Απόδοση από άρθρο του Eugene Robinson για τη στήλη Opinion του The Washington Post
Δεν έχουμε χρόνο. Είναι τόσο απλό.
Αν, άμεσα, όλος ο κόσμος προχωρήσει σε τολμηρές, συντονισμένες αποφάσεις για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής θα έχουμε μπροστά μας ένα μέλλον με εξαντλητικά κύματα καύσωνα, θανατηφόρες πυρκαγιές και καταστρεπτικές πλημμύρες· και αυτό είναι το αισιόδοξο σενάριο, σύμφωνα με την ανησυχητική, νέα έκθεση του Ο.Η.Ε. Από την άλλη, αν συνεχίσουμε στο μονοπάτι με τα ημίμετρα και την άρνηση του γεγονότος ότι δεν έχουμε κάνει τίποτα από όταν μας προειδοποίησαν οι επιστήμονες, τότε θα αφήσουμε στα εγγόνια μας ένα κολαστήριο αγνώστων διαστάσεων.
Πριν από περίπου 30 χρόνια είχα καλύψει τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, στην οποία η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του Ο.Η.Ε. εξέδωσε την αρχική της εκτίμηση για το τι επιπτώσεις θα είχαν στον πλανήτη οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Το έγγραφο αυτό του 1992 παρέμενε λιτό για όσα θέματα δεν θα μπορούσαν να τοποθετηθούν τότε με σιγουριά οι ερευνητές. Είχαν παραδεχτεί ότι μπορεί να ήταν θέμα «φυσικής κλιματικής μεταβλητότητας». Πίστευαν πως «καταστάσεις αυξημένων θερμοκρασιών» θα ήταν συχνότερες, αλλά δεν θα μπορούσαν να είναι σίγουροι. Η «σαφής επισήμανση ενός ενισχυμένου φαινομένου του θερμοκηπίου» ήταν κάτι που θα αφορούσε το μέλλον.
Η έκτη έκθεση του IPCC έκανε ξεκάθαρο πως δεν υπάρχει πλέον λόγος να χρησιμοποιούνται τόσο επιφυλακτικές εκφράσεις και πως δεν υπάρχει κανένα φύλλο συκής που να καλύπτει την επιστημονική αβεβαιότητα για να προστατέψει τις κυβερνήσεις και τους ιδιώτες που συνεχίζουν να κωλυσιεργούν.
«Είναι σαφές πως η ανθρώπινη επιρροή έχει θερμάνει την ατμόσφαιρα, τον ωκεανό και τη γη», αναφέρει η έκθεση, στην περίληψή της για τους νομοθέτες. «Ευρείες και ταχείες αλλαγές στην ατμόσφαιρα, στους ωκεανούς, στην κρυόσφαιρα και τη βιόσφαιρα έχουν ήδη συμβεί… Η προκαλούμενη από τον άνθρωπο κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη πολλά ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα σε κάθε μέρος του κόσμου». Έχουμε πλέον επαρκή στοιχεία «παρατήρησης ακραίων αλλαγών όπως καύσωνες, σημαντικές καθιζήσεις, ξηρασίες και τροπικούς κυκλώνες και ειδικότερα πως αυτά αποδίδονται στην ανθρώπινη επιρροή».
Λες και δεν τα ξέρατε ήδη όλα αυτά.
Η δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση πυρκαγιά στην ιστορία της Καλιφόρνια βρίσκεται αυτή τη στιγμή εκτός ελέγχου, έχοντας καταστρέψει την πόλη Γκολντ Ρας στο Γκρίνβιλ και είναι η τελευταία από μια σειρά πυρκαγιών στην πολιτεία. Οι πυρκαγιές είναι αποκαλυπτικών διαστάσεων και ρημάζουν, όχι μόνο τη Βόρεια Αμερική, αλλά και τη Νότια Ευρώπη με φωτιές που τώρα καταστρέφουν το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας. Πριν κάποιο διάστημα, φέτος το καλοκαίρι, ένα πρωτοφανές κύμα καύσωνα έφερε θερμοκρασίες ρεκόρ βορειοδυτικά του Ειρηνικού και δυτικά του Καναδά, με ένα μοναδικό ρεκόρ για τον Καναδά: 49 βαθμούς σε επαρχία της Βρετανικής Κολομβίας, που την επόμενη μέρα καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από πυρκαγιά.
