Ο Νετανιάχου κινδυνεύει να καταστρέψει το πιο πολύτιμο κεφάλαιο της χώρας του: μια αύρα αρετής που σέβονται οι φίλοι του
Matthew Parris
Η κριτική της ισραηλινής συμπεριφοράς στη Γάζα είναι εντελώς άστοχη. Δεν διεξάγεις μια στρατιωτική επιχείρηση για να βρεις τρομοκράτες, βελόνες στα άχυρα, μεταξύ ενός πανικόβλητου πληθυσμού σε έναν μικρό και πυκνοκατοικημένο χώρο χωρίς τρομερές παράπλευρες απώλειες, νευρικά στρατεύματα, περιστατικά κακοποίησης, παρεξηγήσεις και απαίσιους τίτλους στα μέσα ενημέρωσης.
Το πόρισμα των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας για το χτύπημα που σκότωσε επτά εργαζόμενους στην World Central Kitchen για την παροχή βοήθειας, ήταν ότι επρόκειτο για μια από αυτές τις “παρεξηγήσεις”. Σε αυτό τουλάχιστον, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δίκιο. Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν στον πόλεμο. Από τη δική τους αυτοκρατορική ιστορία, οι Βρετανοί το γνωρίζουν αυτό. Οι ινδικές εξεγέρσεις, οι πόλεμοι των Μπόερς, το Μάου-Μάου στην Κένυα… για μια κατοχική δύναμη, οι παράπλευρες απώλειες είναι μέρος της επικράτειας.
Μια επιστολή (που υποστηρίζει το Ισραήλ) στους Times από τον λόρδο Pannick και άλλους, υποδηλώνει ότι “η αναλογία των θανάτων μαχητών προς τους θανάτους αμάχων στη Γάζα” είναι μέτρια, δεδομένης της αποστολής. Με άλλα λόγια, περίπου 30.000 μέχρι στιγμής, πολλοί από αυτούς παιδιά, είναι (λένε) “χαμηλότερα από ό,τι σε οποιονδήποτε άλλο συγκρίσιμο πόλεμο”.
Τολμώ να το πω. Όμως, οι υπογράφοντες αντιλαμβάνονται πλήρως τι σημαίνει αυτό; Ότι το κράτος του Ισραήλ κατάλαβε τις φυσικές συνέπειες αυτού που έκανε; Για τη διαχρονική φήμη του Ισραήλ, το συμπέρασμα είναι ανατριχιαστικό. Η χώρα μπήκε συνειδητά σε μια σκληρή γκάφα για τα ισραηλινά δεδομένα. Το λάθος δεν ήταν στην εκτέλεση, αλλά εξ αρχής στην ανάληψη της επιχείρησης στη Γάζα.
Ήταν τρελό αυτό που έπρεπε να γίνει. Σε όσους λένε “Μα μετά την απερίγραπτη επίθεση της Χαμάς που την προκάλεσε, τι άλλο θα μπορούσε να κάνει το Ισραήλ;” η απάντησή μου είναι σαφής: παύση, ξανά παύση και υπολογισμός. Η απάντηση του Ισραήλ, αν και καθυστέρησε λόγω του απαραίτητου σχεδιασμού, ήταν σπασμωδική: ήταν σοκ και δέος από την αρχή. Χτύπησε σκληρά. Το έκαναν. Και χτύπησαν τη δυτική καλή θέληση από την οποία εξαρτάται η χώρα τους.
Η ζημιά στη φήμη του Ισραήλ, που είναι πολύ λιγότερο εμφανής από τα διαλυμένα νοσοκομεία στη Γάζα, είναι ανυπολόγιστη. Είχα προειδοποιήσει από τον περασμένο Νοέμβριο. Αφήστε στην άκρη αυτό που συμβαίνει στη Γάζα. Τι προκαλεί στο Ισραήλ; Η αποστολή των αμυντικών δυνάμεων καθαρά σε μια χαοτική εμπλοκή από την οποία δεν διαφαίνεται ευτυχής έξοδος είναι ένα γεγονός που άμεσα αξιοποιείται από τους εχθρούς του Ισραήλ, καθώς του στερεί την παγκόσμια συμπάθεια. Το θέμα δεν είναι τι θα έπρεπε να σκέφτεται ο κόσμος, αλλά τι θα σκέφτεται ο κόσμος.
