP θα είναι κάποια φορολογικά έσοδα ύψους, όπως υπολογίζεται, το πολύ 320 εκατ. ευρώ και μάλιστα σε βάθους 15 ετών!
Δηλαδή, για να το καταλάβουμε όλοι μας καλύτερα, μιλάμε για 21 εκατομμύρια τον χρόνο; Και πολύ περισσότερο, όταν ένας ξένων συμφερόντων αγωγός θα περάσει από την Ελλάδα και έχουμε παραχωρήσεις εκτάσεων κρατικού και ιδιωτικού ενδιαφέροντος και έχουμε το θράσος να πανηγυρίζουμε; Αυτό είναι το λιγότερο ανήθικο εκ μέρους μας.
Τα αρνητικά
Σύμφωνα με μια πρώτη αναζήτησή των πιθανών απότοκων αυτής της συνεργασίας, κατέληξα σε κάποια αξιοσημείωτα αν και αντικρουόμενα, όπως είναι φυσικό, με τις προβλέψεις της κυβέρνησης πιθανά αποτελέσματα:
1) «Λίγες θέσεις εργασίας»
Η πρόβλεψη για τις οικονομικές επιδράσεις από την κατασκευή του ΤΑΡ στην ελληνική οικονομία, μόνο κατά την περίοδο κατασκευής του αγωγού (2015 – 2018), το όφελος για το ελληνικό ΑΕΠ υπολογίζονται ότι θα είναι 320 εκατομμύρια ευρώ, ενώ παράλληλα θα συνδυάζονταν και από την ύπαρξη 2.7000 θέσεις απασχόλησης ετησίως.
Όμως λογαριάζανε στον ΙΟΒΕ, χωρίς τον ξενοδόχο, καθως αυτές οι προβλέψεις έγιναν πριν την υπογραφή εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης της συμφωνίας και το εδάφιο που αναφέρει ότι δεν θα υπάρχουν τέλη διέλευσης. Παράλληλα, σε τοπικό επίπεδο εξίσου τα νέα δεν είναι ευχάριστα, καθώς σύμφωνα πάλι με τα προβλέψεις του ΙΟΒΕ το έμμεσο όφελος από τη συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις θα προσφέρει 420 εκατομμύρια ευρώ και 2.400 θέσεις απασχόλησης ετησίως, πράγμα το οποίο κρύβει ένα ολέθριο υπολογισμό.
«Το Λάθος»
Αυτό το οποίο δεν αποδόθηκε με την σωστή και ανάλογη σημασία που θα άξιζε είναι εκείνη η αναφορά, η οποία κάνει λόγο όπως είδαμε και πιο πάνω για κέρδη, τα οποία όμως δεν είναι διασφαλισμένα για ακόμη μία φορά από την ελληνική πλευρά. Και θα εξηγήσω ευθύς αμέσως.
Όπως ανέφερα και πιο πάνω, οι νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν, αλλά αυτό που δεν γνωρίζει πολύς κόσμος είναι ότι δεν έχουν μπει κάποιες ρήτρες οι οποίες να διασφαλίζουν και την περαιτέρω διαιώνιση της εργασίας μετά και την πάροδο της λήξης και κατ’επέκταση αποπεράτωσης του έργου (περίπου 3 χρόνια). Άρα, οι θέσεις εργασίας θα είναι για όσο διάστημα θα γίνονται εργασίες, δηλαδή θα υπογραφούν συμβάσεις ορισμένου χρόνου και εν προκειμένω για τρία χρόνια. Επιπροσθέτως, δεν υπάρχει καμία δέσμευση για να είναι οι εργάτες Έλληνες, άρα σίγουρα θα υπάρχουν και ξένοι, ενώ, επίσης, δεν υπάρχει καμία δέσμευση τα υλικά να προέρχονται από ελληνικές εταιρίες.
2) «Μόνιμη ζημιά στον φυσικό περιβάλλον»
Από οικολογικής πλευράς, η ζημιά η οποία θα προκληθεί εξαιρίας του ξεριζώματος των δέντρων για να περάσει ο αγωγός αναμένεται να παρατηρηθεί εντόνως τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του αγωγού με πληροφορίες και πρώτες μελέτες να αναφέρουν από την μια τη μη δυνατότητα παραγωγής εκ μέρους των αγροτών για 30 εκατοστά κάτω από την γη τους και από την άλλη την μικρή σε επίπεδο οικονομικών μεταβλητών εκμετάλλευσης της δυνατότητας παραχώρησης με μορφή ενοικίου των εδαφών για τους κατοίκους της περιοχής εκείνης που περνάει ο αγωγός.
3) «Καμία Ελληνική Εταιρία στην κοινοπραξία του αγωγού»
Μεγάλα ερωτήματα προξενεί επίσης το γεγονός πως στην κοινοπραξία του έργου δεν έχει συμμετάσχει καμία ελληνική εταιρία, αν’αυτού στην θέση τους μπήκανε η νορβηγική ενεργειακή εταιρία Stratoil, η ελβετική AXPO και φυσικά η Γερμανική εταιρία ΕΟΝ Ruhrgas.
Συμπερασματικά, από την πλευρά μας σαν χώρα θεωρώ ότι κάνουμε τα στραβά μάτια μπροστά στις προοπτικές που μας ανοίγονται γενικότερα σαν κράτος και αφορούν την Ελλάδα και, δυστυχώς, δεν βλέπουμε την μεγαλύτερη εικόνα και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης σαν έθνος εν γένει. Η ουσιαστική λύση θα δοθεί μόνο μέσα από πραγματικό ουσιαστικό διάλογο με την κοινωνία, τις ανάγκες της οποία δυστυχώς οι κεντρικοί πολιτικοί θεσμοί έχουν αναπολήσει.
