Το Κρεμλίνο διαβλέπει μια ευκαιρία στην τραγωδία του Crocus City Hall
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ένας άνθρωπος που του αρέσουν οι νίκες- κατά προτίμηση οι σκηνοθετημένες. Μια στημένη εκλογική νίκη που ακολουθείται από μια συναρπαστική συναυλία. Μια ενθουσιώδης ομιλία για την Ημέρα της Νίκης. Οκτώ γκολ σε έναν αγώνα χόκεϊ επί πάγου.
Ο δικτάτορας αντιμετωπίζει λιγότερο καλά τις απρογραμμάτιστες αποτυχίες, προτιμώντας να εξαφανίζεται από τη σκηνή. Το 2000, η απάντησή του στην τραγωδία του υποβρυχίου Κουρσκ ήταν άστοχη. Απουσίασε για πάνω από μία ημέρα μετά την αποτυχημένη έφοδο στο σχολείο του Μπεσλάν το 2004, κατά την οποία σκοτώθηκαν 186 παιδιά-όμηροι. Πέρυσι, όταν ο Yevgeny Prigozhin και η ομάδα μισθοφόρων του κατευθύνθηκαν προς τη Μόσχα, ο κ. Πούτιν αρχικά δεν φαινόταν πουθενά. Έτσι, όταν χρειάστηκε 19 ολόκληρες ώρες για να επιστρατεύσει μια σύντομη τηλεοπτική παράσταση για να μιλήσει για την τεράστια αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών στο δημαρχείο Κρόκου της Μόσχας, ακολουθούσε ένα γνώριμο μοτίβο.
Η ίδια η ομιλία δεν πρόδιδε πολλά -και φάνηκε να χρησιμεύει ως αντιστάθμισμα. Ο κ. Πούτιν ισχυρίστηκε, γελοιωδώς, ότι η Ουκρανία είχε ανοίξει ένα συνοριακό “παράθυρο” στους τρομοκράτες καθώς προσπαθούσαν να διαφύγουν από τη Ρωσία με το λευκό Renault Symbol. (Έντεκα άτομα που οι ρωσικές αρχές κατηγορούν για την επίθεση έχουν συλληφθεί). Αλλά ο κ. Πούτιν απέφυγε να αποδώσει άμεσα την ευθύνη στην Ουκρανία για την επίθεση -και δεν είπε τίποτα για την ομάδα Ισλαμικό Κράτος που δήλωσε ότι την πραγματοποίησε.
Η απροθυμία του κ. Πούτιν να κατηγορήσει την Ουκρανία μπορεί εν μέρει να αντανακλά την ανησυχία του ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει πληροφορίες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν έναν τέτοιο ισχυρισμό. Μπορεί επίσης να οφείλεται στην αμηχανία για την αποτυχία των υπηρεσιών ασφαλείας του να ενεργήσουν σύμφωνα με τις αμερικανικές προειδοποιήσεις της 7ης Μαρτίου για επικείμενη επίθεση. Πράγματι, μόλις τρεις ημέρες πριν από την επίθεση ο κ. Πούτιν είχε απορρίψει τις πληροφορίες αυτές ως “εκβιασμό”. Ένα τέτοιο υβριστικό ατόπημα θα είχε συνέπειες σε μια χώρα όπου η εξουσία μπορεί να λογοδοτήσει. Η Ρωσία δεν είναι μια τέτοια χώρα.