Προσπάθησα σκληρά όταν έγραψα για τελευταία φορά γι’ αυτό το θέμα πριν από πέντε μήνες να αποφύγω την ηθικολογία. Εάν δεν είστε Εβραίος όπως και εγώ, εάν δεν έχετε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού σας την ιστορική ανάμνηση του τι έχει κάνει ο κόσμος στον λαό σας και αρκετά συχνά στους δικούς σας στενούς συγγενείς, εάν η φρικτή επίθεση της Χαμάς τον περασμένο Οκτώβριο δεν μοιάζει για εσάς να απέχει μόνο ένα βήμα από μια επίθεση εναντίον του εαυτού σας και εκείνων που αγαπάτε, τότε είναι απλά αδύνατο να μπείτε στη σκέψη φίλων που είναι Εβραίοι. Ήρθα πιο κοντά σε αυτό όταν διάβασα το βιβλίο του Daniel Finkelstein Hitler, Stalin, Mum and Dad. Αλλά ακόμη και αυτό ήταν μια αντίληψη της αδυναμίας των μη Εβραίων να κατανοήσουν πλήρως.
Η αποδοχή, ωστόσο, ότι η πλήρης κατανόηση είναι αδύνατη, είναι αμφίδρομη. Πρέπει να δεχτούμε ότι το Ισραήλ βλέπει και αισθάνεται με τον δικό του τρόπο- αλλά οι Ισραηλινοί πρέπει να δεχτούν ότι εμείς θα το κάνουμε με τον δικό μας τρόπο. Η αποτελεσματική πολιτική πρέπει να ξεκινάει από γεγονότα όπως αυτό.
Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να προσπαθήσω να χαρακτηρίσω τον τρόπο με τον οποίο ο μη εβραϊκός κόσμος βλέπει τα γεγονότα στη Γάζα. Για πολλούς από εμάς έχουν τη γεύση της εκδίκησης, ακόμη και αν το αντιτρομοκρατικό στοιχείο είναι επίσης πραγματικό. Δεν μπορώ να κρίνω κανέναν γι’ αυτό. Στη θέση των Ισραηλινών θα μπορούσα να αισθανθώ το ίδιο. Η καθαρή εκδίκηση μπορεί να είναι ηθικά δικαιολογημένη ή όχι.
Μπορεί να επιφέρει ή να μην επιφέρει σοβαρό μακροπρόθεσμο πλήγμα στην παλαιστινιακή τρομοκρατία. Μπορεί να παραβιάζει ή να μην παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, όποιο κι αν είναι αυτό το θολό πράγμα. Μπορεί να είναι ή να μην είναι αλήθεια (όπως νομίζω) ότι η κριτική από ορισμένες πλευρές – ένα διεφθαρμένο νοτιοαφρικανικό κράτος, υποκριτές Βρετανοί αριστεροί, ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα που φαίνονται τυφλοί στον δεσποτισμό του Πούτιν ή την κουβανική καταστολή – είναι ένα αιματηρό θράσος.
Παρ’ όλα αυτά, για τον κόσμο, αυτό που συμβαίνει στη Γάζα φαίνεται απαίσιο. Γεγονός: απλά έτσι φαίνεται. Πάντα έτσι θα γινόταν. Μπορεί να διαμαρτυρηθείτε ότι δεν φαίνεται μόνο απαίσιο αλλά είναι πραγματικά απαίσιο. Τολμώ να το πω. Υπάρχουν αρθρογράφοι και ξένοι δημοσιογράφοι που θα γράψουν με συγκίνηση γι’ αυτές τις φρικαλεότητες: τα δολοφονημένα παιδιά, τα νοσοκομεία που καταρρέουν, τα πεινασμένα πλήθη.
