Σχεδόν 200 χώρες κατέληξαν σε συμφωνία ορόσημο νωρίς για να ανακόψουν την απώλεια της φύσης παγκοσμίως, δεσμευόμενες να προστατεύσουν σχεδόν το ένα τρίτο της γης και των ωκεανών ως καταφύγιο για τα εναπομείναντα άγρια φυτά και ζώα του πλανήτη μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Η αίθουσα ξέσπασε σε χειροκροτήματα τις πρώτες ώρες μετά τη συμφωνία για το ορόσημο πλαίσιο στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα, που ονομάζεται COP15.
Η ελπίδα είναι να αντιστραφεί η παλίρροια σε μια συνεχιζόμενη κρίση εξαφάνισης. Περίπου ένα εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν για πάντα, ένα γεγονός μαζικής εξαφάνισης που οι επιστήμονες λένε ότι είναι εφάμιλλο με την καταστροφή που προκάλεσε ο αστεροειδής που εξαφάνισε τους περισσότερους δεινόσαυρους.
Η σημερινή απώλεια βιοποικιλότητας δεν οφείλεται σε έναν διαστημικό βράχο αλλά από ένα είδος: τους ανθρώπους. Η απώλεια του οικοτόπου η εκμετάλλευση των ειδών, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και η καταστροφή από χωροκατακτητικά είδη που μετακινούνται από ανθρώπους μεταξύ ηπείρων προκαλούν μείωση της ποικιλίας των φυτών και των ζώων.
Τα έθνη έχουν τώρα τα επόμενα οκτώ χρόνια για να πετύχουν τους στόχους τους για την προστασία της ζωής. Με λίγους νομικούς μηχανισμούς επιβολής, θα πρέπει να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον για την προστασία των οικοτόπων και τη διοχέτευση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη διατήρηση.
“Αυτό είναι ένα απίστευτο ορόσημο για τον κόσμο όσον αφορά τη διατήρηση”, δήλωσε ο Brian O’Donnell, διευθυντής της ομάδας διατήρησης Campaign for Nature. «Βρισκόμαστε σε μια ταχεία πορεία καταστροφής της φύσης εδώ και εκατοντάδες χρόνια και αυτό μπορεί να σηματοδοτήσει μια καμπή».
Καθώς ο υπόλοιπος κόσμος παρακολούθησε το Παγκόσμιο Κύπελλο και προετοιμάστηκε για τις διακοπές, οι σύνεδροι εργάστηκαν πολύ μετά τα μεσάνυχτα το Σαββατοκύριακο για να καταλήξουν σε μια συμφωνία, περνώντας μέσα από χιονισμένους δρόμους για να συγκεντρωθούν στο Συνεδριακό Κέντρο του Μόντρεαλ. Αναζήτησαν μια σημαντική συμφωνία παρόμοια με τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα το 2015, όταν τα έθνη συμφώνησαν να προσπαθήσουν να περιορίσουν τη θέρμανση της Γης στους 1,5 βαθμούς Κελσίου (2,7 Φαρενάιτ).
Η 10ετής συμφωνία θέτει σχεδόν δύο δωδεκάδες στόχους. Η δέσμευση καλεί τα έθνη να προστατεύσουν συλλογικά την άγρια ζωή τουλάχιστον το 30 τοις εκατό της ξηράς, των εσωτερικών πλωτών οδών και των παράκτιων και ωκεάνιων περιοχών έως το 2030 – η υπόσχεση που ονομάστηκε «30 με 30».
Ο κόσμος έχει πολύ δρόμο να διανύσει για την επίτευξη αυτού του στόχου. Αυτήν τη στιγμή, μόνο το ένα έκτο περίπου των ηπείρων και το 12ο των ωκεανών έχουν κάποια μορφή προστασίας, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Κέντρο Παρακολούθησης Διατήρησης του ΟΗΕ. Η συμφωνία προβλέπει επίσης τη μείωση κατά το ήμισυ της απορροής θρεπτικών ουσιών από τα αγροκτήματα, καθώς και τον ρυθμό με τον οποίο εισάγονται χωροκατακτητικά είδη στα οικοσυστήματα.
Τα κράτη δεσμεύτηκαν επίσης να μειώσουν τον κίνδυνο των φυτοφαρμάκων κατά 50 τοις εκατό. Οι πληθυσμοί των εντόμων βλέπουν δραστικές μειώσεις σε ορισμένα μέρη του πλανήτη ως μέρος μιας πιθανής και συζητούμενης bugpocalypse. Μένει να δούμε πόσο σοβαρά παίρνουν οι παγκόσμιοι ηγέτες αυτές τις δεσμεύσεις κατά την επόμενη δεκαετία. Στο παρελθόν, οι χώρες υστερούσαν σε στόχους που είχαν τεθεί σε παρόμοιες συμφωνίες.
Οι συνομιλίες στο Μόντρεαλ, οι οποίες συγκέντρωσαν περίπου 12.000 συμμετέχοντες, επρόκειτο να ολοκληρωθούν τη Δευτέρα. Καθώς οι διαφωνίες αυξάνονταν, ορισμένοι παρευρισκόμενοι αποφάσισαν να επαναπρογραμματίσουν τις πτήσεις. Αλλά τελικά, οι εκπρόσωποι μπόρεσαν να καταλήξουν σε μια συμφωνία «30 επί 30» εγκαίρως. Ένα βασικό σημείο έντασης μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών ήταν τα χρήματα. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, απαιτούνται ετησίως από 598 έως 824 δισεκατομμύρια δολάρια για να αντιστραφεί η απώλεια ειδών παγκοσμίως.