Ωστόσο, η επίθεση αποτελεί πλήγμα για τη φήμη του κ. Πούτιν και των υπηρεσιών ασφαλείας από τις οποίες εξαρτάται. Ο τρόπος της επίθεσης, κατά την οποία τουλάχιστον 137 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, δεν θα ξεχαστεί σύντομα. Ορισμένα θύματα σκοτώθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά, όταν οι ένοπλοι άνοιξαν πυρ με αυτόματα τουφέκια. Όμως τα περισσότερα πέθαναν από τη φωτιά και την εισπνοή καπνού αφού οι δράστες έκαψαν το αμφιθέατρο. Περισσότεροι από 200 άνθρωποι μπορεί να βρίσκονταν στην αίθουσα όταν κατέρρευσε μέρος της οροφής. Όταν τα σωστικά συνεργεία έφτασαν στις στάχτες που σιγοκαίγανε βρήκαν 28 πτώματα σε μία μόνο τουαλέτα. Ολόκληρες οικογένειες είχαν κρυφτεί μαζί, με τις μητέρες να προσπαθούν σύμφωνα με πληροφορίες να προστατεύσουν τα παιδιά τους.
Υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με την ανεπαρκή ασφάλεια στον λαμπερό χώρο, ο οποίος βρίσκεται σε ένα πάρκο ψυχαγωγίας στα βορειοδυτικά προάστια της Μόσχας. Δεν είναι σαφές γιατί η τοπική αστυνομία απέτυχε να ανταποκριθεί γρήγορα. Ένας παραγωγός ενός σόου που πραγματοποιήθηκε στο Crocus City Hall δέκα ημέρες πριν από την επίθεση σημείωσε ότι εκείνο το βράδυ ήταν παρόντες 200 φρουροί ασφαλείας. Ορισμένες προφανώς ασυνήθιστες πτυχές της επίθεσης -για τους υποτιθέμενους τζιχαντιστές, οι δολοφόνοι φάνηκε ότι ήθελαν να παραμείνουν ζωντανοί- προκάλεσαν θεωρίες συνωμοσίας ότι τμήματα του ρωσικού κατεστημένου μπορεί να ήταν στο κόλπο.
Η πιο πειστική εξήγηση είναι ότι μια ισλαμιστική τρομοκρατική ομάδα επωφελήθηκε από την απόσπαση της προσοχής της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του πολέμου, τις εθνοτικές εντάσεις και τις οικονομικές δυσκολίες. Η Ρωσία προσφέρει προφανείς ευκαιρίες για τη στρατολόγηση τζιχαντιστών μεταξύ φτωχών μεταναστών από τις κυρίως μουσουλμανικές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η Ρωσία έχει έως και 8 εκατομμύρια μετανάστες μόνο από το Τατζικιστάν.
Αυτοί οι μετανάστες αποτελούν σημαντικό γρανάζι στην οικονομία εν καιρώ πολέμου, αναλαμβάνοντας χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας που οι Ρώσοι δεν επιθυμούν, όπως η οδοκαθαριστική και οι οικοδομικές εργασίες με ελάχιστο μισθό. Αλλά οι εθνοτικές εντάσεις έχουν αυξηθεί. Ο κ. Πούτιν τους μίλησε έμμεσα στην ομιλία του για την κατάσταση του έθνους στις 29 Φεβρουαρίου, περιορίζοντας την προηγούμενη εθνικιστική ρητορική του και τονίζοντας την “πολυεθνικότητα” της Ρωσίας.
Η ομάδα που ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση είναι θυγατρική του Ισλαμικού Κράτους που αυτοαποκαλείται Ισλαμικό Κράτος- Επαρχία Χορασάν. Με έδρα κυρίως το Αφγανιστάν, αλλά με οπαδούς σε όλη την Κεντρική Ασία, πραγματοποίησε τον Ιανουάριο δίδυμες βομβιστικές επιθέσεις στο Ιράν, στις οποίες σκοτώθηκαν περισσότεροι από 100 άνθρωποι. Μια από τις πηγές των κατηγοριών της εναντίον της Ρωσίας είναι η εμπλοκή της χώρας στον πόλεμο στη Συρία, όπου το Κρεμλίνο (μαζί με το Ιράν) έχει υποστηρίξει το καθεστώς Άσαντ εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και άλλων ανταρτών. Το Ισλαμικό Κράτος θεωρείται επίσης ύποπτο για την επίθεση στο μετρό της Αγίας Πετρούπολης το 2017, κατά την οποία σκοτώθηκαν 15 άνθρωποι.
