Όταν τον περασμένο μήνα κυκλοφόρησε η είδηση ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ετοιμαζόταν να απολύσει τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή του, στρατηγό Βαλέρι Ζαλούζνι, αξιωματούχοι στη Μόσχα έδειχναν να πανηγυρίζουν. Προσπαθούσαν να ενορχηστρώσουν μια τέτοια διάσπαση εδώ και πολλούς μήνες, όπως δείχνουν έγγραφα. “Πρέπει να ενισχύσουμε τη σύγκρουση μεταξύ του Ζαλούζνι και του Ζελένσκι, κατά το πρότυπο “σκοπεύει να τον απολύσει””, έγραψε ένας αναλυτής πολιτικής στρατηγικής του Κρεμλίνου πριν από ένα χρόνο, μετά από μια συνάντηση ανώτερων Ρώσων αξιωματούχων και spin doctors της Μόσχας, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα του Κρεμλίνου.
Η διοίκηση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε εντολή σε μια ομάδα Ρώσων αναλυτών πολιτικής στρατηγικής να χρησιμοποιήσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ψευδών ειδήσεων για να προωθήσουν το θέμα ότι ο Ζελένσκι “είναι υστερικός και αδύναμος. … Φοβάται ότι θα παραμεριστεί, γι’ αυτό και ξεφορτώνεται τους επικίνδυνους”. Η οδηγία του Κρεμλίνου είχε ως αποτέλεσμα χιλιάδες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εκατοντάδες κατασκευασμένα άρθρα, που δημιουργήθηκαν από ομάδες τρολ και κυκλοφόρησαν στην Ουκρανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα οποία προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τις φημολογούμενες τότε εντάσεις μεταξύ των δύο Ουκρανών ηγετών, σύμφωνα με έναν όγκο εγγράφων του Κρεμλίνου που αποκτήθηκαν από μια ευρωπαϊκή υπηρεσία πληροφοριών και εξετάστηκαν από την Washington Post.
Οι φάκελοι, που αριθμούν περισσότερα από 100 έγγραφα, μοιράστηκαν με την Post για να αποκαλύψουν για πρώτη φορά την κλίμακα της προπαγάνδας του Κρεμλίνου που στόχευε τον Ζελένσκι με στόχο τη διαίρεση και την αποσταθεροποίηση της ουκρανικής κοινωνίας. Προσπάθειες που η Μόσχα ονόμασε “πληροφοριακές ψυχολογικές επιχειρήσεις”. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις όμως, η ουκρανική κοινωνία έχει παραμείνει μέχρι στιγμής αξιοσημείωτα ενωμένη μετά την εισβολή της Ρωσίας και οι αξιωματούχοι στη Μόσχα, όπως δείχνουν τα έγγραφα, εξέφραζαν μερικές φορές την απογοήτευσή τους για την αδυναμία τους να υπονομεύσουν τον Ζελένσκι και να υποδαυλίσουν τη διαίρεση. Ένας από αυτούς, σε μια ανταλλαγή απόψεων, παραπονέθηκε ότι ο Ουκρανός πρόεδρος ήταν σαν τον Μπραντ Πιτ, ένα παγκόσμιο αστέρι με εικόνα που δεν μπορούσε να σπιλωθεί.
Αλλά με τον στρατηγό Ζαλούζνι τώρα εκτός, τις γραμμές του μετώπου παγωμένες και την περαιτέρω στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες αβέβαιη, ορισμένοι στο Κίεβο ανησυχούν ότι οι μυστικές προσπάθειες προπαγάνδας της Ρωσίας θα μπορούσαν να αρχίσουν να διαβρώνουν την εθνική συνοχή και το ηθικό. “Οι πιο δύσκολες στιγμές είναι μπροστά μας”, δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας, ο οποίος, όπως και άλλοι, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει ευαίσθητα θέματα. “Η Ρωσία επέζησε και ετοιμάζει μια νέα εκστρατεία που αποτελείται από τρεις κύριες κατευθύνσεις: πρώτον, πίεση στην πρώτη γραμμή, δεύτερον, επιθέσεις στις ουκρανικές υποδομές και τρίτον, αυτή η εκστρατεία αποσταθεροποίησης”.
Οι τέσσερις βασικοί στόχοι της Μόσχας
Τα έγγραφα δείχνουν πώς τον Ιανουάριο του 2023 ο πρώτος αναπληρωτής επικεφαλής του επιτελείου του Κρεμλίνου, Σεργκέι Κιριένκο, ανέθεσε σε μια ομάδα αξιωματούχων και αναλυτών πολιτικής στρατηγικής να δημιουργήσει μια παρουσία στα ουκρανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης για διασπορά παραπληροφόρησης. Η προσπάθεια βασίστηκε σε ένα προηγούμενο σχέδιο που ο Κιριγιένκο, μακροχρόνιος συνεργάτης του Πούτιν, είχε αναλάβει να υπονομεύσει τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, μεταξύ άλλων στη Γαλλία και τη Γερμανία, όπως προκύπτει από προηγούμενες αναφορές της The Post. Η ευρωπαϊκή ομάδα προπαγάνδας εποπτευόταν από έναν από τους αναπληρωτές του Κιριγιένκο, την Τατιάνα Ματβέεβα, επικεφαλής του τμήματος του Κρεμλίνου για την ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, όπως δείχνουν τα έγγραφα.
