Η Βρετανία έστειλε το βράδυ της Πέμπτης τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη για να συμμετάσχουν στην πιο εκτεταμένη αεροπορική επιδρομή που είχαν πραγματοποιήσει οι Ηνωμένες Πολιτείες από το 2003. Ήταν μια μεγάλη επιχείρηση. Σύμφωνα με την Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ, χτυπήθηκαν 60 στόχοι σε 16 διαφορετικές τοποθεσίες στην Υεμένη, με τη χρήση περισσότερων από 100 πυρομαχικών ακριβείας. Περιελάμβαναν: πυραύλους κρουζ Tomahawk που εκτοξεύτηκαν από αμερικανικά πολεμικά πλοία στα ανοικτά των ακτών και από το υποβρύχιο USS Florida, βόμβες που έριξαν F-18 Super Hornets τα οποία απογειωνόταν από το αεροπλανοφόρο USS Eisenhower και πυραύλους Harm που κατέστρεψαν τις εγκαταστάσεις ραντάρ των Χούτι. Το Αϊζενχάουερ είχε μετακινηθεί από τον Κόλπο στο νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας για την επιχείρηση αυτή, οπότε τα αμερικανικά αεροσκάφη και οι πύραυλοι δεν είχαν να διανύσουν μεγάλη απόσταση.
Ποια όπλα χρησιμοποιούνται για να πλήξουν τους Χούθι;
Πιστεύεται ότι οι Βρετανοί βομβάρδισαν περισσότερους από δώδεκα στόχους σε δύο από τις 16 τοποθεσίες, αλλά έπρεπε να το κάνουν με τον δύσκολο τρόπο – πετώντας τέσσερα βομβαρδιστικά Typhoon FGR-4 από το Ακρωτήρι της Κύπρου σε ένα ταξίδι 3.200 μιλίων μετ’ επιστροφής, διασχίζοντας όλη τη Μεσόγειο, κατεβαίνοντας την Ερυθρά Θάλασσα μέχρι την Υεμένη και μετά επιστρέφοντας πάλι πίσω. Είχαν σταλεί δύο δεξαμενόπλοια ανεφοδιασμού αέρος-αέρος τύπου Voyager, τα οποία έκαναν κύκλους ψηλά πάνω από τη διαδρομή για να μεταφέρουν τα βομβαρδιστικά στην περιοχή του στόχου τους και να επιστρέψουν.
Η RAF βασιζόταν στα E-2 Hawkeye του Eisenhower για τον εναέριο έλεγχο και στα F-18 του αεροπλανοφόρου σε ρόλο ηλεκτρονικού παρεμβολέα “growler”, καθώς και σε F-18 για την κάλυψη όλων των βομβαρδιστικών που κινούνταν προς τους στόχους τους. Οι ΗΠΑ επιτέθηκαν κατά κύριο λόγο με τις άφθονες προμήθειές τους σε πυραύλους κρουζ Tomahawk- οι Βρετανοί χρησιμοποίησαν τις βόμβες Paveway-IV. Στην ουσία, η RAF πετούσε κάτω από την προστατευτική ομπρέλα που μπορεί να προσφέρει μόνο ένα αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ. Ήταν ωστόσο μια μεγάλη βρετανική προσπάθεια για να παίξει ένα μικρό ρόλο σε μια επίδειξη αποφασιστικότητας των ΗΠΑ.
Οι στόχοι λέγεται ότι ήταν ένα μείγμα από χώρους αποθήκευσης και εκτόξευσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων των Χούθι και ορισμένες αντιαεροπορικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις ραντάρ. Οι αρχικές αναφορές δεν έκαναν λόγο για σημαντικές απώλειες στο έδαφος και δεν υπήρξαν απώλειες μεταξύ των επιτιθέμενων. Ήταν μια πολύπλοκη κοινή επιχείρηση που θα μπορούσε να είχε αποτύχει σε πολλά σημεία, αλλά ήταν επιχειρησιακά επιτυχής τη νύχτα.