Σε προηγούμενες κρίσεις ο κ. Πούτιν απαντούσε σε κάθε αμφισβήτηση της εξουσίας του με το να την αρπάζει πιο σφιχτά. Όταν τελικά επανεμφανίστηκε μετά τη σφαγή στο Μπεσλάν, δήλωσε ότι “οι αδύναμοι χτυπιούνται” και ακύρωσε τις άμεσες τοπικές εκλογές. Η καταστολή των διαφωνιών και της ελευθερίας του Τύπου που ακολούθησε ήταν προάγγελος των χειρότερων που θα ακολουθούσαν. Πιο πρόσφατα, η ανταρσία του Prigozhin είδε το αεροπλάνο του να εκρήγνυται στον αέρα αφού υποτίθεται ότι είχε καταλήξει σε συμφωνία με το αφεντικό του.
Το Κρεμλίνο αναμφίβολα θα χρησιμοποιήσει την επίθεση στη Μόσχα ως πρόσχημα για να σφίξει περαιτέρω τις εσωτερικές βίδες. Ορισμένοι από τους πιο πιστούς υπολοχαγούς του έχουν ζητήσει την ακύρωση του μορατόριουμ της Ρωσίας για τη θανατική ποινή για τρομοκρατία.
Η απειλή αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία υπό το φως της πρόσφατης συνήθειας του Κρεμλίνου να εφαρμόζει την ίδια ετικέτα σε αντιπάλους του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου ενός ηλικιωμένου συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων. Οι κοινότητες των μεταναστών αισθάνονται ήδη την πίεση, με επιδρομές σε τζαμιά και ξενώνες που έχουν αναφερθεί σε μεγάλες πόλεις της Ρωσίας. Αλλά υπάρχει προπαγανδιστική αξία στο να κατηγορείται η Ουκρανία και οικονομικοί κίνδυνοι που συνδέονται με την απειλή των μεταναστών εργαζομένων. Έτσι, το Κρεμλίνο είναι απίθανο να αντιμετωπίσει συστηματικά τα τρωτά σημεία ασφαλείας του.
Πράγματι, ο κ. Πούτιν άφησε να εννοηθεί ότι οι κύριες συνέπειες της τρομοκρατικής επίθεσης θα γίνουν αισθητές στην Ουκρανία. Μπορεί να τη χρησιμοποιήσει για να δικαιολογήσει τις προσπάθειες κινητοποίησης περισσότερων στρατευμάτων για τον πόλεμό του εκεί. Τα μέσα ενημέρωσης που συνδέονται με το Κρεμλίνο συμβάλλουν στη διαμόρφωση του αφηγήματος. Ένα από αυτά δημοσίευσε μια “έρευνα” που υποδηλώνει ότι οι τρομοκράτες στρατολογήθηκαν από την ουκρανική πρεσβεία στο Τατζικιστάν. Οι ακτιβιστές του antibot4navalny, ομάδας παρακολούθησης του κυβερνοχώρου, έχουν καταγράψει μια αξιοσημείωτη αύξηση στη δραστηριότητα των bots στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ελέγχονται από την fsb, την υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας. Τα περισσότερα από τα fake news κατηγόρησαν την Ουκρανία, καθώς και την Αμερική και τη Βρετανία, για την επίθεση στη Μόσχα.
Μια πηγή των μυστικών υπηρεσιών στην Ουκρανία λέει ότι αναμένει τέτοιες προσπάθειες να ενταθούν, χρησιμοποιώντας σαθρά επιχειρήματα για να ανακατευθύνουν την ευθύνη. “Ίσως αρχίσουν να κατηγορούν και τη Γαλλία”, σχολιάζει. “Εξάλλου, οι άνδρες διέφυγαν με ένα Renault”.
Πηγή : The Economist
https://www.economist.com/europe/2024/03/24/vladimir-putin-begins-operation-blame-ukraine
