Πώς μπορεί ο κόσμος να φτάσει στο μηδενικό ισοζύγιο αν συνεχίζει να εφευρίσκει νέους τρόπους κατανάλωσης ενέργειας;
Της Elizabeth Kolbert
Το 2016, ο Alex de Vries διάβασε κάπου ότι μια μόνο συναλλαγή σε bitcoin καταναλώνει τόση ενέργεια, όση καταναλώνει το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό σε μια μέρα. Εκείνη την εποχή, ο de Vries, ο οποίος είναι Ολλανδός, εργαζόταν σε μια εταιρεία συμβούλων. Στον ελεύθερο χρόνο του, έγραφε ένα ιστολόγιο, με την ονομασία Digiconomist, σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η επένδυση σε κρυπτονομίσματα. Βρήκε ανησυχητικό το ποσοστό χρήσης ενέργειας.
“Σκέφτηκα, ότι αυτό είναι ένα τεράστιο ποσό, γιατί κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό;” μου είπε πρόσφατα μέσω του Zoom. “Προσπάθησα να ψάξω κάποια δεδομένα, αλλά δεν μπόρεσα να βρω τίποτα”. Ο de Vries, τότε είκοσι επτά ετών, αποφάσισε ότι θα έπρεπε να βρει τις πληροφορίες μόνος του. Συγκρότησε αυτό που ονόμασε “Δείκτης κατανάλωσης ενέργειας Bitcoin” και το δημοσίευσε στο Digiconomist. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του δείκτη, η εξόρυξη bitcoin καταναλώνει τώρα 145 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, δηλαδή περισσότερο από ό,τι καταναλώνει ολόκληρο το έθνος των Κάτω Χωρών, και η παραγωγή αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας έχει ως αποτέλεσμα 81 εκατομμύρια τόνους CO2, δηλαδή περισσότερο από τις ετήσιες εκπομπές ενός έθνους όπως το Μαρόκο. Στη συνέχεια, ο de Vries άρχισε να παρακολουθεί τα ηλεκτρονικά απόβλητα που παράγονται από την “εξόρυξη bitcoin” -αξία ενός iPhone για κάθε συναλλαγή- και τη χρήση νερού -η οποία ανέρχεται σε περίπου δύο τρισεκατομμύρια λίτρα ετησίως. (Το νερό πηγαίνει για την ψύξη των server που χρησιμοποιούνται στην εξόρυξη, και τα ηλεκτρονικά απόβλητα παράγονται από τους server που έχουν παλιώσει).
Πέρυσι, ο de Vries άρχισε να ανησυχεί για ένα ακόμη ενεργειακό πρόβλημα: “Είδα ότι έχει παρόμοιες δυνατότητες, αλλά και τη δυνατότητα να έχει παρόμοια πορεία ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, και ένιωσα αμέσως την ανάγκη να βεβαιωθώ ότι ο κόσμος γνωρίζει ότι και αυτή η τεχνολογία είναι ενεργοβόρα”, εξήγησε. Πρόσθεσε μια νέα καρτέλα στο ιστολόγιό του: “Βιωσιμότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης”. Σε μια εργασία που δημοσίευσε το περασμένο φθινόπωρο, στο Joule, ένα περιοδικό αφιερωμένο στη βιώσιμη ενέργεια, ο de Vries, ο οποίος εργάζεται τώρα για την Κεντρική Τράπεζα της Ολλανδίας, υπολόγισε ότι αν η Google ενσωμάτωνε τη γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη σε κάθε αναζήτηση, η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξανόταν σε περίπου 29 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες ετησίως. Αυτό είναι περισσότερο από ό,τι καταναλώνουν πολλές χώρες, όπως η Κένυα, η Γουατεμάλα και η Κροατία.
“Υπάρχει μια θεμελιώδης αναντιστοιχία μεταξύ αυτής της τεχνολογίας και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας”, δήλωσε ο de Vries. Πρόσφατα, ο πιο επιφανής cheerleader της Τεχνητής Νοημοσύνης στον κόσμο, ο Sam Altman, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες, αν και με διαφορετικό τρόπο. “Νομίζω ότι ακόμα δεν έχουμε εκτιμήσει τις ενεργειακές ανάγκες αυτής της τεχνολογίας”, δήλωσε ο Altman σε μια δημόσια εμφάνιση στο Νταβός. Δεν έβλεπε πώς θα μπορούσαν να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες, συνέχισε, “χωρίς μια σημαντική ανακάλυψη”. Πρόσθεσε: “Χρειαζόμαστε σύντηξη ή χρειαζόμαστε κάτι όπως μια ριζικά φθηνότερη ηλιακή ενέργεια συν αποθήκευση ή κάτι τέτοιο, σε μαζική κλίμακα – όπως μια κλίμακα για την οποία κανείς δεν σχεδιάζει πραγματικά”.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ανακοίνωσε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια αυξήθηκαν, για άλλη μια φορά, το 2023, σε περισσότερους από τριάντα επτά δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους. Η αύξηση αυτή έρχεται σε μια εποχή που όλος ο κόσμος υποτίθεται ότι προσπαθεί να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές και δείχνει ότι οι παγκόσμιες προσπάθειες, για να το θέσουμε ήπια, υπολείπονται. Μεγάλο μέρος της αύξησης των εκπομπών προήλθε από την Κίνα, και το μεγαλύτερο μέρος της οφείλεται σε τεχνολογίες εκατονταετιών, όπως ο κινητήρας εσωτερικής καύσης. Έτσι, τα Data Center αποτελούν, προς το παρόν τουλάχιστον, ένα μικρό μέρος του προβλήματος. Παρόλα αυτά, καθώς η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης αυξάνεται και οι τιμές του bitcoin φτάνουν σε νέα ύψη, το ερώτημα είναι: Πώς μπορεί ο κόσμος να φτάσει στη μηδενική κατανάλωση αν συνεχίζει να εφευρίσκει νέους τρόπους κατανάλωσης ενέργειας; (Στις ΗΠΑ, τα Data Center αντιπροσωπεύουν τώρα περίπου το 4% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και το ποσοστό αυτό αναμένεται να ανέλθει στο 6% μέχρι το 2026).