Χώρες της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής -που φιλοξενούν τροπικά δάση και άλλα οικοσυστήματα που φιλοξενούν την πλουσιότερη ποικιλομορφία ζωής στη Γη- ήθελαν διαβεβαιώσεις από τα πλουσιότερα έθνη ότι θα εισρεύσουν χρήματα από μεμονωμένους δωρητές και ξένες κυβερνήσεις για να τους βοηθήσουν να προστατεύσουν τα τοπία και την αστυνομία από παράνομους λαθροθήρες και υλοτόμους .
Η Susana Muhamad, υπουργός Περιβάλλοντος της πλούσιας σε τροπικά δάση Κολομβίας, τόνισε την Κυριακή ότι η συμφωνία πρέπει να «ευθυγραμμίσει τους πόρους και τις φιλοδοξίες». Η Ève Bazaiba, υπουργός Περιβάλλοντος για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι η χώρα της είναι αφοσιωμένη στον στόχο «30 επί 30». Αλλά πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή της χρειάζεται οικονομική βοήθεια για να προστατεύσει τις περιοχές της λεκάνης του Κονγκό, η οποία έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη έκταση στον κόσμο με τροπικά δάση. «Όσον αφορά την πανίδα, πρέπει να έχουμε τα μέσα για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο», είπε. Κάποια στιγμή την περασμένη εβδομάδα, εκπρόσωποι από πολλές αναπτυσσόμενες χώρες αποχώρησαν για λίγο από τις συνομιλίες για το θέμα της χρηματοδότησης. Και τη Δευτέρα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υπέβαλε ένσταση νωρίς το πρωί για έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης στο πλαίσιο.
Παρά την αντίρρηση, η Κίνα οριστικοποίησε την απόφαση με ένα χτύπημα ενός σφυριού, που οδήγησε σε μια τεταμένη στιγμή καθώς ορισμένα αφρικανικά έθνη εκφράζουν εναλλάξ τις επιφυλάξεις τους για την τελική συμφωνία. Ένας εκπρόσωπος από το Καμερούν χαρακτήρισε την κίνηση «δύναμη του χεριού». Τελικά, η συμφωνία έβαλε τις πλουσιότερες χώρες στο γάντζο για την αποστολή 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε μικρά νησιωτικά έθνη και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες μέχρι το τέλος της δεκαετίας, αριθμός μικρότερος από αυτό που ζητούσαν αρχικά οι φτωχότερες χώρες.
Συνολικά, η συμφωνία απαιτεί κινητοποίηση 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως για εργασίες διατήρησης από όλες τις πηγές, με πολλά από τα χρήματα να προέρχονται με τη μορφή κεφαλαίων που ξοδεύουν οι κυβερνήσεις εντός των συνόρων τους. Η αμερικανική αντιπροσωπεία έπαιξε ρόλο στις διαπραγματεύσεις, παρόλο που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι επίσημα συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, τη συνθήκη που στηρίζει τις συνομιλίες στο Μόντρεαλ.
Ο Μπιλ Κλίντον υπέγραψε το σύμφωνο τη δεκαετία του 1990, αλλά δεν κέρδισε ποτέ την επικύρωση με πλειοψηφία δύο τρίτων στη Γερουσία. Η μόνη άλλη χώρα που δεν είναι μέλος της συνθήκης είναι η Αγία Έδρα. Αλλά η Μόνικα Μεντίνα, η ειδική απεσταλμένη των ΗΠΑ για τη βιοποικιλότητα, πήγε στο Μόντρεαλ για να τονίσει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ανέλαβε τη δική της δέσμευση για τη διατήρηση «30 επί 30», βαφτίζοντας το σχέδιο «Αμερική η όμορφη».
«Ελπίζω ότι θα έχουμε μια στιγμή στο μέλλον που η Γερουσία θα το επικυρώσει», είπε η Μεντίνα. «Αλλά συνεισφέρουμε ό,τι κι αν γίνει». Η συμφωνία βρισκόταν εδώ και πολύ καιρό σε αναμονή. Οι τελικές διαδικασίες, που αρχικά είχαν προγραμματιστεί για το 2020 στην κινεζική πόλη Κουνμίνγκ, αναβλήθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Μόντρεαλ λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Ένας από τους στόχους της συνόδου κορυφής, που απαιτούσε από τους διαπραγματευτές να κάνουν καθημερινά τεστ για τον κορωνοϊό, είναι να μειωθεί η διάχυση του ιού από τις αγορές ζωντανών ζώων, μια θεωρία για το πώς ο παθογόνος παράγοντας πίσω από τον covid-19 ξεκίνησε την παγκόσμια εξάπλωσή του. «Αυτή η συνάντηση καθυστέρησε δύο χρόνια λόγω μιας παγκόσμιας πανδημίας», δήλωσε ο Alfred DeGemmis, αναπληρωτής διευθυντής διεθνούς πολιτικής για την Εταιρεία Προστασίας της Άγριας Ζωής. «Οι κυβερνήσεις υιοθετούν επιτέλους τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν τον επόμενο Covid-19».