Πόσο θα διαρκέσουν οι επιθέσεις;
Θα αποδώσουν τα πλήγματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην αναχαίτιση των επιθέσεων των Χούθι κατά της ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα; Πιθανώς όχι – τουλάχιστον όχι για λίγο καιρό. Οι ηγέτες των Χούθι ορκίστηκαν αμέσως την προβλέψιμη εκδίκηση στις ΗΠΑ και τη Βρετανία – δεν αποτελεί έκπληξη για ένα κίνημα του οποίου τα επίσημα πανό δηλώνουν: “Θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ, κατάρα στους Εβραίους”. Την Παρασκευή εξαπέλυσαν άλλη μια βολή εναντίον ενός εμπορικού δεξαμενόπλοιου. Το πέρασαν λανθασμένα για κάπως βρετανικό, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένα από τα πλοία του “στόλου-φάντασμα” της Ρωσίας που παραβιάζει τις διεθνείς πετρελαϊκές κυρώσεις. Ο πύραυλός τους έπεσε ακίνδυνα κοντά. Ήταν όμως αρκετός για να δώσει στις ΗΠΑ την ευκαιρία να εκτοξεύσουν έναν ακόμη πύραυλο κρουζ Tomahawk από το USS Carney και να καταστρέψουν ένα ακόμη σημείο ραντάρ των Χούθι.
Τέτοιου είδους αντεγκλήσεις τύπου “οφθαλόν αντί οφθαλμού” είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχιστούν, πιθανότατα με αυξανόμενο ρυθμό. Οι διοικητές των Χούθι θα θελήσουν πιθανότατα να εξαπολύσουν άλλη μια σημαντική επίθεση για να επιβεβαιώσουν την σκληρή ρητορική τους, και είναι πιθανό ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα αισθανθούν ότι είναι απαραίτητο να οργανώσουν άλλη μια κοινή επιχείρηση για να δώσουν έμφαση στο θέμα. Ο στόχος τους δεν είναι να καταστρέψουν τη στρατιωτική ισχύ των ανταρτών Χούθι – αυτό είναι ένα ξεχωριστό πρόβλημα του εμφυλίου πολέμου στην Υεμένη – αλλά να καταστήσουν επιχειρησιακά δύσκολο για τους Χούθι να συνεχίσουν να εκτοξεύουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους και να τους αποτρέψουν από το να επιτίθενται στη ναυτιλία.
Επιπτώσεις στην οικονομία
Το πόσος χρόνος μπορεί να χρειαστεί για να πετύχει αυτή η στρατηγική, αν πετύχει, θα είναι σημαντικό για την παγκόσμια οικονομία. Ο Vincent Clerc, ο επικεφαλής του ναυτιλιακού γίγαντα Maersk, δήλωσε ότι θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να επανέλθει η εμπορική κίνηση μέσω της Ερυθράς Θάλασσας στο επίπεδο της κανονικότητας. Έτσι, ακόμη και μια επίμονη χαμηλού επιπέδου απειλή των Χούθι για τη ναυτιλία μπορεί να έχει δυσανάλογες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία – και στις προμήθειες του 90% του πληθυσμού της Υεμένης που εξαρτάται από την επισιτιστική βοήθεια που φτάνει δια θαλάσσης.
Πιο συγκεκριμένα, αυτή η στρατιωτική στρατηγική έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει τους ηγέτες του Ιράν από το να ενθαρρύνουν τους Χούθι να πραγματοποιήσουν κάτι τέτοιο. Οι επίλεκτοι μαχητές και χειριστές πυραύλων των Χούθι εκπαιδεύονται στην ακαδημία της Ιρανικής Ρεπουμπλικανικής Φρουράς στο Ziba Kenar για τις διάφορες επιθέσεις τους κατά της ναυτιλίας. Και βολεύει την Τεχεράνη να παρασύρει τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της σε μια ξεχωριστή μάχη που παίζει καλά στους αραβικούς δρόμους ως ένα ακόμη παράδειγμα των Αμερικανών και των σιωνιστών φίλων τους οι οποίοι επιτίθενται στους Άραβες και τους μουσουλμάνους παντού.
