Η Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Κομισιόν κατέληξαν σε μια κατ’ αρχήν συμφωνία για την δημιουργία μιας νέας Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η οποία θα αντικαταστήσει την Frontex.
Η απόφαση θα τεθεί σε εφαρμογή εφόσον πάρει στις 27 Ιουνίου, την έγκριση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του Κοινοβουλίου και κατόπιν της Ολομέλειας τους σώματος, εντός του Ιουλίου.
Η νέα υπηρεσία θα βασιστεί στις υπάρχουσες δομές του οργανισμού Frontex, ωστόσο θα ενισχυθεί με προσωπικό και εξοπλισμό από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Όπως τονίζει στη σχετική ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη-μέλη θα διατηρήσουν την «κυριαρχία» τους πάνω στα σύνορά τους και θα διαχειρίζονται τα εξωτερικά τους σύνορα «στην καθημερινότητά τους». Η νέα υπηρεσία θα προσφέρει την «υποστήριξή» του και θα μπορεί «να εντοπίζει τις αδυναμίες και να παρεμβαίνει και μάλιστα όχι όταν είναι πολύ αργά».
Τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας είναι:
– Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα έχει πιο ενεργό ρόλο στην επιστροφή των μεταναστών στη χώρα καταγωγής τους, αλλά μόνο όταν πρόκειται για την εκτέλεση των αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί από τις εθνικές αρχές.
– Υποχρεωτικά θα πρέπει αν υπάρχει άμεσα διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή και σε μόνιμη βάση, μια δύναμη 1.500 φρουρών με πλήρη τεχνικό εξοπλισμό. Η συγκεκριμένα απόφαση ελήφθη καθώς οι έως τώρα πολιτικές αποφάσεις για ενίσχυση της Frontex στην περίπτωση της Ελλάδας, ουδέποτε εφαρμόστηκαν από τα κράτη μέλη, τα οποία απέφυγαν αν διαθέσουν προσωπικό και τεχνική υποστήριξη.
– Ειδικότερα για τον τεχνικό εξοπλισμό που χρειάζονται οι ομάδες άμεσης επέμβασης, θα πρέπει διατίθεται από τα κράτη-μέλη εντός προθεσμίας 10 ημερών από την κατάρτιση του επιχειρησιακού σχεδίου.
– Εάν ένα κράτος-μέλος διαφωνήσει με την απόφαση του Συμβουλίου για επέμβαση της νέας Υπηρεσίας στα εδάφη του, οι άλλες χώρες της Ε.Ε. μπορούν να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορά τους.
– Στις χώρες που έχουν εξωτερικά σύνορα με χώρες μη μέλη, θα οριστούν αξιωματικοί που θα λειτουργούν ως «σύνδεσμοι». Ο κάθε αξιωματικός – σύνδεσμος θα μπορεί να καλύπτει έως και τέσσερις γεωγραφικά γειτονικές χώρες, προκειμένου να διασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και του οικείου κράτους-μέλους, που χρειάζεται βοήθεια.
– Η νέα υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να ενημερώνει σε τακτική βάση το Ευρωκοινοβούλιο και να παράσχει κάθε πληροφορία στους ευρωβουλευτές. Επίσης ο εκτελεστικός διευθυντής της νέας υπηρεσίας θα επιλέγεται από το Ευρωκοινοβούλιο.