Η στοχοποίηση της Υεμένης θα κινδύνευε να ανατρέψει την εύθραυστη εκεχειρία και να πυροδοτήσει μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Από τότε που το Ισραήλ εξαπέλυσε την καταστροφική επίθεση και εισβολή στη Γάζα μετά την αιματηρή δράση μαχητών της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο κόσμος ανησυχεί για την εξάπλωση του πολέμου σε μια ευρύτερη σύγκρουση που απορροφά τη Μέση Ανατολή. Τις τελευταίες εβδομάδες, η απειλή μιας επέκτασης της σύγκρουσης έχει επικεντρωθεί σε ένα απίθανο μέρος: στη φτωχότερη χώρα της περιοχής, την Υεμένη, η οποία έχει υποφέρει από πολυετή εμφύλιο πόλεμο.
Στα τέλη Οκτωβρίου, η πολιτοφυλακή των Χούθι στην Υεμένη άρχισε να εκτοξεύει πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη προς το Ισραήλ και στη συνέχεια να καταλαμβάνει εμπορικά πλοία που έπλεαν στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι Χούθι ισχυρίστηκαν ότι θα εμπόδιζαν τα πλοία ισραηλινής πλοιοκτησίας ή ισραηλινού νηολογίου να περάσουν από το κανάλι, έως ότου το Ισραήλ σταματήσει την επίθεσή του στη Γάζα. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι Χούθι κλιμάκωσαν τις επιθέσεις τους εναντίον φορτηγών πλοίων με τη χρήση πυραύλων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μικρών σκαφών. Οι επιθέσεις, οι οποίες παραλύουν την κυκλοφορία μέσω μιας ζωτικής για το εμπόριο οδού που συνδέει την Ασία με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ώθησαν την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν να συγκροτήσει τον περασμένο μήνα μια διεθνή ναυτική επιχείρηση για την προστασία των εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα.
Στις 31 Δεκεμβρίου, οι αμερικανικές δυνάμεις συγκρούστηκαν για πρώτη φορά, άμεσα, με τις δυνάμεις των Χούθι όταν αμερικανικά ελικόπτερα ανταποκρίθηκαν σε σήμα κινδύνου από πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με σημαία Σιγκαπούρης, το οποίο δέχθηκε επίθεση από σκάφη των Χούθι. Στην ανταλλαγή πυρών που ακολούθησε, οι ΗΠΑ βύθισαν τρία από τα τέσσερα σκάφη των Χούθι, σκοτώνοντας 10 μαχητές. Το περιστατικό αυτό προκάλεσε νέες απειλές από αξιωματούχους των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι δήλωσαν ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο αεροπορικών επιδρομών κατά στόχων των Χούθι στην Υεμένη προκειμένου να αποτρέψουν περαιτέρω επιθέσεις.
Πρόσφατα, ΗΠΑ, Βρετανία και δώδεκα σύμμαχοι απηύθυναν τελεσίγραφο στην πολιτοφυλακή, χαρακτηρίζοντας παράνομες, απαράδεκτες και βαθιά αποσταθεροποιητικές τις συνεχιζόμενες επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Αμερικανοί αξιωματούχοι διέρρεαν εν τω μεταξύ ότι είχαν καταρτίσει κατάλογο πιθανών στόχων, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων ραντάρ, θέσεων εκτόξευσης πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αποθηκών πυρομαχικών των Χούθι.
Οι επιθέσεις των Χούθι ανάγκασαν πολλές από τις μεγαλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο ναυτιλιακές εταιρείες, να ανακατευθύνουν τα φορτηγά πλοία μακριά από την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ – μια διαδρομή που συντομεύει το ταξίδι μεταξύ Ασίας και Ευρώπης κατά χιλιάδες μίλια. Τα πλοία ακολουθούν έτσι τη διαδρομή γύρω από τη Νότια Αφρική, γεγονός που μπορεί να επιμηκύνει το ταξίδι ενός φορτηγού πλοίου κατά αρκετές εβδομάδες αυξάνοντας το κόστος των καυσίμων και το εργασιακό κόστος. Οι επιθέσεις προκαλούν επίσης οικονομική ζημιά στο Ισραήλ, του οποίου το λιμάνι Εϊλάτ έχει χάσει το 85% της ναυτιλιακής του δραστηριότητας από την έναρξη της εκστρατείας των Χούθι.
Διαταράσσοντας το παγκόσμιο εμπόριο, οι Χούθι επιβάλλουν ένα απροσδόκητο κόστος στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους για την υποστήριξή τους στο Ισραήλ. Αλλά οι Χούθι παρασύρουν τις ΗΠΑ και τη Δύση σε μια χαμένη υπόθεση αν απαντήσουν με επιθέσεις στην Υεμένη: Όπως όλοι δηλώνουν, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους επιθυμούν να αποτρέψουν την εξάπλωση του πολέμου στη Γάζα σε άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής. Μια στρατιωτική απάντηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και της Βρετανίας στις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα ενέχει τον κίνδυνο αυτής της ευρύτερης ανάφλεξης – και είναι απίθανο να αναγκάσει τους Χούθι να αλλάξουν τακτική. Επιτιθέμενος στην Υεμένη, ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κινδυνεύει επίσης να ανατρέψει μια εύθραυστη εκεχειρία μεταξύ των Χούθι και της Σαουδικής Αραβίας, οι οποίοι είχαν ξεκινήσει πόλεμο από τις αρχές του 2015.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν επίσης να πιέσουν το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει τους Χούθι, να συγκρατήσει την πολιτοφυλακή από περαιτέρω επιθέσεις σε φορτηγά πλοία. Για χρόνια, το Ιράν παρέχει χρηματοδότηση και όπλα στους Χούθι και εντάσσει την ομάδα σε ένα δίκτυο περιφερειακών πολιτοφυλακών που αυτοαποκαλείται Άξονας της Αντίστασης. Το δίκτυο αυτό περιλαμβάνει τη Χαμάς, τη λιβανέζικη μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ και διάφορες πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία. Από τότε που το Ισραήλ άρχισε την επίθεσή του στη Γάζα, το δίκτυο αυτό έχει πλήξει ισραηλινούς και αμερικανικούς στόχους σε όλη την περιοχή, με σκοπό να εντείνει τις πιέσεις προς την κυβέρνηση Μπάιντεν ώστε να πιέσει το Ισραήλ να δεχτεί κατάπαυση του πυρός.