Οι υπολογισμοί πίσω από τα χτυπήματα
Τόσο η Τεχεράνη όσο και οι ηγέτες των Χούθι ισχυρίζονται ότι οι επιθέσεις κατά της ναυτιλίας αποσκοπούν στην άσκηση πίεσης για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Αλλά αυτή είναι μια απατηλή ιστορία κάλυψης. Τόσο η πρωτεύουσα της Υεμένης, η Σαναά, όσο και η Τεχεράνη έχουν εντοπίσει μια ευκαιρία στην κρίση της Γάζας για να προωθήσουν τους δικούς τους σκοπούς. Αυτή η απάντηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ δεν απευθύνεται μόνο στους Χούθι, αλλά έχει επίσης σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει την Τεχεράνη με τις συνέπειες της επικίνδυνης εμπλοκής της στην κρίση της Γάζας.
Ο υπολογισμός της Ουάσινγκτον είναι ότι η Τεχεράνη δεν θέλει, και σίγουρα δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά, έναν γενικότερο αντι-ισραηλινό πόλεμο σε όλη την περιοχή. Αλλά η Τεχεράνη είναι έτοιμη να παίξει παιχνίδια μπρα ντε φερ όσο αυξάνεται ο κίνδυνος. Έτσι, η διεθνής ελευθερία της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα έχει τεθεί από τον πρόεδρο Μπάιντεν ως κόκκινη γραμμή για την Τεχεράνη όσο και για τους Χούθι. Και σε αντίθεση με τον πρόεδρο Ομπάμα, ο οποίος, μαζί με τον βρετανό σύμμαχό του, χάραξε μια κόκκινη γραμμή το 2015 για τις επιθέσεις με χημικά όπλα στη Συρία και στη συνέχεια δεν την εφάρμοσε, ο Μπάιντεν φαίνεται αποφασισμένος να κάνει αυτή τη γραμμή να παραμείνει.
Το νομικό πλεονέκτημα της υπό αμερικανική ηγεσία θέσης είναι ότι λειτουργεί για λογαριασμό της παγκόσμιας ναυτιλίας, της ευρωστίας της παγκόσμιας οικονομίας και των αρχών της ελεύθερης ναυσιπλοΐας που κατοχυρώνονται στο διεθνές δίκαιο. Η θέση αυτή ενισχύθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μ’ ένα ψήφισμα που καταδίκασε τις ενέργειες των Χούθι, επέκρινε εμμέσως το Ιράν και επαναβεβαίωσε το δικαίωμα της αυτοάμυνας για την προστασία της ελεύθερης ναυσιπλοΐας. Αναμενόταν βέτο από την Κίνα ή τη Ρωσία, αλλά και οι δύο απείχαν από την ψηφοφορία, και οι δηλώσεις που εξέδωσαν τόσο η Ντάουνινγκ Στριτ όσο και το Πεντάγωνο μετά τις επιθέσεις ήταν διατυπωμένες σε γλώσσα τύπου ΟΗΕ.
Διχασμένοι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ
Το ζήτημα είναι πολιτικό. Πολλά άλλα κράτη, όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ολλανδία, ακόμη και το Μπαχρέιν, ήθελαν να συνδεθούν με την επίθεση, αν και δεν μπορούσαν να συνεισφέρουν επιχειρησιακά. Αλλά ορισμένοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ διαχώρισαν ρητά τη θέση τους. Ο πρόεδρος Ερντογάν της Τουρκίας ήταν αναμενόμενα εχθρικός με χαρακτηριστική υπερβολή – και μίλησε για μετατροπή της Ερυθράς Θάλασσας “σε θάλασσα αίματος”.
