Το 2019, όταν οι περίπου 450 εκατομμύρια πολίτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσήλθαν στις κάλπες για να επιλέξουν ένα κοινοβούλιο για την ήπειρο, κυρίαρχο αφήγημα ήταν η πράσινη ανάπτυξη και η συζήτηση για το κλίμα.
Αυτή η ισχυρή υποστήριξη από τη βάση σε υποψηφίους και φιλοπεριβαλλοντικά κόμματα οδήγησε στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία , καθώς και σε φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (σε όλους τους τομείς στο μηδέν μέχρι το 2050). Επίσης σε έναν σαρωτικό νόμο για την αποκατάσταση της φύσης που απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιδιορθώνουν τα κατεστραμμένα οικοσυστήματα.
Πέντε χρόνια μετά, το σκηνικό άλλαξε. Αφενός η πανδημία και αφετέρου ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση αλλά και η πληθωριστική άλλαξαν τις γεωπολιτικές ισορροπίες, τις προτεραιότητες αλλά και την πολιτική ατζέντα.
Η πράσινη ρητορική έχει υποχωρήσει, στο νέο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο καταγράφεται μια σαφής στροφή προς τα δεξιά, η ακροδεξιά έχει ενισχυθεί σημαντικά και η αποχή έχει καταγράψει ιστορικά υψηλά ποσοστά.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι λιγότερο ευαίσθητη σε ό,τι αφορά το κλίμα, πιο αυστηρή σε ο,τι αφορά τη μετανάστευση και θα χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό που θα καταστήσει δύσκολη τη λήψη αποφάσεων σε πολλά καίρια ζητήματα.
Tα φιλοευρωπαϊκά κεντροδεξιά, κεντροαριστερά, φιλελεύθερα κόμματα και οι Πράσινοι διατηρούν την πλειοψηφία, αλλά με μία δύναμη σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με τις 488 στην απερχόμενη Βουλή. Και όπως συνέβη στη Γαλλία με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, δεν αποκλείεται να δρομολογηθούν εξελίξεις σε διάφορα κράτη σε εθνικό επίπεδο.
Η Πράσινη Συμφωνία
Σε ό,τι αφορά την Πράσινη Συμφωνία το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας έχει ήδη ψηφιστεί σε νόμο και τώρα εναπόκειται στις χώρες της ΕΕ να την εφαρμόσουν.
Σχετικά με αυτό, ο Chris Rosslowe, ανώτερος αναλυτής δεδομένων ενέργειας και κλίματος στην Ember, λέει στο Energy Monitor : «Καθώς η Πράσινη Συμφωνία βρίσκεται τώρα στη φάση υλοποίησης, τα επιμέρους κράτη μέλη, και όχι το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα έχουν μεγαλύτερη επιρροή στην πρόοδο προς τους κλιματικούς στόχους».
Ωστόσο, το διακύβευμα είναι μεγάλο. Μερικοί πιστεύουν ότι οι Πράσινη Συμφωνία κάνει τη ζωή δύσκολη. Άλλοι ανησυχούν για τα σημάδια μιας ηπείρου που αποβιομηχανοποιείται. Ακόμα περισσότεροι ανησυχούν όλο και περισσότερο για την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών τους.
Οι ευρωεκλογές σηματοδοτούν και μια σειρά αλλαγές σε ό,τι αφορά τα διάφορα όργανα της ΕΕ, οι αποφάσεις των οποίων καθορίζουν σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό την ενεργειακή πολιτική. Και οι αποφάσεις που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα αναμένεται να αποβούν καθοριστικές για τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά την ενεργειακή πολιτική.
Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Διορισμένος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεύθυνος για την ενέργεια είναι ο Επίτροπος Ενέργειας. Μετά τις εκλογές, κάθε κράτος μέλος πρέπει να ορίσει έναν νέο Επίτροπο που θα επιβεβαιωθεί από τους νέους βουλευτές. Αυτό σημαίνει ότι ο υποψήφιος πρέπει να λάβει την έγκριση της πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου πριν αναλάβει τη θέση του Επιτρόπου Ενέργειας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Eurelectric, δεν αλλάζουν όλα, καθώς ο εκτελεστικός οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την ενέργεια, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας ή ENER, θα διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό το ίδιο τεχνοκρατικό προσωπικό. Δεδομένου του αντίκτυπου της ενέργειας στην κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή πολιτική καλύπτεται επίσης από τη Γενική Διεύθυνση Δράσης για το Κλίμα και έναν Επίτροπο για το Περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο, η ενεργειακή πολιτική επηρεάζεται κυρίως με τη μορφή των αρχικών προτάσεων που προέρχονται από την Επιτροπή, οι οποίες θα είναι χρωματισμένες με τις προτεραιότητες του αρμόδιου κόμματος, τόσο στη θέση του Επιτρόπου όσο και έμμεσα από το Κοινοβούλιο που τους έδωσε τη δυνατότητα να φτάσουν εκεί.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Όπως υπογραμμίζει η Eurelectric το Κοινοβούλιο μπορεί να επηρεάσει την ενεργειακή πολιτική με δύο τρόπους. Ο πιο τεχνικός τρόπος είναι η επιτροπή των βουλευτών του ΕΚ που είναι αρμόδια για τη νομοθεσία για τη βιομηχανία, έρευνα και ενέργεια (Επιτροπή ITRE), καθώς και για τη νομοθεσία για το Περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων (Επιτροπή ENVI). Εδώ γίνονται τροπολογίες στις νομοθετικές προτάσεις.
Οι συνασπισμοί που θα σχηματιστούν θα καθορίσουν όχι μόνο πόσες θέσεις στην επιτροπή θα κατανεμηθούν στα πολιτικά κόμματα, αλλά και ποιος είναι υπεύθυνος. Ως εκ τούτου, η νομοθεσία που θα προέρχεται από τις επιτροπές θα υπόκειται στις ιδεολογικές απόψεις των βουλευτών του ΕΚ που απαρτίζουν στην επιτροπή, και ως εκ τούτου οι τροπολογίες θα αντικατοπτρίζουν αυτό.
Γενικότερα, η σύνθεση του Κοινοβουλίου στο σύνολό του επηρεάζει επίσης το ποιος πρέπει να υποστηρίξει την τελική νομοθεσία που πρόκειται να ψηφιστεί. Οι μέσες ιδεολογικές απόψεις των ευρωβουλευτών στη Βουλή λοιπόν υπαγορεύουν πόσο προοδευτική ή συντηρητική θα είναι η νομοθεσία που μπορεί και δεν μπορεί να ψηφιστεί.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Η μόνη αλλαγή σε περίπτωση εκλογών σε επίπεδο ΕΕ είναι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου αντικαθίσταται ο Πρόεδρος. Πέρα από αυτό, τα δύο Συμβούλια που είναι αρμόδια για την Ενέργεια και το Κλίμα αντίστοιχα, το Συμβούλιο Ενέργειας και το Συμβούλιο Περιβάλλοντος, που αποτελούνται από τους Υπουργούς Ενέργειας και Κλίματος των κρατών μελών, δεν θα αλλάξουν εκτός εάν πραγματοποιηθούν εθνικές εκλογές ταυτόχρονα.
Καταλύτης η Γαλλία
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στη Γαλλία, με τον Μακρόν να ανακοινώνει τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και να προκηρύσσει βουλευτικές εκλογές για τις 30 Ιουνίου, μετά τη σαρωτική νίκη της παράταξης της Μαρίν Λεπέν.
Σε χαμηλότερο επίπεδο, μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών μελών στην ΕΕ (ουσιαστικά πρεσβευτές) εργάζονται για τη νομοθεσία στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτό που είναι γνωστό ως Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των κρατών μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή Coreper. Υπάρχουν δύο Coreper (I και II) και η Coreper I είναι υπεύθυνη τόσο για θέματα ενέργειας όσο και για το περιβάλλον. Και αυτά δεν υπόκεινται σε αλλαγές κατά τις εκλογές της ΕΕ. Επομένως, αυτός ο θεσμός μπορεί να θεωρηθεί ως ο μόνος σταθερός καθ’ όλη τη διάρκεια των εκλογών της ΕΕ.
Πηγή energypress.gr