Ο πρόεδρος της Ουκρανίας θέλει διαβεβαιώσεις για τη συνέχιση της αμερικανικής υποστήριξης ώστε να μην δοθεί στη Ρωσία μια φτηνή διέξοδος
Της Catherine Philp
Ο πρόεδρος Ζελένσκι θα ζητήσει εγγυήσεις ασφαλείας για να μην αναγκαστεί η Ουκρανία σε μια δυσμενή ειρηνευτική συμφωνία από μια μελλοντική κυβέρνηση Τραμπ, κατά την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτή την εβδομάδα.
Ο Ζελένσκι θα μεταβεί στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη και στη συνέχεια στην Ουάσινγκτον για να παρουσιάσει ένα «σχέδιο νίκης» που αποσκοπεί στο να πιέσει τη Ρωσία να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία.
Είπε ότι το σχέδιο χρειάζεται την ταχεία υποστήριξη του προέδρου Μπάιντεν και άλλων δυτικών ηγετών, ώστε η Ουκρανία να ξεκινήσει τις συνομιλίες πριν από το τέλος του έτους από θέση ισχύος. «Νομίζω ότι πρόκειται για μια ιστορική αποστολή», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Ας τα κάνουμε όλα αυτά σήμερα, ενώ όλοι οι αξιωματούχοι που θέλουν τη νίκη της Ουκρανίας βρίσκονται σε επίσημες θέσεις».
Ο Ζελένσκι θέλει να «θωρακίσει» την αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία μετά τις υποδείξεις του Ντόναλντ Τραμπ, του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου για τον Λευκό Οίκο, και του υποψήφιου αντιπροέδρου του Τζέι Ντ Βανς ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να τερματιστεί με την προσφορά εδαφικών παραχωρήσεων στη Ρωσία.
Η έκκληση του Ζελένσκι για εγγυήσεις ασφαλείας υπογραμμίζει την αποτυχία της Ουκρανίας να γίνει δεκτή στο ΝΑΤΟ και σε άλλες διεθνείς συμμαχίες λόγω, εν μέρει, διαφωνιών μεταξύ των συμμάχων.
Ένας δυτικός διπλωμάτης που συμμετείχε στις συζητήσεις σημείωσε ότι δεν ήταν μόνο η Ουκρανία για την οποία οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές είχαν μεγάλη σημασία. «Για τον Πούτιν, το αποτέλεσμα θα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στους δικούς του υπολογισμούς», δήλωσε ο διπλωμάτης. «Αν οι Ρώσοι καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μια κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον που είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία, αυτό σίγουρα θα αλλάξει τη στάση τους σχετικά με πιθανές διαπραγματεύσεις. Αν όμως έχουν την αίσθηση ότι πρόκειται για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ίσως τους προσφέρει μια φτηνή διέξοδο, αυτό είναι το τέλος».
Το σχέδιο του Ζελένσκι έχει τέσσερα βασικά σημεία: πρώτον, ένα αίτημα για δυτικές εγγυήσεις ασφαλείας παρόμοιες με το σύμφωνο αμοιβαίας άμυνας της ένταξης στο ΝΑΤΟ, δεύτερον, να συνεχιστεί η εισβολή της Ουκρανίας στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας για να παράσχει ένα εδαφικό διαπραγματευτικό χαρτί, τρίτον, ένα αίτημα για «συγκεκριμένα» προηγμένα όπλα και τέταρτον, διεθνή οικονομική βοήθεια για τη διαλυμένη οικονομία της Ουκρανίας.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι δεν θα αποκαλύψει τις πλήρεις λεπτομέρειες του σχεδίου μέχρι να συναντηθεί με τον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη, προσθέτοντας ότι σκοπεύει επίσης να το παρουσιάσει στους δύο υποψήφιους προέδρους, τον Τραμπ και την Καμάλα Χάρις.
Ο Μπάιντεν είναι απίθανο να ανακοινώσει αν θα δώσει στην Ουκρανία την άδεια να χρησιμοποιεί πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς, συμπεριλαμβανομένων των βρετανικών Storm Shadow, εντός του ρωσικού εδάφους. Το αίτημα αυτό της Ουκρανίας έχει γίνει το επίκεντρο έντονων εικασιών. «Πρόκειται πραγματικά για μια βρετανοαμερικανική απόφαση», δήλωσε διπλωμάτης τρίτης χώρας από το ΝΑΤΟ. Αλλά, προειδοποίησε, «το επίπεδο της απειλής από τους Ρώσους και τον Πούτιν δεν ήταν ποτέ τόσο ισχυρό. Και το κρίσιμο πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε πού είναι οι πραγματικές κόκκινες γραμμές».
Στο μεταξύ, η Ρωσία έχει μετακινήσει πολλά από τα αεροσκάφη και τα πυραυλικά της συστήματα εκτός εμβέλειας πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και αν δοθεί άδεια για τη χρήση τους, δημόσια ή μη, υπάρχει μικρή πιθανότητα η κίνηση αυτή να αλλάξει την πορεία της σύγκρουσης.
