Μπένεντικτ Κάμπερμπατς: Το μυαλό μπορεί να διαμορφώσει την πραγματικότητα
Συνέντευξη του Rüdiger Sturm για το ηλεκτρονικό περιοδικό The Talks, το οποίο δημιουργήθηκε το 2011 από τον Sven Schumann και τον Johannes Bonke.
- K. Κάμπερμπατς, τι είναι για εσάς η ευτυχία;
Ευτυχία για εμένα σημαίνει απλώς να υπάρχεις· απλώς να υπάρχεις κάθε στιγμή. Αν αναζητάς την ευτυχία, δεν είσαι ευτυχισμένος.
Τι βαθυστόχαστη απάντηση!
Όμως είναι αλήθεια. Είναι ο θησαυρός στην άκρη του ουράνιου τόξου, αν ξεκινήσεις να τον αναζητάς. Αλλά, μου αρέσει η σκέψη ότι το μυαλό μπορεί να διαμορφώσει την πραγματικότητα· όσο τρομερές, όσο δύσκολες μπορεί να είναι οι καταστάσεις στις οποίες βρίσκεσαι.
Εξασκείτε τον βουδιστικό διαλογισμό, από εκεί απορρέει αυτή η ιδέα;
Ακριβώς.
Βασική αρχή του βουδισμού είναι ότι ζούμε υποφέροντας, με πόνο και μιζέρια. Συμφωνείτε με αυτό;
Ναι. Δεν βρίσκονται απαραίτητα όλα σε αποσύνθεση, αλλά όλα αλλάζουν συνεχώς. Όλα είναι ρευστά. Η εμπειρία της ζωής βιώνεται μέσω των αισθήσεων και πολύ συχνά η αίσθηση είναι ο πόνος. Πάντως, οι άνθρωποι νομίζουν ότι πόνος είναι ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα ή η απώλεια ενός άκρου ή ο θάνατος ή μια σφαίρα ή κάτι πραγματικά βίαιο· αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Μπορεί να είναι ένας μουντός πόνος, μια μικρή συστροφή, ο τρόπος που το σώμα αντιμετωπίζει την ένταση· υποφέρουμε όλοι. Αυτό είναι η ζωή. Αυτή η συνειδητοποίηση κρύβει μεγάλη χαρά και είναι απελευθερωτικό όταν συνειδητοποιούμε ότι πιο πολλά μας ενώνουν, παρά μας χωρίζουν. Όλα είναι ρευστά, όλα ρέουν, όλα είναι εφήμερα. Ό,τι έρχεται θα φύγει και ό,τι ανεβαίνει, κατεβαίνει. Είναι τόσο απλοϊκό, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο στην πράξη, πολύ πιο δύσκολο. Είναι περίπλοκο να ζει κανείς με αυτές τις αρχές. Είναι πολύ εύκολο να λέει κάποιος ότι ζει έτσι.
Πως το κάνετε πράξη;
Λοιπόν, ξανά και ξανά, ο διαλογισμός έχει αποδειχθεί θεραπευτικός σε συνδυασμό με συνεχιζόμενες θεραπείες, όπως για παράδειγμα ο καρκίνος ή νόσους τελικού σταδίου, σε άτομα που υπέστησαν τραυματισμούς ή έχουν άγχος ή οποιαδήποτε άλλη ψυχική διαταραχή… Ο διαλογισμός είναι το εργαλείο για να φτάσει το μυαλό σε ένα σημείο ακινησίας, κάτι που μπορεί να κάνει κάποιον να πάρει απόσταση από τις σκέψεις του και έτσι να επέλθει η χαλάρωση που χρειάζεται το σώμα για να επαναφέρει ένα πρόγραμμα στον ύπνο ή να αντιμετωπίσει όποιο θέμα χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή. Και αυτό έχει αποδειχτεί επιστημονικά! Δεν είναι κάποια χαζομάρα που έγινε μόδα επειδή το έκαναν οι Beatles. Η αίσθηση αυτή βιώνεται και κατά τον ύπνο. Μου αρέσει ο ύπνος, αλλά σαν μπαμπάς δεν κοιμάμαι και τόσο. Και μπορεί να το κάνει ο οποιοσδήποτε!
Εξασκείστε καθημερινά;
Προσπαθώ, αλλά όχι. Μακάρι να το έκανα! Συνήθως διαλογίζομαι μια φορά τη μέρα, το πρωί ή καμιά φορά αν έχω τζέτλαγκ θα προσπαθήσω να το κάνω στο τέλος της ημέρας. Είναι ένας καλός τρόπος να ησυχάσει το μυαλό πριν τον ύπνο.
Θα πρέπει να βοηθά και με όλο το χάος που ζει ένας ηθοποιός του Χόλυγουντ.
