Οι κυρίαρχες πολιτικές ομάδες διατηρούν την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά στη Γαλλία και τη Γερμανία οι κυβερνήσεις αποδυναμώνονται
Του Jon Henley
Έτσι, στο τέλος, με μερικές ανησυχητικές ταλαντεύσεις, το κέντρο άντεξε. Όπως προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, η κυρίαρχη φιλοευρωπαϊκή συμμαχία των κεντροδεξιών, κεντροαριστερών, φιλελεύθερων και πράσινων κομμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διατήρησε, αρκετά άνετα, την πλειοψηφία της.
Οι εθνικές συντηρητικές και ακροδεξιές δυνάμεις της Ευρώπης σημείωσαν μεγάλα κέρδη και κατέληξαν με λίγο λιγότερο από το ένα τέταρτο των ευρωβουλευτών στη συνέλευση των 720 εδρών – το υψηλότερο ποσοστό που είχαν ποτέ. Αλλά δεν τα πήγαν ομοιόμορφα καλά, και σε ορισμένα μέρη τα πήγαν χειρότερα από ό,τι προβλεπόταν.
Όπου τα πήγαν καλά, τα πήγαν πολύ καλά, κυρίως στη Γαλλία, όπου η ταπεινωτική ήττα του Εμανουέλ Μακρόν 15%-32% από τον Εθνικό Συναγερμό (RN) της Μαρίν Λεπέν ώθησε τον Γάλλο πρόεδρο στο τεράστιο ρίσκο της προκήρυξης πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
Στη Γερμανία, επίσης, παρά μια σειρά σκανδάλων, μεταξύ των οποίων και το ξέπλυμα των ναζί, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) συγκέντρωσε υψηλότερο ποσοστό των εθνικών ψήφων (16%) από οποιοδήποτε από τα τρία κόμματα που απαρτίζουν τον ταλαιπωρημένο συνασπισμό του καγκελάριου Όλαφ Σολτς.
Πρόκειται για ανησυχητικές εξελίξεις στις δύο χώρες που παραδοσιακά λειτουργούσαν ως ο κινητήριος μοχλός που οδηγούσε την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τα εμπρός. Η Γαλλία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο μιας ακροδεξιάς πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο, ενώ η κυβέρνηση της Γερμανίας έχει αποδυναμωθεί περαιτέρω.
Οι Αδελφοί της Ιταλίας, με επικεφαλής την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, ήταν επίσης μεγάλος νικητής, συγκεντρώνοντας 28%. Αλλά εκτός αυτών των τριών μεγάλων κρατών μελών – και της Αυστρίας, όπου το FPÖ, όπως είχε προβλεφθεί εδώ και καιρό, τερμάτισε πρώτο με 26% – τα αποτελέσματα της ακροδεξιάς συχνά δεν ενθουσίασαν.
Το Vlaams Belang υποαπέδωσε στο Βέλγιο, συγκεντρώνοντας λιγότερο από 14%, όπως και το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας (6,4%). Οι Φινλανδοί (7,6%) και οι Σουηδοί Δημοκράτες (13%), οι οποίοι είτε συμμετέχουν είτε υποστηρίζουν δεξιές κυβερνήσεις, απογοήτευσαν.
Στην Πολωνία, το Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) ηττήθηκε οριακά από τον Συνασπισμό Πολιτών του Ντόναλντ Τουσκ. Το ισπανικό Vox δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 10%, το Κόμμα Ελευθερίας του Geert Wilders (PVV), νικητές των τελευταίων ολλανδικών εθνικών εκλογών, κατέληξε με τρεις έδρες λιγότερες από την Εργατική/Πράσινη Αριστερή Συμμαχία, και στην Ουγγαρία ο Viktor Orbán είχε τη χειρότερη βραδιά του εδώ και χρόνια.
Συνολικά, τα αποτελέσματα ήταν σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τις προσδοκίες. «Περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, αυτές οι εκλογές αντικατοπτρίζουν τις εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο», δήλωσε ο Cas Mudde, ειδικός στον λαϊκισμό και τη ριζοσπαστική δεξιά στο Πανεπιστήμιο της Georgia.
Αυτές οι εξελίξεις περιλάμβαναν αναμφίβολα εξαιρετικά αντιδημοφιλείς εν ενεργεία κυβερνήσεις. Αλλά, είπε ο Mudde, αν μη τι άλλο, αν κριθούν με βάση την τρέχουσα δύναμή τους σε εθνικό επίπεδο σε όλο το μπλοκ, η ακροδεξιά είναι πλέον «υποεκπροσωπούμενη σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Ο κύριος αντίκτυπος των εκλογών, κατά συνέπεια, είναι πιθανό να γίνει περισσότερο αισθητός στις εθνικές πρωτεύουσες – και κυρίως στο Παρίσι και το Βερολίνο.
Στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ωστόσο, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), το οποίο κέρδισε 10 ευρωβουλευτές, οι κεντροαριστεροί Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) και – παρά την απώλεια του ενός πέμπτου των εδρών τους – οι φιλελεύθεροι της Renew φαίνεται να βρίσκονται σε πορεία για περισσότερους από 400 ευρωβουλευτές.
