Η ένοπλη ομάδα του Λιβάνου είναι πολύ καλύτερα εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη από τη Χαμάς.
Της Amy Mackinnon
Ενώ ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Γάζα έχει τραβήξει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσοχής τους τελευταίους οκτώ μήνες, οι μάχες σε ένα δεύτερο μέτωπο -στα βόρεια σύνορα της χώρας με το Λίβανο- κλιμακώνονται αυτή την περίοδο.
Η λιβανέζικη μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ εξαπέλυσε πρόσφατα την πιο σημαντική μέχρι σήμερα επίθεση με ρουκέτες κατά του Ισραήλ σε αντίποινα για μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή που σκότωσε έναν ανώτερο διοικητή της Χεζμπολάχ, τροφοδοτώντας την ανησυχία ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να επεκταθεί γρήγορα.
Οι μάχες στα βόρεια σύνορα σιγοβράζουν εδώ και μήνες, καθώς η Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από το Ιράν, έχει εκτοξεύσει χιλιάδες ρουκέτες, αντιαρματικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ, ενώ η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έχει απαντήσει με χιλιάδες αεροπορικές επιδρομές. Περίπου 140.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους και στις δύο πλευρές των συνόρων.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι, ενώ πιστεύει ότι ούτε το Ισραήλ ούτε η Χεζμπολάχ επιδιώκουν έναν ευρύτερο πόλεμο, ωστόσο υπάρχει “δυναμική που ενδεχομένως κινείται προς αυτή την κατεύθυνση”. Ο Ισραηλινός ομόλογός του, Ισραέλ Κατζ, σημείωσε την ότι η χώρα του βρίσκεται κοντά στην απόφαση για το αν θα προχωρήσει σε πόλεμο και προειδοποίησε ότι “σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, η Χεζμπολάχ θα καταστραφεί και ο Λίβανος θα πληγεί σκληρά”.
Αλλά και το Ισραήλ θα αιματοκυλιστεί. Η Χεζμπολάχ είναι πολύ πιο τρομακτικός εχθρός από τη Χαμάς, καθώς θεωρείται ο πιο βαριά οπλισμένος μη κρατικός παράγοντας στον κόσμο, σύμφωνα με το Κέντρο Διεθνών και Στρατηγικών Μελετών. Η ομάδα έχει δημιουργήσει ένα εξελιγμένο οπλοστάσιο με τη βοήθεια του Ιράν, της Συρίας και της Ρωσίας.
“Η Χαμάς αποτελεί μια τακτική απειλή για το κράτος του Ισραήλ. Η Χεζμπολάχ αποτελεί στρατηγική απειλή για το κράτος του Ισραήλ”, δήλωσε ο Michael Oren, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης του Ισραήλ στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα.
Η ομάδα εκτιμάται ότι διαθέτει περίπου 130.000 ρουκέτες και πυραύλους που θα μπορούσαν γρήγορα να εξουδετερώσουν τα εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας της χώρας και να πλήξουν τις μεγαλύτερες πόλεις της.
“Έχω διαβάσει εκτιμήσεις για το τι θα μπορούσε να μας κάνει η Χεζμπολάχ σε τρεις ημέρες που είναι απλά φρικτές”, δήλωσε ο Oren. “Μιλάμε για την εξουδετέρωση όλων των βασικών μας υποδομών, των διυλιστηρίων πετρελαίου, των αεροπορικών βάσεων, της Ντιμόνα”, είπε, αναφερόμενος στην τοποθεσία όπου βρίσκεται η εγκατάσταση πυρηνικής έρευνας της χώρας.
Την περασμένη εβδομάδα, η λιβανέζικη ομάδα δημοσίευσε πλάνα από drone του λιμανιού της Χάιφα του Ισραήλ, που βρίσκεται 17 μίλια από τα λιβανέζικα σύνορα, σε μια προφανή προσπάθεια να αποδείξει την ικανότητά της να διαπερνά την αεράμυνα του Ισραήλ και να φτάνει βαθιά στη χώρα.
