Οι φιλοϊρανικές επιρροές θολώνουν τα νερά της ιδεολογίας στη Μέση Ανατολή, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.
Του Salem Alketbi
Οι τελευταίες, ραγδαία μεταβαλλόμενες, εξελίξεις στην κρίση στη Λωρίδα της Γάζας αποτελούν σαφή απόδειξη της τεταμένης κατάστασης σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Ανεξάρτητα από το αν το Ισραήλ και το τρομοκρατικό κίνημα της Χαμάς καταλήξουν σε συμφωνία, όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά, ιδίως καθώς η όποια συμφωνία δεν θα σημάνει ούτε το τέλος του πολέμου ούτε την έναρξη μιας νέας εποχής ηρεμίας.
Αντίθετα, θα είναι η ώρα για μια ανάσα και μια αναδιοργάνωση των χαρτιών, κατά την οποία και οι δύο πλευρές θα απαλλαγούν από τις εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις που δέχονται για τον τερματισμό του πολέμου. Βασικά, η φύση αυτού του πολέμου δεν αφορά ούτε αυτή τη στενή γεωγραφική περιοχή (365 τετραγωνικά χιλιόμετρα), ούτε τη θέση του τρομοκρατικού κινήματος – αλλά σχετίζεται με τις συνεχιζόμενες περιφερειακές και διεθνείς συγκρούσεις.
Δεν είναι μυστικό ότι η Χαμάς είναι μια από τις βασικές παραστρατιωτικές οργανώσεις του Ιράν. Υπό το πρίσμα των πολυάριθμων αποκαλύψεων από την έναρξη του πολέμου, η σύνδεση μεταξύ των δύο δεν μπορεί πλέον να αποκρυβεί. Ακόμη και αν οι εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχουν προσωρινά χαλαρώσει και οι δύο πλευρές αρκούνται στην αναπροσαρμογή των κανόνων του παιχνιδιού σύμφωνα με τα στρατιωτικά μηνύματα που ανταλλάσσονται, η αντιπαράθεση μεταξύ τους δεν έχει τελειώσει. Πιθανότατα θα ακολουθήσουν κι άλλοι γύροι και πόλεμοι δι’ αντιπροσώπων – ίσως ακόμη και μια άμεση αναμέτρηση.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκκρεμεί ακόμη η αναμέτρηση του Ισραήλ με άλλα φιλοϊρανικά κινήματα και οργανώσεις, ιδίως τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ, καθώς η ασφάλεια του βόρειου Ισραήλ εξαρτάται από τις αποφάσεις της φιλοϊρανικής ομάδας και τις ασυνεπείς θέσεις της, οι οποίες συχνά είναι δύσκολο να προβλεφθούν, είτε πρόκειται για κλιμάκωση είτε για αποκλιμάκωση.
Η μεγαλύτερη και πιο σύνθετη πολιτική και διαπραγματευτική πρόκληση για την περιοχή και όλα τα διεθνή μέρη που εμπλέκονται στην αποκλιμάκωση και τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα είναι να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των απαιτήσεων και των αναγκών ασφαλείας του Ισραήλ και των όρων που θέτει η τρομοκρατική ομάδα Χαμάς.
Οι δύο πλευρές έχουν εντελώς αντικρουόμενους στόχους. Η αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας του Ισραήλ, για να μην αναφέρουμε την αποτρεπτική του δύναμη και το στρατιωτικό του κύρος, απαιτεί να ηττηθεί η Χαμάς, μια ιρανική αιχμή του δόρατος, να εκκαθαριστούν οι εξτρεμιστές ηγέτες της και να επιστρέψουν οι όμηροι με τη βία, όπως υποσχέθηκε η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στην αρχή του πολέμου.
Από την άλλη πλευρά, από στρατηγική άποψη, οι όροι της Χαμάς σημαίνουν ουσιαστικά την ήττα του Ισραήλ και τη νίκη του κινήματος, γεγονός που παραπέμπει στα διαφορετικά κριτήρια νίκης και ήττας μεταξύ τακτικών στρατών και οργανώσεων πολιτοφυλακής.
Το Ισραήλ έχει υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά στην εικόνα του
Το Ισραήλ έχει επίσης υποστεί σημαντική στρατηγική απώλεια, όχι επειδή υποβλήθηκε επί μήνες σε μια από τις χειρότερες συγκρούσεις στην ιστορία του με την τρομοκρατία, αλλά επειδή η εσωτερική του συνοχή κλονίστηκε, είτε λόγω της διάβρωσης της εμπιστοσύνης στην απόδοση των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού, είτε λόγω των βαθύτερων πολιτικών διαφορών εντός της ισραηλινής κοινωνίας, οι οποίες περιστράφηκαν σε μεγάλο βαθμό γύρω από τις συμφωνίες ομηρίας.
Όλα αυτά θα έρθουν στο φως όταν το Ισραήλ φτάσει στην αναπόφευκτη στιγμή της λογοδοσίας, κατά την οποία θα διερευνηθούν διεξοδικά όλα τα γεγονότα μετά την αιματηρή τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, ώστε να αποκαλυφθούν οι ευθύνες για τα λάθη που προκάλεσαν το θάνατο περίπου 1.200 αμάχων, κυρίως Ισραηλινών, και την αιχμαλωσία περίπου 240 ομήρων από τους τρομοκράτες της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας – ένας σημαντικός λόγος για την παράταση του πολέμου από κάθε στρατιωτική, οικονομική, πολιτική και ασφαλιστική άποψη.
Επιπλέον, αυτή η μάχη κατά των τρομοκρατών οδήγησε σε αναταραχή και αστάθεια στο μεγαλύτερο μέρος της Μέσης Ανατολής, αποκαλύπτοντας τις γεωπολιτικές επιπτώσεις του πολέμου στη Γάζα στην ασφάλεια και την ειρήνη, ιδίως στις αραβικές χώρες που βρίσκονται κοντά στη Λωρίδα.
Πρέπει να αναζωπυρωθεί η συζήτηση σχετικά με τη σχέση μεταξύ των διαφορετικών εθνοτικών και θρησκευτικών συνιστωσών (Άραβες, Κούρδοι, Ευρωπαίοι, μουσουλμάνοι, χριστιανοί και άλλοι) που ζουν σε μια ενιαία πατρίδα – όπως συμβαίνει σε πολλές αραβικές χώρες όπως η Ιορδανία και ο Λίβανος – όπου αυτή η ποικιλομορφία αξιοποιείται για την υποκίνηση εχθρότητας και μίσους, υποστηριζόμενη από φιλοϊρανικές τρομοκρατικές ομάδες.
Πάνω απ’ όλα, αυτό συμβαδίζει με την υπέρμετρη κυριαρχία των νέων μέσων ενημέρωσης, με πρωταγωνιστές τις πλατφόρμες και τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, και τη μαζική μείωση του ρόλου και της εμβέλειας των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης. Η ικανότητά τους να κατευθύνουν τους προσανατολισμούς των ανθρώπων και την κοινή γνώμη προς ορθολογικές απόψεις έχει ουσιαστικά χαθεί, ιδίως μεταξύ των νέων, καθώς καθίσταται δύσκολο να αλλάξουν στάσεις και πεποιθήσεις με βάση το TikTok.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ηνία βρίσκονται πλέον στα χέρια των παραγόντων επιρροής και των ηγετών της κοινής γνώμης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί από τους οποίους ανήκουν σε εξτρεμιστικές και ριζοσπαστικές ιδεολογίες και ακολουθούν αμφισβητήσιμες φιλο-ιρανικές ατζέντες.
