Χρειάζεται περισσότερος συντονισμός και καλύτερη πρόσβαση στα δεδομένα
Γνωρίζατε ότι οι πυρκαγιές που κατέστρεψαν τη Χαβάη το περασμένο καλοκαίρι ξεκίνησαν από ένα μυστικό “μετεωρολογικό όπλο” που δοκιμάζεται από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, και ότι αμερικανικές μη κυβερνητικές οργανώσεις εξαπλώνουν τον δάγκειο πυρετό στην Αφρική; Ότι η Olena Zelenska, η πρώτη κυρία της Ουκρανίας, έκανε βόλτα στην 5η Λεωφόρο του Μανχάταν, για ψώνια αξίας 1,1 εκατ. δολαρίων; Ή ότι ο Ναρέντρα Μόντι, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, υποστηρίχθηκε σ’ ένα νέο τραγούδι από τον Μαχέντρα Καπούρ, έναν Ινδό τραγουδιστή που πέθανε το 2008;
Αυτές οι ιστορίες είναι, φυσικά, όλες ψεύτικες. Είναι παραδείγματα παραπληροφόρησης: ψεύδη που αποσκοπούν στην εξαπάτηση. Τέτοιου είδους παραμύθια διαδίδονται σε όλο τον κόσμο από ολοένα και πιο εξελιγμένες εκστρατείες. Έξυπνα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης και περίπλοκα δίκτυα λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται για να δημιουργούν και να μοιράζονται ανατριχιαστικά πειστικές φωτογραφίες, βίντεο και ήχο, συγχέοντας τα γεγονότα με τη μυθοπλασία. Σε μια χρονιά που ο μισός κόσμος διεξάγει εκλογές, αυτό τροφοδοτεί τους φόβους ότι η τεχνολογία θα καταστήσει αδύνατη την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, υπονομεύοντας μοιραία τη δημοκρατία. Πόσο πρέπει να ανησυχείτε;
Η παραπληροφόρηση υπάρχει από τότε που υπάρχουν δύο πλευρές σε ένα επιχείρημα. Ο Ραμσής ΙΙ δεν κέρδισε τη μάχη του Καντές το 1274 π.Χ. Ήταν, στην καλύτερη περίπτωση, ισοπαλία- αλλά δεν θα το φανταζόσασταν ποτέ αυτό από τα μνημεία που έχτισε ο φαραώ προς τιμήν του θριάμβου του. Η αφήγηση του Ιουλίου Καίσαρα για τους Γαλατικούς πολέμους είναι τόσο πολιτική προπαγάνδα όσο και ιστορική αφήγηση. Η εποχή της τυπογραφίας δεν ήταν καλύτερη. Κατά τη διάρκεια του αγγλικού εμφυλίου πολέμου της δεκαετίας του 1640, οι έλεγχοι του Τύπου κατέρρευσαν, προκαλώντας μεγάλη ανησυχία για τα “άθλια και φανταστικά φυλλάδια”.
Το διαδίκτυο έχει κάνει το πρόβλημα πολύ χειρότερο. Οι ψευδείς πληροφορίες μπορούν να διανεμηθούν με χαμηλό κόστος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- η Τεχνητή Νοημοσύνη καθιστά επίσης φθηνή την παραγωγή τους. Πολλά σχετικά με την παραπληροφόρηση είναι σκοτεινά. Αλλά σε μια ειδική ενότητα Επιστήμη & Τεχνολογία, εντοπίζουμε τους πολύπλοκους τρόπους με τους οποίους σπέρνεται και διαδίδεται μέσω δικτύων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστότοπων. Η εκστρατεία της Ρωσίας κατά της κας Zelenska, για παράδειγμα, ξεκίνησε ως βίντεο στο YouTube, πριν περάσει από αφρικανικούς ιστότοπους ψεύτικων ειδήσεων και ενισχυθεί από άλλους ιστότοπους και λογαριασμούς κοινωνικών μέσων. Το αποτέλεσμα είναι μια παραπλανητική επίφαση αληθοφάνειας.
Οι spreader accounts χτίζουν ένα κοινό με αναρτήσεις σχετικά με το ποδόσφαιρο ή τη βρετανική βασιλική οικογένεια, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη πριν αναμείξουν την παραπληροφόρηση. Μεγάλο μέρος της έρευνας σχετικά με την παραπληροφόρηση τείνει να εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο θέμα σε μια συγκεκριμένη πλατφόρμα σε μια μόνο γλώσσα. Αλλά αποδεικνύεται ότι οι περισσότερες εκστρατείες λειτουργούν με παρόμοιους τρόπους. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται από τις κινεζικές επιχειρήσεις παραπληροφόρησης για να κακολογήσουν νοτιοκορεατικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, για παράδειγμα, μοιάζουν εντυπωσιακά με εκείνες που χρησιμοποιούνται στις προσπάθειες υπό ρωσική ηγεσία για τη διάδοση αναληθειών σε όλη την Ευρώπη.
Ο στόχος πολλών επιχειρήσεων δεν είναι απαραίτητα να σας κάνουν να υποστηρίξετε ένα πολιτικό κόμμα έναντι ενός άλλου. Μερικές φορές ο στόχος είναι απλώς να μολύνουν τη δημόσια σφαίρα ή να σπείρουν τη δυσπιστία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στις κυβερνήσεις και στην ίδια την ιδέα ότι η αλήθεια είναι γνωστή. Εξ ου και οι κινεζικοί μύθοι για τα μετεωρολογικά όπλα στη Χαβάη, ή η προσπάθεια της Ρωσίας να αποκρύψει το ρόλο της στην κατάρριψη ενός μαλαισιανού αεροσκάφους προωθώντας διάφορες ανταγωνιστικές αφηγήσεις. Όλα αυτά προκαλούν ανησυχίες ότι η τεχνολογία, καθιστώντας την παραπληροφόρηση ανίκητη, θα απειλήσει την ίδια τη δημοκρατία. Υπάρχουν όμως τρόποι ελαχιστοποίησης και διαχείρισης του προβλήματος.
