Η δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς αύξησε και πάλι τις εντάσεις. Μόνο η κατάπαυση του πυρός στη Γάζα προσφέρει προοπτική ειρήνης
Του Simon Tisdall
Η αποτυχία να σταματήσει ο πόλεμος στη Γάζα βρίσκεται στο επίκεντρο της τελευταίας θανατηφόρας αγριότητας στη Μέση Ανατολή. Η δολοφονία στην Τεχεράνη του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, θα γιορταστεί στο Ισραήλ ως δίκαιη εκδίκηση για τις φρικαλεότητες της 7ης Οκτωβρίου. Όμως οι σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές στο Ιράν και οι μαχητικές ομάδες σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο θα τη δουν ως περαιτέρω απόδειξη της πεποίθησής τους ότι το κράτος του Ισραήλ είναι μια απειλή που πρέπει να καταστραφεί πάση θυσία.
Και έτσι το μίσος, η βία και η δυστυχία θα συνεχιστούν ανεξέλεγκτα και κατά πάσα πιθανότητα θα επιδεινωθούν και θα εξαπλωθούν. Το γεγονός ότι αυτός ο ανθρωποκτόνος κύκλος είναι γνωστός δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιταχυνθεί. Λίγα μέρη της Μέσης Ανατολής – Λίβανος, Συρία, Ιράκ, Υεμένη, Αίγυπτος, Ιορδανία – έχουν ξεφύγει από τις τοξικές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα. Στην Ουάσινγκτον και τη Βρετανία, η εσωτερική πολιτική συγκλονίζεται από την οργή και τη θλίψη. Η ανικανότητα του ΟΗΕ αποκαλύπτεται καθημερινά και ταπεινωτικά. Κανείς δεν έχει ανοσία σε αυτό το δηλητήριο.
Θα ήταν προτιμότερο ο Χανίγια, όπως και οι ηγέτες της Χαμάς που εδρεύουν στη Γάζα, να είχε δικαστεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) – και να λογοδοτήσει για τα εγκλήματά του. Αυτό τώρα δεν μπορεί να συμβεί. Αντ’ αυτού, το Ισραήλ αναζήτησε για άλλη μια φορά «δικαιοσύνη» μέσω εξωδικαστικών δολοφονιών. Μόλις τον Απρίλιο, ένα συγκαλυμμένο ισραηλινό χτύπημα στο προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό σκότωσε έναν κορυφαίο στρατηγό των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν – και έφερε την περιοχή στα πρόθυρα ενός ολοκληρωτικού πολέμου. Υπήρξαν πολλές παρόμοιες δολοφονίες.
Ο άνθρωπος που εποπτεύει αυτές τις δολοφονίες, ο Ισραηλινος πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και κύριος αρχιτέκτονας της συνεχιζόμενης γενοκτονικής εκστρατείας κατά των Παλαιστινίων αμάχων στη Γάζα, θα πρέπει επίσης να αναγκαστεί να λογοδοτήσει για τα εγκλήματά του. Ο επικεφαλής εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου προσπαθεί να διασφαλίσει ότι αυτό θα συμβεί, παρά την αντίθεση των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι θα συμβεί. Πιο πιθανό, δεδομένου του παραδείγματος που δίνει, είναι ότι ο Νετανιάχου θα γίνει ο ίδιος στόχος δολοφόνων.
Η σχεδόν ταυτόχρονη, σύμφωνα με πληροφορίες, δολοφονία την Τρίτη ενός ανώτερου διοικητή της Χεζμπολάχ, του Φουάντ Σουκούρ, σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη νότια Βηρυτό, θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι η καθοδική πορεία της Μέσης Ανατολής προς την καταστροφή θα συνεχίσει να επιταχύνεται. Για άλλη μια φορά, ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς είναι ο κινητήριος παράγοντας. Η επίθεση έγινε σε αντίποινα για ένα υποτιθέμενο πυραυλικό χτύπημα της Χεζμπολάχ στα κατεχόμενα υψίπεδα του Γκολάν το περασμένο Σαββατοκύριακο, από το οποίο σκοτώθηκαν 12 νέοι άνθρωποι.
Ωστόσο, ο κύριος λόγος που η Χεζμπολάχ εκτοξεύει πυραύλους σε έδαφος που ελέγχεται από το Ισραήλ τώρα είναι η Γάζα. Ο ηγέτης της οργάνωσης, ο Χασάν Νασράλα, είναι σχετικά συγκρατημένος από τις 7 Οκτωβρίου, δεδομένων των τεράστιων στρατιωτικών πόρων που έχει στη διάθεσή του. Ο Νασράλα λέει ότι οι διασυνοριακές επιθέσεις θα σταματήσουν όταν υπάρξει κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Η δολοφονία του Χανίγια, ανώτερου παράγοντα λήψης αποφάσεων και διαπραγματευτή της Χαμάς, καθιστά μια τέτοια κατάπαυση του πυρός ακόμη λιγότερο πιθανή, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Η δολοφονία του Σουκούρ αποτελεί μια ακόμη επικίνδυνη πρόκληση.