Ο Matthew Savill, διευθυντής στρατιωτικών επιστημών στο αμυντικό think tank Rusi, περιέγραψε την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ουκρανία και οι υποστηρικτές της: «Ποια είναι η βιώσιμη επιλογή που θα επιβάλουμε στους Ρώσους, ώστε να είναι διατεθειμένοι να συμβιβαστούν; Διότι αυτό είναι που προσπαθείτε να κάνετε.
«Δεν πρόκειται για αποτροπή. Αυτό είναι εξαναγκασμός. Πρέπει να αυξήσετε το κόστος της εισβολής σε τέτοιο βαθμό ώστε ο Πούτιν να μην το θεωρεί πλέον βιώσιμο – είναι απλά πολύ ακριβό και πολύ δύσκολο. Αλλά αυτό πρέπει να είναι τόσο επώδυνο ώστε ουσιαστικά να τον αναγκάσει να αποσυρθεί.
Αλλά πώς προκαλείτε στον Πούτιν αυτού του είδους την ήττα που δεν είναι θεμελιωδώς υπαρξιακή για το καθεστώς του- που βρίσκεται κάτω από το επίπεδο στο οποίο υιοθετεί μια προσέγγιση καμένης γης ή μια σημαντική κλιμάκωση κατά των Ουκρανών, ή που δεν θεωρεί ότι είναι τέτοια ήττα που φοβάται ότι θα προκαλέσει την κατάρρευση της κυβέρνησής του; Ποιο είναι το γλυκό σημείο;»
Στρατιωτικοί αναλυτές και διπλωμάτες συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι η Ουκρανία δεν έχει καμία προοπτική να απωθήσει τους Ρώσους από τα κατεχόμενα εδάφη στα ανατολικά της χώρας βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, το να παραμείνει η Ουκρανία στη μάχη μέχρι να αναγκαστεί η Ρωσία να διαπραγματευτεί είναι ο πιο ρεαλιστικός στόχος. Ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ αναγνώρισε ότι οι όποιες διαπραγματεύσεις θα είναι «πολύ, πολύ, πολύ, πολύ περίπλοκες και επώδυνες για την Ουκρανία».
«Είναι σαφές ότι οι Ουκρανοί δεν θα μπορέσουν να διώξουν τους Ρώσους από τη χώρα τους», δήλωσε ο διπλωμάτης. Αλλά το πάγωμα της σύγκρουσης κατά μήκος των σημερινών γραμμών του μετώπου, όπως πρότεινε ο Βανς, και ο εξαναγκασμός της Ουκρανίας να παραμείνει ανένταχτη «θα ήταν ένα καταστροφικό αποτέλεσμα», είπε ο διπλωμάτης. «Αυτό σίγουρα δεν μπορεί να είναι η βάση της διαπραγμάτευσης».
Την περασμένη εβδομάδα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δανείσει στην Ουκρανία έως και 35 δισεκατομμύρια ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος της υπόσχεσης των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχει υποσχεθεί η λέσχη των βιομηχανικών χωρών G7. Σε επίσκεψή της στο Κίεβο προσθέτοντας: «Εσείς θα αποφασίσετε πώς θα χρησιμοποιήσετε καλύτερα τα κεφάλαια. Και αυτό θα απελευθερώσει περισσότερους από τους εθνικούς σας πόρους για να ενισχύσετε στη συνέχεια, για παράδειγμα, τις στρατιωτικές σας ικανότητες και να αμυνθείτε απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα».
Τα χρήματα είναι πιθανό να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή όπλων της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του νέου της πυραύλου, του Palianytsia, και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλου βεληνεκούς, όπως αυτά που χρησιμοποιεί για βαθιά πλήγματα στο εσωτερικό της Ρωσίας. Τις τελευταίες ημέρες τέτοια μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν σε επιθέσεις σε αποθήκες όπλων, προκαλώντας μεγάλες πυρκαγιές και αποτεφρώνοντας τα αποθέματα πυρομαχικών της Ρωσίας.
Η αυξημένη εγχώρια παραγωγή και η μεγαλύτερη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλου βεληνεκούς θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική από την άδεια χρήσης του περιορισμένου αριθμού πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς που προμηθεύεται η Δύση. Αλλά εξακολουθεί να είναι απίθανο να αλλάξει ριζικά η γραμμή του μετώπου, όπου η Ρωσία συνεχίζει να προελαύνει στα ανατολικά παρά την επιμονή του Ζελένσκι ότι η εισβολή της Ουκρανίας στο Κουρσκ απομακρύνει τα ρωσικά στρατεύματα.
Ωστόσο, οι επιτυχίες της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης είχαν υψηλό κόστος: εκτιμάται ότι υπάρχουν 200.000 νεκροί, γεγονός που καθιστά σχεδόν αναπόφευκτο έναν νέο γύρο κινητοποίησης, αν ο πόλεμος συνεχιστεί για άλλα δύο χρόνια -το χρονικό διάστημα που απαιτεί η Ουκρανία για να φέρει σε πέρας το «σχέδιο νίκης» της.