Η Ιταλία ξεχώρισε, με το σκεπτικό ότι η πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, θεωρούσε την ενέργεια αντιπαραγωγική- και η Γαλλία με το σκεπτικό ότι έκοβε δρόμο στις προσωπικές προσπάθειες του προέδρου Μακρόν να πείσει τη Χεζμπολάχ και την κυβέρνηση του Λιβάνου να αποφύγουν την κλιμάκωση στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ. Ο πρόεδρος Πούτιν, γεμάτος από ανανεωμένη αυτοπεποίθηση, θεώρησε ότι θα έπρεπε όλοι να συζητήσουν για την τήρηση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να τραβήξει μια πολυθρόνα για μια πολύωρη συνεδρίαση. Στην αρχή μιας τόσο δύσκολης χρονιάς στην Ουκρανία, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν φαίνονται σε καλή πολιτική κατάσταση να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα – αν και η συνέχισή της τους πληγώνει όλους.
Όταν οι φιλελεύθερες δημοκρατίες αναλαμβάνουν στρατιωτική δράση, συνήθως έχει γίνει, μέχρι τότε, μια επιλογή του μικρότερου κακού. Ένας πόλεμος για την επιβίωση, όπως αυτός που αντιμετωπίζει τώρα το Κίεβο, επιβάλλει μια τρομακτική απλότητα στις στρατηγικές επιλογές. Αλλά σε μικρότερες μάχες, η στρατιωτική δράση είναι πάντα γεμάτη με ηθική ασάφεια και τη σχεδόν βεβαιότητα ότι θα υπάρξουν ακούσιες συνέπειες. Έτσι θα γίνει και στην Ερυθρά Θάλασσα.
Οι συνέπειες της αδράνειας
Αλλά και το κόστος της στρατιωτικής αδράνειας μπορεί να είναι καταστροφικό. Η γενοκτονία της Ρουάντα το 1994, όταν 800.000 άνθρωποι σφαγιάστηκαν μέσα σε τρεις μήνες, θα μπορούσε να είχε σταματήσει μέσα σε μια εβδομάδα από μερικά τάγματα δυτικών στρατευμάτων. Η σφαγή της Σρεμπρένιτσα το 1995 θα μπορούσε να είχε αποτραπεί την προηγούμενη ημέρα από την εκδήλωσή της με μια μικρή εφαρμογή στρατιωτικών δυνάμεων. Και η απότομη μείωση της βρετανικής και αμερικανικής επιρροής σε όλο το Λεβάντε, για να μην αναφέρουμε τις περισσότερες από 200 επακόλουθες χημικές επιθέσεις, θα μπορούσε να είχε αποτραπεί εάν ο Ομπάμα και ο Ντέιβιντ Κάμερον, τότε πρόεδρος και πρωθυπουργός, δεν είχαν κάνει πίσω από τις κόκκινες γραμμές που με τόση αυτοπεποίθηση είχαν χαράξει το 2015 με τις απειλές για στρατιωτική απάντηση στις χημικές επιθέσεις του Μπασίρ Άσαντ εναντίον αμάχων. Η αξιοπιστία των ΗΠΑ και της Βρετανίας στη Μέση Ανατολή δεν έχει ακόμη αποκατασταθεί από εκείνο το γεγονός.
Ο πόλεμος των Χούθι κατά της ναυτιλίας εκτιμάται ότι αφαιρεί τουλάχιστον 1,3% από το παγκόσμιο εμπόριο και μειώνει τη βρετανική οικονομία, ακόμη και βραχυπρόθεσμα, κατά 0,3%. Όπου κι αν πάει στη συνέχεια αυτή η κρίση, οι συνέπειες της αδράνειας θα υπολογιστούν μάλλον με ακρίβεια σε οικονομικούς αριθμούς. Πολύ πιο δύσκολο να εκτιμηθούν, αλλά πιθανότατα πολύ μεγαλύτερες, είναι οι συνέπειες όσον αφορά την παγκόσμια τάξη και την ελευθερία των θαλασσών.
Πηγή : The Times