Προσθέτοντας και τους Πράσινους, οι οποίοι έχασαν περίπου το ένα τέταρτο των εδρών τους, αλλά έμειναν με περισσότερες από 50 έδρες, αυτό δίνει στο φιλοευρωπαϊκό κύριο «κέντρο» συνολικά περίπου 455 ευρωβουλευτές – μια μειωμένη αλλά και πάλι σχετικά άνετη πλειοψηφία στη συνέλευση των 720 εδρών.
Εν τω μεταξύ, η ακροδεξιά, που περιλαμβάνει το εθνικοσυντηρητικό ECR του Μελόνι, στο ακροδεξιό κόμμα της Λε Πεν «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID) και σε διάφορα (μέχρι στιγμής) ανένταχτα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων του AfD και του Fidesz του Όρμπαν, θα μπορούσε να υπολογίζει ίσως σε 145.
Ο Mujtaba Rahman, της εταιρείας συμβούλων Eurasia Group, δήλωσε: «Οι περισσότεροι από αυτούς τους βουλευτές έχουν την άποψη ότι το κόμμα που θα είναι υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το μεγαλύτερο: «Παρά τα κέρδη τους, οι διαιρέσεις και η αποδιοργάνωση μεταξύ των δεξιών ομάδων θα περιορίσουν τον αντίκτυπό τους στην πολιτική και πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την επόμενη πενταετία».
Μαζί με άλλους αναλυτές, ωστόσο, ο Rahman δήλωσε ότι σε συγκεκριμένα θέματα όπου οι ακροδεξιές πολιτικές θέσεις έχουν έλξη (και θα μπορούσαν να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους του κεντροδεξιού ΕΛΚ), οι «τακτικές συμμαχίες της κεντροδεξιάς» θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν ή ακόμη και να εκτροχιάσουν τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες.
Σε αυτά είναι πιο πιθανό να περιλαμβάνονται συγκεκριμένες συζητήσεις γύρω από τη μετανάστευση και την πράσινη μετάβαση, με τους δεξιούς ευρωβουλευτές να επιδιώκουν πιθανώς να περιορίσουν τον αντίκτυπο της νομοθεσίας για το κλίμα, ιδίως στις εταιρείες, τα νοικοκυριά και τους ιδιώτες.
Στα θέματα αυτά, και ίσως και σε άλλα, το έργο του κοινοβουλίου θα μπορούσε να περιπλεχθεί. Η ανάλυση των ψηφοφοριών στην απερχόμενη συνέλευση από το EUobserver και τη Novaya Gazeta Europe έδειξε ότι 69 από τα περισσότερα από 2.000 τελικά ψηφίσματα αποφασίστηκαν με μικρή διαφορά.
Υπό ένα πιο δεξιό κοινοβούλιο, σύμφωνα με την ανάλυση, σχεδόν οι μισές από αυτές τις 69 ψηφοφορίες θα είχαν διαφορετικό αποτέλεσμα. Πλήρως το 40% αυτών αφορούσε πράσινα θέματα, αλλά υπήρχαν επίσης στενά αποτελέσματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Ο Nicolai von Ondarza, του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (SWP), δήλωσε ότι, αν και το κέντρο άντεξε, «η ευρωπαϊκή πολιτική θα γίνει πιο πολωτική, πιο πολιτικοποιημένη και πιο λαϊκιστική».
Θα υπάρξει μεγάλη κινητικότητα μεταξύ των διαφόρων κοινοβουλευτικών ομάδων της δεξιάς, δήλωσε ο von Ondarza, με το AfD να είναι πιθανό να προσπαθήσει να σχηματίσει τη δική του «πιο δεξιά από την ακροδεξιά» ομάδα, αλλά και ευρωβουλευτές από το Fidesz του Orbán να αναζητούν νέα πολιτική στέγη.
«Αλλά αυτές οι κινήσεις δεν θα επηρεάσουν τη συνολική πλειοψηφία», είπε. «Αν μη τι άλλο, είναι πιθανό να ενισχύσουν περαιτέρω το ΕΛΚ, το οποίο θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο», με την προσθήκη του νέου κεντροδεξιού κόμματος της αντιπολίτευσης του Péter Magyar στην Ουγγαρία, το οποίο συγκέντρωσε 30%.
Αν και τα μεγάλα κέρδη της ακροδεξιάς στη Γαλλία και τη Γερμανία θα έχουν μικρή επίδραση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως τέτοιο, θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην πολιτική της ΕΕ, επειδή – παρά τους ισχυρισμούς των Brexiters – η περισσότερη εξουσία της ΕΕ εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρωτεύουσες.
Η Von Ondarza δήλωσε ότι όλα αυτά πιθανότατα θα αφήσουν τη Meloni ως το πρόσωπο που πρέπει να παρακολουθήσουμε – ιδίως, «κατά πόσο αυτή και το ECR μπορούν να πείσουν την πιθανή πρόεδρο της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, και το ΕΛΚ της να συνεργαστούν μαζί τους».