Αξίζει επίσης να επισημανθεί, μέσα στο συχνά συντριπτικό πλήθος της καθημερινής φρίκης, ότι δύο παιδιά σκοτώθηκαν και 74 άνθρωποι τραυματίστηκαν στην αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό, σύμφωνα με Λιβανέζους αξιωματούχους. Αλλά και πάλι, οι ισραηλινές δυνάμεις σκοτώνουν ατιμώρητα τα παιδιά της Γάζας εδώ και μήνες. Τα Ηνωμένα Έθνη ανεβάζουν το συνολικό αριθμό των νεκρών σε 15.000. Δύο ακόμη θάνατοι μόλις και μετά βίας καταγράφονται (εκτός από τους γονείς και τις οικογένειες).
Δεν είναι ότι το Ισραήλ είναι τυφλό απέναντι στις ευρύτερες συνέπειες του ρόλου του σε αυτόν τον ατελείωτο, φαύλο κύκλο. Αλλά λέει ότι όλοι οι άλλοι φταίνε. «Η συνεχιζόμενη επιθετικότητα και οι βάναυσες επιθέσεις της Χεζμπολάχ παρασύρουν το λαό του Λιβάνου και ολόκληρη τη Μέση Ανατολή σε μια ευρύτερη κλιμάκωση», δήλωσε στρατιωτικός εκπρόσωπος. «Αν και προτιμούμε να επιλύσουμε τις εχθροπραξίες χωρίς έναν ευρύτερο πόλεμο, οι IDF [Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας] είναι πλήρως προετοιμασμένες για κάθε σενάριο».
Ο ευρύτερος πόλεμος που το Ισραήλ «προτιμά» να αποφύγει μαίνεται, στην πραγματικότητα, ήδη. Το Ισραήλ βομβάρδισε επανειλημμένα το λιμάνι Χοντέιντα της Ερυθράς Θάλασσας της Υεμένης αυτόν τον μήνα μετά από επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος στο Τελ Αβίβ από υποστηριζόμενους από την Τεχεράνη σιίτες μαχητές Χούτι. Ο Νετανιάχου, του οποίου η απάντηση σχεδόν σε κάθε πρόβλημα είναι η ακραία βία, καυχήθηκε ότι οι βομβαρδισμοί «καθιστούν σαφές στους εχθρούς μας ότι δεν υπάρχει μέρος στο οποίο δεν θα φτάσει το μακρύ χέρι του κράτους του Ισραήλ». Αυτό ακουγόταν πολύ σαν κήρυξη πολέμου σε ολόκληρη την περιοχή. Ωστόσο, πρόκειται για έναν πόλεμο που το Ισραήλ δεν μπορεί τελικά να κερδίσει.
Για άλλη μια φορά, οι Χούθι λένε ότι ο κύριος λόγος που επιτίθενται στο Ισραήλ και στη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα – επιθέσεις που έχουν απορροφήσει τις ΗΠΑ και τη Βρετανία σε ριψοκίνδυνη στρατιωτική δράση – είναι η Γάζα. Ισχυρίζονται ότι αν υπάρξει κατάπαυση του πυρός, οι επιθέσεις τους θα σταματήσουν. Αυτό δεν είναι καθόλου ριζοσπαστικό. Πρόκειται για την ίδια νοητή κατάπαυση του πυρός στη Γάζα που υποστηρίζεται, θεωρητικά, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Είναι η ίδια κατάπαυση του πυρός που εκατομμύρια άνθρωποι στον αραβικό κόσμο, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ απαιτούν εδώ και μήνες. Αυτή είναι η ίδια κατάπαυση του πυρός που ακόμα – ακόμα – δεν συμβαίνει.
Θα αντεπιτεθεί άμεσα το ταπεινωμένο Ιράν για τη δολοφονία του Χανίγια; Θα κλιμακώσει η Χεζμπολάχ; Θα βυθιστεί βαθύτερα προς την εθνική αποσύνθεση ένα διχασμένο Ισραήλ, με τη φήμη του να έχει παραμορφωθεί περαιτέρω από τα βασανιστήρια και την υποτιθέμενη σεξουαλική κακοποίηση Παλαιστινίων κρατουμένων, καθώς ακροδεξιοί ζηλωτές, υποστηριζόμενοι από τους υπουργούς του Νετανιάχου, θα εισβάλλουν σε στρατιωτικές βάσεις για να απελευθερώσουν τους υποτιθέμενους κακοποιούς; Πολύ πιθανόν. Κανένα αποτέλεσμα δεν είναι εκτός παιχνιδιού σε μια περιοχή όπου οι λεγόμενοι κανόνες του παιχνιδιού που μέχρι τώρα απέτρεπαν μια ολοσχερή πυρκαγιά καίγονται ο ένας μετά τον άλλο.
Ο κόσμος λέει ότι η Μέση Ανατολή είναι περίπλοκη. Είναι. Λένε ότι δεν υπάρχουν απαντήσεις. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια. Αλλά παρά τις ρουκέτες, η Γάζα δεν είναι πυρηνική επιστήμη. Δεν είναι τόσο περίπλοκη. Σταματήστε τον πόλεμο. Σταματήστε τους σκοτωμούς. Σώστε τα παιδιά. Συμφωνήστε κατάπαυση του πυρός και απελευθερώστε τους ομήρους. Και τότε όλα τα άλλα προβλήματα, αν και δεν θα εξαφανιστούν, ίσως γίνουν λίγο πιο εύκολα στη διαχείρισή τους.