Αλλά ακόμη και αν το Ιράν προσπαθήσει να συγκρατήσει τους ηγέτες των Χούθι, δεν είναι σαφές αν αυτοί θα σταματούσαν τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα. Όπως και άλλες πολιτοφυλακές και μη κρατικοί φορείς που στηρίχθηκαν από την Τεχεράνη καθώς προσπάθησε να επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, οι Χούθι έχουν τα δικά τους συμφέροντα και τις προτεραιότητές τους. Οι Υεμενίτες έχουν μακρά ιστορία υποστήριξης της παλαιστινιακής υπόθεσης και οι Χούθι αυτοπροσδιορίζονται ως η μόνη ομάδα που αναλαμβάνει συγκεκριμένη δράση κατά του Ισραήλ, σε αντίθεση με τις αντίπαλες φατρίες της Υεμένης, οι οποίες παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αδρανείς μετά την εισβολή στη Γάζα. Οι Χούθι προσπαθούν επίσης να αποκτήσουν ευρύτερη περιφερειακή υποστήριξη, αντιπαραβάλλοντας τις ενέργειές τους με εκείνες των αραβικών κυβερνήσεων που έχουν καταδικάσει το Ισραήλ, αλλά δεν έχουν υπαναχωρήσει από τις συμφωνίες εξομάλυνσης που υπέγραψαν με το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Τραμπ.
Υπάρχει και μια άλλη πληγή που θα μπορούσε να ξανανοίξει αν οι ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν τη στρατιωτική τους δύναμη εναντίον των Χούθι. Η Σαουδική Αραβία ξόδευε 5 έως 6 δισ. δολάρια τον μήνα στην μάχη κατά της πολιτοφυλακής στο αποκορύφωμα του πολέμου στην Υεμένη – μόνο και μόνο για να χάσει ουσιαστικά και να αναγκαστεί να υπογράψει μια δύσκολη εκεχειρία το 2022. Οι δύο πλευρές εξακολουθούν να διαπραγματεύονται μια μόνιμη εκεχειρία που θα περιελάμβανε κάποιας μορφής αποζημιώσεις της Σαουδικής Αραβίας. Αλλά αυτές οι σκληρά κερδισμένες προσπάθειες για αποκλιμάκωση στην Υεμένη κινδυνεύουν τώρα λόγω της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα. Εάν οι ΗΠΑ επιτεθούν στους Χούθι, η πολιτοφυλακή θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει την αντιπαράθεση ως έναν τρόπο να ξεκαθαρίσει παλιούς λογαριασμούς με την Ουάσινγκτον.
Οι δύο πλευρές εξακολουθούν να διαπραγματεύονται μια μόνιμη εκεχειρία που θα περιελάμβανε κάποιας μορφής αποζημιώσεις της Σαουδικής Αραβίας. Αλλά αυτές οι σκληρά κερδισμένες προσπάθειες για αποκλιμάκωση στην Υεμένη κινδυνεύουν τώρα λόγω της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα. Εάν οι ΗΠΑ επιτεθούν στους Χούθι, η πολιτοφυλακή θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει την σύγκρουση ως έναν τρόπο να ξεκαθαρίσει παλιούς λογαριασμούς με την Ουάσινγκτον. Εξάλλου, οι ΗΠΑ παρείχαν δισεκατομμύρια δολάρια για βοήθεια σε όπλα, εκπαίδευση και υπηρεσίες πληροφοριών στους συμμάχους της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Υεμένη. Και η συνολική έκταση των δεινών στην Υεμένη χρειάστηκε χρόνια για να αποκαλυφθεί: τον Νοέμβριο του 2021, μια υπηρεσία του ΟΗΕ εκτιμούσε ότι η σύγκρουση θα σκότωνε 377.000 ανθρώπους μέχρι το τέλος εκείνου του έτους. Η πρόβλεψη αυτή περιελάμβανε 223.000 θανάτους – σχεδόν το 60% του συνόλου – από “έμμεσες αιτίες”, όπως η έλλειψη τροφίμων, μια εκτεταμένη επιδημία χολέρας και ζημιές στις υποδομές της Υεμένης.
Εάν ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ επιτεθεί στους Χούθι τις επόμενες εβδομάδες, αυτοί θα είναι πρόθυμοι να υπενθυμίσουν στον κόσμο ότι η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της συνέβαλαν στην υποκίνηση μιας πολυετούς ανθρωπιστικής κρίσης στην Υεμένη – και ότι οι ΗΠΑ διακινδυνεύουν μια ευρύτερη ανάφλεξη που θα φέρει περισσότερη δυστυχία στη Μέση Ανατολή.
Πηγή : The Guardian