Αλλά όποια κι αν είναι η πραγματικότητα, η εικόνα είναι ζοφερή. Και είναι αποτυχία της ισραηλινής πολιτικής να αγνοεί κανείς το πώς φαίνονται τα πράγματα στους άλλους, ιδίως στους φίλους του. Είναι απλά αδιαμφισβήτητο ότι ο κόσμος, σχεδόν όλος, και είτε πρέπει είτε όχι, αντιπαθεί αυτό που κάνει το Ισραήλ, και το αντιπαθεί έντονα.
Πολλοί, το ξέρω, θα απαντήσουν “Πότε οι Εβραίοι μπορούσαν ποτέ να βασιστούν στο να είναι αρεστοί;”. – και σε αυτή την επικίνδυνη απάντηση όποιος νοιάζεται για το μέλλον του Ισραήλ θα πρέπει να φέρει τον ακροατή του σε εγρήγορση. Το Ισραήλ βασίζεται στο να είναι αρεστό. Το Ισραήλ δεν θα υπήρχε χωρίς τον θαυμασμό, τον σεβασμό και τη συμπάθεια του μη εβραϊκού ελεύθερου κόσμου.
Ποιος οπλίζει, ποιος χρηματοδοτεί, ποιος επενδύει, ποιος ασκεί βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ; Ποιος έχει κάνει τα στραβά μάτια στη συμπεριφορά των “εποίκων”; Ποιος έκανε τα στραβά μάτια στις δραστηριότητες της Μοσάντ ή στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων; Η Δύση, με επικεφαλής την Αμερική.
Το κράτος του Ισραήλ υπήρξε τουλάχιστον, αν και σε καμία περίπτωση όχι μόνο, ένα κατασκεύασμα της συμπάθειας, του σεβασμού και (δείτε αυτό) της ενοχής της Δύσης για όσα έχει κάνει ο αντισημιτισμός. Αν χάσουμε αυτή την αίσθηση του χρέους και της αποζημίωσης προς έναν αδικημένο και αποστεωμένο λαό, η ίδια η ιδέα του κράτους του Ισραήλ καταρρέει σαν σκηνικό ταινίας από το οποίο έχουν αφαιρεθεί τα σκηνικά.
Αυτή η αλήθεια, ότι οι Εβραίοι ήταν ιστορικά ένα βαριά πληγωμένο μέρος, ήταν η πιο ισχυρή αξίωση του Ισραήλ για την υποστήριξη της Δύσης.
Ακόμα και τώρα, στον 21ο αιώνα, το να είσαι το κάποτε τραυματισμένο μέρος είναι πολύτιμο για τη αξίωση του Ισραήλ στην επιείκεια του κόσμου. Αυτή η αύρα της δικαιοσύνης – που η ιστορία την έχει αξιώσει καλά – θα σπιλωθεί με την ευθύνη του Ισραήλ.
Το αναγνωρίζουν αυτό οι Ισραηλινοί; Οι απλοί πολίτες, αν και περιφρονούν τον Νετανιάχου, φαίνεται να υποστηρίζουν σταθερά την πολεμική προσπάθεια. Η Χαμάς ήταν έξυπνη για να κάνει αυτό το συναίσθημα να επικεντρωθεί στο ζήτημα των ομήρων. Ωστόσο, αν η σθεναρή δημοκρατία του Ισραήλ δεν ρίξει τον Νετανιάχου και τον σάπιο συνασπισμό του, η φήμη της χώρας αυτής σακατεύεται. Σίγουρα θα πέσει.
Αλλά χρειάζονται περισσότερα. Μια νέα ηγεσία πρέπει να αποκηρύξει πλήρως τον πόλεμό του. Η μεταμέλεια για ό,τι πήγε στραβά, ένα νέο άνοιγμα στο διάλογο για το μέλλον, θα μπορούσε να ωθήσει μια αυξανόμενη παγκόσμια ετυμηγορία ότι για το Ισραήλ αυτοί οι τελευταίοι έξι μήνες ήταν μια ντροπιαστική εκτροπή από την όλη ιδέα του Ισραήλ.
Το κράτος του Ισραήλ έχει τις ρίζες του σε μια ιδέα, ένα όνειρο, ένα όνειρο δικαίου. Αν το χάσει αυτό, μπορεί να χαθούν και όλα τα υπόλοιπα.