Το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ διεξήγαγαν έναν πόλεμο 34 ημερών το 2006 που έληξε σε ένα τεταμένο αδιέξοδο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η λιβανέζικη ομάδα ενίσχυσε το οπλοστάσιό της και απέκτησε σημαντική εμπειρία στο πεδίο της μάχης στη Συρία, πολεμώντας μαζί με το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν για να στηρίξει τον μαχόμενου Σύρο ηγέτη Μπασάρ αλ Άσαντ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα του. Ένας διοικητής της Χεζμπολάχ δήλωσε στη Φωνή της Αμερικής το 2016 ότι η σύγκρουση ήταν μια “πρόβα τζενεράλε” για τον επόμενο πόλεμο με το Ισραήλ.
Όπως και η Χαμάς, η Χεζμπολάχ θεωρείται επίσης ότι έχει αναπτύξει ένα δίκτυο τούνελ που εκτείνεται κάτω από τον Λίβανο, το οποίο ορισμένοι Ισραηλινοί αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι είναι ακόμη πιο εκτεταμένο από αυτό που χρησιμοποιεί η Χαμάς. Και σε αντίθεση με τη Γάζα, η οποία είναι γεωγραφικά απομονωμένη από τους υποστηρικτές της στην Τεχεράνη, το Ιράν έχει δημιουργήσει χερσαίες και εναέριες οδούς ανεφοδιασμού που οδηγούν στο Λίβανο μέσω του Ιράκ και της Συρίας, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ σε περίπτωση ολοκληρωτικού πολέμου.
Μια κλιμάκωση θα ήταν επίσης καταστροφική για τον Λίβανο, όπου η Χεζμπολάχ έχει περιγραφεί ως λειτουργούσα ένα “κράτος μέσα στο κράτος”, καθώς το Ισραήλ είναι πιθανό να στοχεύσει την πρωτεύουσα Βηρυτό και άλλες πόλεις.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant έχει προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ θα “επιστρέψει τον Λίβανο στη Λίθινη Εποχή”, σε περίπτωση πολέμου.
Όπως η Χαμάς στη Γάζα, η Χεζμπολάχ είναι βαθιά ενσωματωμένη στον άμαχο πληθυσμό του Λιβάνου. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2006, το Ισραήλ επικρίθηκε ευρέως από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη χρήση υπερβολικής βίας, πλήττοντας μια σειρά από μη στρατιωτικούς στόχους που συνδέονται με τη Χεζμπολάχ -συμπεριλαμβανομένων τραπεζών, σχολείων και πολιτικών γραφείων- και επιτιθέμενο στις μη στρατιωτικές υποδομές της χώρας.
“Το σχέδιο θα ήταν να καταστραφεί κάθε ίχνος κυριαρχίας της Χεζμπολάχ στη χώρα που κυριαρχείται από αυτήν. Μιλάμε για μεγάλη ζημιά”, δήλωσε ο Jonathan Schanzer, ανώτερος αντιπρόεδρος έρευνας στο think tank του Foundation for Defense of Democracies.
Τα χρόνια της σχετικής ηρεμίας που ακολούθησαν τον πόλεμο του 2006 τελείωσαν απότομα όταν η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε μια ομοβροντία ρουκετών και πυραύλων στο Ισραήλ μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 – σε προφανή αλληλεγγύη με τη Χαμάς. Ο δρόμος για την αποκλιμάκωση της κρίσης στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ ενδέχεται να περάσει από τη Γάζα, δήλωσε ο Daniel Byman, καθηγητής στη Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Georgetown.
“Νομίζω ότι αν η Χαμάς συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, η Χεζμπολάχ θα το σεβαστεί επίσης”, δήλωσε ο Byman. “Έχει, γενικά, προσπαθήσει να είναι αναλογική”, είπε για την ομάδα. Οι ανώτεροι ηγέτες της Χεζμπολάχ έχουν δηλώσει ότι δεν επιθυμούν κλιμάκωση.