Ο θόρυβος, ναι. Βοηθάει πολύ με αυτό. Ξέρεις, χαίρομαι που είχα αυτή την εμπειρία πριν ξεκινήσει η καριέρα μου και που απέκτησα φήμη σχετικά αργά. Σίγουρα βοηθά στο να βρεθεί ξανά η ισορροπία, στην ανασύνταξη και λες «Ναι, βρίσκομαι εδώ, αυτό με πάει πίσω, έτσι θα βρω πάλι τον στόχο μου. Το να ζεις τη στιγμή και να είσαι παρών είναι η ουσία της δουλειάς μας σαν ηθοποιοί». Μεταξύ όλων των άνευ νοήματος πραγμάτων γύρω μας, το θέμα είναι να είμαστε παρόντες.
Άνευ νοήματος;
Όλα είναι άνευ νοήματος! Δεν είναι κάποια υποκριτική άσκηση που όλο και αφαιρείς στρώσεις για να αποκαλύψεις ένα επίπεδο αλήθειας. Προσπαθείς να καταφέρεις ένα μέρος αυτού, αλλά σε ένα φιλμ τεραστίων διαστάσεων, όπως οι Avengers, μπορεί να αποδειχθεί πολύ δύσκολο να εκφραστεί τέλεια μια σκηνή με συναίσθημα μέσα σε πέντε λεπτά· γιατί τόσος χρόνος υπάρχει, λόγω όλων των άλλων πραγμάτων που ετοιμάζονται παράλληλα.
Είναι θέμα ακρίβειας.
Ναι, η ακρίβεια είναι ένα θέμα. Σε αυτή την περίπτωση δεν αφορά κάποια μεγάλη εξέλιξη στον χαρακτήρα, εξυπηρετεί την ιστορία και την ίδια ώρα εξισορροπεί την ακεραιότητα ενός μέρους του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel, το οποίο τώρα έχει κερδίσει την αγάπη του κοινού. Έτσι, σε κάθε δουλειά μου μαθαίνω. Θέλω να πιστεύω πως μαθαίνω. Μαθαίνω ενώ παρακολουθώ άλλους. Ήταν υπέροχο να παρακολουθώ τον Ρόμπερτ. Ήταν υπέροχο να παρακολουθώ αυτόν και άλλους που ξέρουν απ’ έξω κι ανακατωτά το τι παίζουν.
Πιστεύετε ότι έχετε βελτιωθεί σε αυτό που λέμε, να διώχνετε τον θόρυβο;
Νομίζω πως αυτή η δύναμη είναι καθολική. Δεν υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο σε αυτή, την έχουμε όλοι και το λατρεύω αυτό· όλοι μπορούν να ζωγραφίσουν ή να τραγουδήσουν. Το θέμα είναι πως οι άνθρωποι φτάνουν σε αυτό και το μαθαίνουν και μπορούν να εξασκούνται. Νομίζω όμως πως ο θόρυβος είναι σαρωτικός, υπάρχουν καλές και κακές μέρες. Είναι παράξενο.
Ακόμα και μετά από τόσα χρόνια;
Δεν νομίζω ότι κανονικοποιείται ποτέ! Μου φαίνεται ακόμα διασκεδαστικό και παρεμβατικό και υπέροχο και ανησυχητικό. Είναι όλα αυτά μαζί. Και υπάρχουν κάποια σημεία, που δεν θα τα συζητήσω τώρα, που έχουν να κάνουν με άλλα άτομα τα οποία δεν είναι εδώ αυτή τη στιγμή και με τα οποία νιώθω πολύ προστατευτικός. Αυτό είναι το κύριο θέμα για εμένα.
Η μετάβαση από την τηλεόραση στο σινεμά και στο μεγαλύτερο παιχνίδι με το σύμπαν της Marvel σας έχει κάνει πιο προστατευτικό;
Αν λέμε ότι είναι μεγαλύτερο από τον Σέρλοκ… Δεν πιστεύω πως ισχύει. Πιστεύω πως ο Σέρλοκ για μένα είχε μεγαλύτερη επιρροή απ’ ότι ο Dr. Strange επειδή ήταν στην τηλεόραση. Η τηλεόραση είναι πιο δημοκρατική, τη βλέπουν περισσότεροι. Η επιρροή αυτής της σειράς ήταν εντυπωσιακή. Ήταν σαν μια βόμβα που εξερράγη ακριβώς τη στιγμή που δέχτηκα να παίξω αυτόν τον ρόλο. Αλλά δεν ήξερα σε τι μέγεθος θα έφτανε· ήταν μια έκπληξη για όλους όσους δουλέψαμε σε αυτό. Αλλά, ξέρετε, δεν σκέφτομαι πως «Μεγαλώνει όλο αυτό και εκτίθεμαι». Δεν με ενδιαφέρει να πηγαίνω όλο και πιο πάνω. Δεν νομίζω πως έχει και πολύ πιο πάνω ακόμα έτσι κι αλλιώς· Προτιμώ μια ανεμπόδιστη ροή στην κίνηση, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, για όσο διαρκέσει η καριέρα μου.