Η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων όπως το bitcoin καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια λόγω του τρόπου με τον οποίο δημιουργήθηκε το σύστημα. Για να αποκτήσουν bitcoin (και άλλα νομίσματα που βασίζονται σε παρόμοιο σύστημα), οι miners ανταγωνίζονται για να απαντήσουν σε κρυπτογραφικούς γρίφους. Για ένα θετικό αποτέλεσμα, απαιτείται μεγάλη υπολογιστική ισχύς. Έτσι, οι εγκαταστάσεις των server που είναι ειδικευμένες στην εξόρυξη κρυπτονομισμάτων τείνουν να βρίσκονται σε μέρη του κόσμου όπου η ηλεκτρική ενέργεια είναι φθηνή. Η Κίνα ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο στην “κρυπτο-εξόρυξη”, αλλά επέβαλε απαγόρευση της πρακτικής αυτής το 2021, και τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι πρώτες.
Πριν από λίγους μήνες, το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας προσπάθησε να υποχρεώσει τις εταιρείες εξόρυξης να αναφέρουν τη χρήση ενέργειας, αλλά το Φεβρουάριο ένας δικαστής του Τέξας εξέδωσε προσωρινή περιοριστική εντολή που μπλόκαρε την προσπάθεια. (Σύμφωνα με το Γραφείο Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής του Λευκού Οίκου, η κρυπτο-εξόρυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιεί σχεδόν τόση ενέργεια όση όλοι οι οικιακοί υπολογιστές της χώρας μαζί). Εν τω μεταξύ, όσο υψηλότερα ανεβαίνει η τιμή του bitcoin – έφτασε στο ρεκόρ των εξήντα εννέα χιλιάδων δολαρίων στις 5 Μαρτίου – τόσο μεγαλύτερα είναι τα οικονομικά κίνητρα για την εξόρυξή του και τόσο περισσότερη ενέργεια καταναλώνεται.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη απαιτεί πολλή ενέργεια για τον ίδιο περίπου λόγο. Το είδος της νοημοσύνης των μηχανών που δημιούργησε το ChatGPT βασίζεται σε μοντέλα που επεξεργάζονται φανταστικές ποσότητες πληροφοριών και κάθε επεξεργασία απαιτεί ενέργεια. Η ChatGPT, κατά την παραγωγή πληροφοριών (ή τη συγγραφή της έκθεσης κάποιου από το λύκειο), απαιτεί επίσης πολλή επεξεργασία. Υπολογίζεται ότι το ChatGPT ανταποκρίνεται σε περίπου διακόσια εκατομμύρια αιτήματα την ημέρα και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, καταναλώνει πάνω από μισό εκατομμύριο κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας. (Για λόγους σύγκρισης, το μέσο νοικοκυριό των Ηνωμένων Πολιτειών καταναλώνει είκοσι εννέα κιλοβατώρες την ημέρα).
Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση ορισμένων από τα προβλήματα που αυτή επιδεινώνει. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της απόδοσης των συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές από τις εγκαταστάσεις των server. Αλλά φαίνεται απίθανο ότι τα κέρδη αυτά θα συμβαδίζουν με τις αυξανόμενες απαιτήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης σε ηλεκτρική ενέργεια- αυτός, πιθανώς, είναι ο λόγος για τον οποίο ο Altman υποστηρίζει ότι απαιτείται μια τεχνολογική επανάσταση.
Ο de Vries, από την πλευρά του, είναι απογοητευμένος από αυτό που βλέπει ως έλλειψη ανθρώπινης μάθησης μπροστά σε τόσο μεγάλη νοημοσύνη των μηχανών. “Νομίζω ότι το μόνο πράγμα που είναι ρεαλιστικό όσον αφορά την πολιτική, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, είναι οι απαιτήσεις γνωστοποίησης”, δήλωσε. “Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να φτάσουμε εκεί όσον αφορά τα κρυπτονομίσματα, και είμαι απογοητευμένος που δεν φτάσαμε εκεί νωρίτερα με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Είναι σαν να είδαμε τι μπορεί να κάνει η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων και το ξεχάσαμε εντελώς”.
Πηγή : The New Yorker