Τον προηγούμενο μήνα, ένας σχεδόν βιβλικός κατακλυσμός προκάλεσε πλημμύρες στη Γερμανία και το Βέλγιο, παρασύροντας γραφικές πόλεις και σκοτώνοντας πάνω από 200 άτομα. Παράκτιες μεγάλες πόλεις όπως το Λάγος, στη Νιγηρία παλεύουν με συνεχόμενες και διάσπαρτες πλημμύρες -προκαλούμενες από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία σύμφωνα με την έκθεση του IPCC έχει ανέβει περίπου 20 εκατοστά από το ξεκίνημα του 20ου αιώνα. Το νερό στους ωκεανούς αυξάνεται καθώς λιώνουν οι πάγοι και το θερμό νερό καταλαμβάνει μεγαλύτερο όγκο από το παγωμένο.
Όλα αυτά είναι το αποτέλεσμα μιας μικρής αύξησης της θερμοκρασίας, 1,1 βαθμών κελσίου, η οποία έχει προκληθεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα και την αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατά 47%, καθώς και την αύξηση της συγκέντρωσης μεθανίου, ένα από τα πιο ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου. Και οι συνέπειες της ανευθυνότητάς μας, μας ακολουθούν: «Η θερμοκρασία της επιφάνειας της γης παγκοσμίως θα συνεχίσει να αυξάνεται μέχρι τα μέσα του αιώνα, ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με τις εκπομπές των αερίων», αναφέρει η IPCC.
Έτσι, δεν έχουμε άλλη επιλογή από τον πιο θερμό κόσμο που φτιάξαμε και τώρα πρέπει να ζήσουμε σε αυτόν. Μπορεί για παράδειγμα να μην ξέρουμε τι προκάλεσε τη σοκαριστική και θανατηφόρα κατάρρευση στο συγκρότημα κατοικιών στο Σερφσάιντ της Φλόριντας, αλλά θα ήταν χαζό να μην επανεξετάσουμε τους κανόνες δόμησης, λαμβάνοντας υπόψιν την άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Θα ήταν χαζό να μην αλλάξουμε τις μεθόδους μας για τη διαχείριση των δασών, ώστε να αντιμετωπίσουμε την ακραία ζέστη, την ξηρασία και τις φωτιές.
Μια ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση είναι το να βρεθεί ο τρόπος -για δισεκατομμύρια ανθρώπους- στον αναπτυσσόμενο κόσμο να έχουν συνθήκες ζωής, μεσαίας τάξης, μέσω βιώσιμων πηγών ενέργειας και όχι μέσω ορυκτών καυσίμων. Η Κίνα παραμένει πρωτοπόρα στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα· Στην Ινδία τα νούμερα ανεβαίνουν συνεχώς. Οι κάτοικοι σε χώρες όπως Φιλιππίνες, Ινδονησία, Πακιστάν, Νιγηρία και Αιθιοπία αποζητούν την άνεση και την αφθονία, όπως εμείς.
Αυτή είναι και η αιτία που η μαζική επένδυση σε νέες τεχνολογίες, όπως η ηλιακή ενέργεια και η αποθήκευση της ενέργειας πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Με τον ρυθμό που πηγαίνουμε τώρα, ο πλανήτης θα μπορούσε να είναι μέχρι και πέντε βαθμούς κελσίου πιο ζεστός μέχρι το τέλος του αιώνα, σύμφωνα με την IPCC. Λίγοι από εμάς θα είναι εκεί για να δουν αυτό το οποίο προκαλέσαμε. Οι απόγονοι μας θα μας καταριούνται αν δεν κινητοποιηθούμε άμεσα.