Ένας αυξανόμενος αριθμός αξιωματούχων και αναλυτών στο Ισραήλ και πέραν αυτού βλέπουν τη Γάζα ως ένα μόνο μέτωπο σε έναν ευρύτερο πόλεμο με το Ιράν και έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι μια κλιμάκωση με τη Χεζμπολάχ είναι σχεδόν αναπόφευκτη. “Η ανησυχία μου είναι ότι πρόκειται για αντιπερισπασμό, ενώ αυτοί [το Ιράν] σημειώνουν πρωτοφανή πρόοδο στο πυρηνικό τους πρόγραμμα”, δήλωσε ο Eyal Hulata, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ.
Ο Amos Hochstein, παγκόσμιος ενεργειακός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου Joe Biden, δήλωσε σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Carnegie Endowment τον περασμένο μήνα ότι ακόμη και αν οι δύο πλευρές ελπίζουν να αποφύγουν έναν πόλεμο, μπορεί να σκοντάψουν σε έναν. “Καθώς το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ συνεχίζουν να ανταλλάσσουν πυρά σε σχεδόν καθημερινή βάση, ένα ατύχημα ή ένα λάθος θα μπορούσε να προκαλέσει την κατάσταση να ξεφύγει από τον έλεγχο”, είπε.
Ο Hochstein έχει γίνει το σημείο αναφοράς της κυβέρνησης Biden στις συνομιλίες με στόχο την αποκλιμάκωση των εντάσεων κατά μήκος των συνόρων. Αυτή την εβδομάδα πραγματοποιεί συνομιλίες με εκπροσώπους του Λιβάνου και του Ισραήλ.
“Αυτό για το οποίο ανησυχώ κάθε μέρα είναι ότι ένας λανθασμένος υπολογισμός ή ένα ατύχημα, ένας λανθασμένος πύραυλος που προορίζεται για έναν στόχο, δεν θα πετύχει τον στόχο και θα χτυπήσει κάτι άλλο”, δήλωσε ο Hochstein. “Αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει το πολιτικό σύστημα σε οποιαδήποτε χώρα να προβεί σε αντίποινα με τρόπο που θα μας οδηγήσει σε πόλεμο”.
Η ισραηλινή κυβέρνηση βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση για να βρει μια λύση που θα επιτρέψει σε περίπου 60.000 ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από τις μάχες να επιστρέψουν στα σπίτια τους σε κοινότητες κατά μήκος των βόρειων συνόρων με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς τον Σεπτέμβριο.
“Υπάρχει πολιτική πίεση και προς τις δύο κατευθύνσεις”, δήλωσε ο Byman. “Ένας μαζικός γενικευμένος πόλεμος που αναγκάζει τους Ισραηλινούς σε όλη τη χώρα σε καταφύγια χωρίς ορατό τέλος δεν είναι και πολιτικά σούπερ ελκυστικός”.
Αναλυτές έχουν περιγράψει τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου υπό την ηγεσία της Χαμάς ως μια σελίδα από το εγχειρίδιο της Χεζμπολάχ, σημειώνοντας ότι η ομάδα εκπαιδεύτηκε για μια χερσαία εισβολή στο Ισραήλ για χρόνια. Ακόμη και αν οι διαπραγματεύσεις επιτύχουν να σταματήσουν τις πυραυλικές επιθέσεις, οι φόβοι για μια περαιτέρω επίθεση της Χεμπολάχ είναι πιθανό να περιπλέξουν τις προσπάθειες για την αποκατάσταση της αίσθησης ασφάλειας για τους Ισραηλινούς.
“Αν απλά σταματήσετε τα πυρά και από τις δύο πλευρές, τότε ουσιαστικά επιστρέφετε στο status quo της 6ης Οκτωβρίου και αυτό δεν θα επιτρέψει στους Ισραηλινούς να επιστρέψουν στα σπίτια τους με ασφάλεια”, δήλωσε ο Hochstein στην εκδήλωση του Carnegie. Είπε ότι μια ευρύτερη συμφωνία είναι απαραίτητη για να μπορέσουν οι πολίτες να επιστρέψουν στα σπίτια τους και στις δύο πλευρές των συνόρων.
