Ο Μάριο Ντράγκι θέλει -και έχει σαφώς προϊδεάσει- να ληφθούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της “θανάσιμης παγίδας” οικονομική στασιμότητα ή και ύφεση – χαμηλός πληθωρισμός ή και αποπληθωρισμός. Είναι η λεγόμενη “ιαπωνική παγίδα” για την ευρωπαϊκή οικονομία, που την απειλεί με μακρόχρονη καθήλωση, με καταστροφικά αποτελέσματα.
Μέχρι τώρα και με σημείο εκκίνησης το 2012 και την όλο αποφασιστικότητα δήλωσή του ότι η ΕΚΤ “θα κάνει ό,τι χρειαστεί” για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους που απειλούσε την ίδια την υπόσταση της Ευρωζώνης, ο Μάριο Ντράγκι βασίστηκε μόνο στην “απειλή” και στα “μεγάλα λόγια”. Δεν χρειάστηκε να πραγματοποιήσει την απειλή, δηλαδή να προβεί η ΕΚΤ σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί να συνεχίσουν να γίνονται “θαύματα” μόνο με τα λόγια. Για έναν πολύ σημαντικό λόγο: η έως σήμερα διακήρυξη περί ετοιμότητας “να γίνει ό,τι χρειαστεί” ήταν αποτελεσματική γιατί είχε την “εγγύηση”, δηλαδή τη σύμφωνη γνώμη, της Γερμανίας.
Τώρα όμως οι νέες διακηρύξεις και “απειλές” δεν έχουν αυτή την εγγύηση. Όχι μόνο ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης κ. J. Weidmann, αλλά και ο ίδιος ο κ. Σόιμπλε (για να μην αφεθεί κανένα περιθώριο για παρερμνηνείες…) έχουν δημόσια ξεκαθαρίσει ότι δεν συμφωνούν με νέα δραστικά μέτρα όπως το τύπωμα χρήματος μέσα από την αγορά Asset Backed Securities (ABS), των λεγόμενων εγγυημένων τίτλων του ιδιωτικού τομέα, ή ακόμα και κρατικών ομολόγων.
Από τη μια τα ABS έχουν τη φήμη τίτλων υψηλού ρίσκου (μπορεί να αποδειχτούν “τοξικά” λέει ο Weidmann, και έχει δίκιο), από την άλλη τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων έχουν ήδη πέσει στα προ της κρίσης επίπεδα, οπότε τυχόν μαζική αγορά τους από την ΕΚΤ μπορεί να οδηγήσει σε “παρά φύσιν” τιμολόγηση και “φούσκα” στην αγορά κρατικών ομολόγων (κάποιοι λένε ότι αυτή η “φούσκα” ήδη υπάρχει – και έχουν επίσης δίκιο…).
Με την τελευταία του δημόσια παρέμβαση, ο κ. Σόιμπλε έθεσε και μια άλλη “κόκκινη γραμμή”: η ΕΚΤ δεν μπορεί (εννοεί σαφώς: δεν πρέπει) να υποκαταστήσει τις κυβερνήσεις – πρέπει να περιοριοστεί στο ρόλο της και να μην επιχειρήσει να ασκήσει έμμεσα δημοσιονομική πολιτική. “Ποσοτική χαλάρωση = δημοσιονομική χαλάρωση”, λέει ο κ. Σόιμπλε, και την απορρίπτει κατηγορηματικά.
Τούτων δοθέντων, τι μπορεί να κάνειο ο κ. Ντράγκι; Να αγνοήσει τις γερμανικές “κόκκινες γραμμές”; Έχει την πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΚΤ για να το κάνει. Αλλά είναι φανερό ότι τα ζητήματα αυτά δεν λύνονται με “ειδικές πλειοψηφίες”. Οι αγορές δεν θα θεωρήσουν “πειστική” μια… μονομερή ενέργεια του κ. Ντράγκι που δεν θα έχει την εγγύηση της Γερμανίας. Χώρια που μια τέτοια μονομερής ενέργεια δεν θα μείνει αναπάντητη από τη Γερμανία ούτε θα είναι άμοιρη σοβαρών συνεπειών για τοις ούτως ή άλλως επισφαλείς ισορροπίες στον ηγετικό ευρωπαϊκό πυρήνα.
Έτσι, ο κ. Ντράγκι το πιθανότερο είναι ότι θα ποντάρει ξανά στη δύναμη του… λόγου, θα μιλήσει ξανά για “ετοιμότητα για ό,τι χρειαστεί” και το πολύ πολύ θα περιγράψει καλύτερα τα σχέδια για ένα νέο γύρο φτηνής χρηματοδότησης των τραπεζών (TLTRO).
Και βέβαια, θα εκφράσει έμμεσα τη δυσαρέσκειά του για την ολιγωρία των πολιτικών, λέγοντας ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει θαύματα και άρα πρέπει και οι κυβερνήσεις να βάλουν ένα χεράκι”. Ίσως μάλιστα δηλώσει και ότι η λιτότητα πρέπει να έχει κάποια όρια…
θα περιμένουμε βέβαια να δούμε αν θα βγει “λευκός καπνός” από την καπνοδόχο του κτηρίου των γραφείων της ΕΚΤ, με τις δξηλώσεις του Ντράγκι ύστερα από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της σήμερα αργά το μεσημέρι. Ωστόσο, οι σαφώς διατυπωμένες γερμανικές “κόκκιινες γραμμές” δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για κάποια σημαντική θετική έκπληξη…