Είναι ενθαρρυντικό ότι η τεχνολογία είναι τόσο μια δύναμη για το καλό όσο και για το κακό. Αν και η τεχνολογία της πληροφορικής καθιστά την παραγωγή παραπληροφόρησης πολύ φθηνότερη, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην παρακολούθηση και τον εντοπισμό. Ακόμα και όταν οι εκστρατείες γίνονται πιο εξελιγμένες, με κάθε λογαριασμό διασποράς να διαφοροποιεί τη γλώσσα του αρκετά ώστε να είναι αληθοφανής, τα μοντέλα της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να ανιχνεύσουν αφηγήσεις που μοιάζουν παρόμοιες. Άλλα εργαλεία μπορούν να εντοπίσουν ύποπτα βίντεο εντοπίζοντας ψεύτικο ήχο ή αναζητώντας σημάδια πραγματικών καρδιακών παλμών, όπως αποκαλύπτονται από λεπτές διακυμάνσεις στο χρώμα του δέρματος στο μέτωπο των ανθρώπων.
Ο καλύτερος συντονισμός μπορεί επίσης να βοηθήσει. Κατά κάποιο τρόπο η κατάσταση είναι ανάλογη με την επιστήμη του κλίματος τη δεκαετία του 1980, όταν οι μετεωρολόγοι, οι ωκεανογράφοι και οι γεωλόγοι μπορούσαν να καταλάβουν ότι κάτι συνέβαινε, αλλά ο καθένας μπορούσε να δει μόνο ένα μέρος της εικόνας. Μόνο όταν ενώθηκαν, έγινε σαφής η πλήρης έκταση της κλιματικής αλλαγής. Παρομοίως, οι ακαδημαϊκοί ερευνητές, οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί, οι εταιρείες τεχνολογίας, τα μέσα ενημέρωσης και οι κυβερνητικές υπηρεσίες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους το πρόβλημα της παραπληροφόρησης.
Με συντονισμό, μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να εντοπίζουν πρότυπα, επιτρέποντας στις εταιρείες τεχνολογίας να επισημαίνουν, να φιμώνουν ή να αφαιρούν παραπλανητικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα, η μητρική εταιρεία του Facebook, η Meta, έκλεισε μια επιχείρηση παραπληροφόρησης στην Ουκρανία στα τέλη του 2023 μετά από μια πληροφορία από την Google. Αλλά η βαθύτερη κατανόηση απαιτεί επίσης καλύτερη πρόσβαση στα δεδομένα. Στον σημερινό κόσμο των αλγοριθμικών τροφοδοσιών, μόνο οι εταιρείες τεχνολογίας μπορούν να καταλάβουν ποιος διαβάζει τι.
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία οι εταιρείες αυτές δεν υποχρεούνται να μοιράζονται τα δεδομένα με τους ερευνητές. Αλλά ο νέος νόμος της Ευρώπης για τις ψηφιακές υπηρεσίες επιβάλλει την ανταλλαγή δεδομένων και θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για άλλες χώρες. Οι εταιρείες που ανησυχούν για την ανταλλαγή μυστικών πληροφοριών θα μπορούσαν να αφήνουν τους ερευνητές να στέλνουν προγράμματα προς εκτέλεση, αντί να στέλνουν δεδομένα για ανάλυση.
Ένας τέτοιος συντονισμός θα είναι ευκολότερο να επιτευχθεί σε ορισμένα μέρη από ό,τι σε άλλα. Η Ταϊβάν, για παράδειγμα, θεωρείται το χρυσό πρότυπο για την αντιμετώπιση εκστρατειών παραπληροφόρησης. Βοηθάει το γεγονός ότι η χώρα είναι μικρή, η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση είναι υψηλή και η απειλή από μια εχθρική ξένη δύναμη είναι σαφής. Άλλες χώρες έχουν λιγότερους πόρους και ασθενέστερη εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Στην Αμερική, δυστυχώς, η πόλωση της πολιτικής σημαίνει ότι οι συντονισμένες προσπάθειες για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης έχουν απεικονιστεί ως απόδειξη μιας τεράστιας αριστερής συνωμοσίας για τη φίμωση των δεξιών φωνών στο διαδίκτυο.
Η αλήθεια του ενός ατόμου…
Οι κίνδυνοι της παραπληροφόρησης πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και να μελετηθούν προσεκτικά. Αλλά να έχετε κατά νου ότι εξακολουθούν να είναι αβέβαιοι. Μέχρι στιγμής υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι η παραπληροφόρηση από μόνη της μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα των εκλογών. Για αιώνες υπήρχαν άνθρωποι που διακινούσαν ψευδείς πληροφορίες και άνθρωποι που ήθελαν να τους πιστέψουν. Ωστόσο, οι κοινωνίες συνήθως έβρισκαν τρόπους να τα βγάλουν πέρα. Η παραπληροφόρηση μπορεί να πάρει σήμερα μια νέα, πιο εξελιγμένη μορφή. Αλλά δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί ως μια άνευ προηγουμένου και αδιαμφισβήτητη απειλή.