Στα τέλη του 2022, αφού η Ουκρανία απώθησε τις ρωσικές δυνάμεις στις περιοχές του Χάρκοβο και της Χερσώνας και οι αξιωματούχοι στο Κίεβο άρχισαν να μιλούν για μια μεγάλη εαρινή αντεπίθεση στα ανατολικά και τα νότια, ο Κιριγιένκο συγκρότησε δεύτερη ομάδα που επικεντρώθηκε στην αποσταθεροποίηση της ίδιας της Ουκρανίας, δείχνουν τα έγγραφα. Επικεφαλής αυτής της προσπάθειας ήταν ένας από τους στενότερους αναπληρωτές του, ο Αλεξάντερ Χαρίτσεφ, ένας γραφειοκράτης γνωστός σε ορισμένους κύκλους της Μόσχας ως “διορθωτής” ή “χειριστής των εκλογών”, επειδή εξασφαλίζει ότι οι εγχώριες εκλογές θα πάνε όπως επιθυμεί το Κρεμλίνο.
Σε μια συνάντηση στις 16 Ιανουαρίου 2023, ο Κιριγιένκο έθεσε τέσσερις βασικούς στόχους για την ομάδα προπαγάνδας της Ουκρανίας: την απαξίωση της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας του Κιέβου, τη διάσπαση της ουκρανικής ελίτ, την αποθάρρυνση των ουκρανικών στρατευμάτων και τον αποπροσανατολισμό του ουκρανικού πληθυσμού, όπως δείχνουν τα έγγραφα. Η επιτυχία της ομάδας έπρεπε να μετρηθεί σύμφωνα με βασικούς δείκτες: Θα έπρεπε να “μειώσουν τα ποσοστά των βασικών στελεχών στο γραφείο του Ζελένσκι, στην ουκρανική κυβέρνηση και στη διοίκηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων” και να αυξήσουν την πεποίθηση του ουκρανικού πληθυσμού ότι η ελίτ της χώρας εργάζεται μόνο για τον εαυτό της. “Η αύξηση του αριθμού των κυβερνητικών απολύσεων και των δημόσιων συγκρούσεων” θα ήταν επίσης ένα σημάδι επιτυχίας. Για να αυξηθεί ο φόβος και η ανησυχία, οι ουκρανικές απώλειες στον πόλεμο θα ήταν υπερβολικές, αναφέρουν τα έγγραφα.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, ο Χαρίτσεφ και η Ματβέεβα δεν απάντησαν σε λεπτομερή αιτήματα για σχολιασμό του περιεχομένου των εγγράφων. Τα έγγραφα δείχνουν ότι η πρόοδος παρακολουθούνταν σε σχεδόν εβδομαδιαίες συναντήσεις του Κρεμλίνου, όπου οι αναλυτές πολιτικής στρατηγικής παρουσίαζαν σε ταμπλό, τις πιο πολυδιαβασμένες αναρτήσεις που είχαν προωθήσει στα ουκρανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και υπολόγιζαν τη συνολική κατανομή της παραγωγής τους. Διενήργησαν επίσης εβδομαδιαίες δημοσκοπήσεις σχετικά με το επίπεδο εμπιστοσύνης προς τον Ζελένσκι και τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας.
Μεταξύ του υλικού που ανέδειξαν ήταν μια κατασκευασμένη ανάρτηση στο Facebook που ισχυριζόταν ότι η οικογένεια ενός πεσόντος στρατιώτη δεν είχε λάβει καμία βοήθεια από το κράτος. Η ανάρτηση αυτή συγκέντρωσε περισσότερες από 2 εκατομμύρια προβολές, σύμφωνα με μία από τις παρουσιάσεις. Σύμφωνα με άλλη, μια κορυφαία ανάρτηση με στόχο τον αποπροσανατολισμό του πληθυσμού ήταν ένα ψεύτικο βίντεο στο Telegram που ισχυριζόταν ότι ο κύριος πολεμικός στόχος των αρχών στο Κίεβο ήταν “να πολεμήσουν μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό”.
Ξεκινώντας από το μηδέν
Μέχρι τις αρχές Μαρτίου, δεκάδες μισθωμένα τρολ έβγαζαν περισσότερα από 1.300 κείμενα και 37.000 σχόλια στα ουκρανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάθε εβδομάδα, σύμφωνα με μία από τις παρουσιάσεις. Τα αρχεία δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι στις ομάδες τρολ κέρδιζαν 60.000 ρούβλια το μήνα, ή 660 δολάρια, για τη συγγραφή 100 σχολίων την ημέρα. Οι περισσότερες αναφορές των αναλυτών προς τους πολιτικούς τους προϊσταμένους επικεντρώνονταν στον όγκο του παραγόμενου περιεχομένου και τις συνολικές προβολές, αλλά για τους πρώτους πέντε μήνες προσέφεραν ελάχιστες αποδείξεις ότι η προσπάθεια είχε αντίκτυπο στους Ουκρανούς. Οι δημοσκοπήσεις που διενήργησε το Κρεμλίνο έδειξαν ότι η εμπιστοσύνη στον Ζελένσκι παρέμενε σταθερά υψηλή, με το 68 έως 73,3% των Ουκρανών να εμπιστεύονται τον πρόεδρο από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο.
Μέχρι τον Αύγουστο, ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις του Κρεμλίνου έδειξαν ότι το ποσοστό αυτό έπεσε στο 65,4%. Είναι αδύνατο να εκτιμηθεί η ακρίβεια αυτών των δημοσκοπήσεων και δεν είναι σαφές πώς τις διεξάγουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία. Μια δημοσκόπηση του Κέντρου Razumkov με έδρα το Κίεβο τον Ιούλιο έδειξε ότι η εμπιστοσύνη στον Ζελένσκι ήταν 81%. Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσίευσε το κέντρο, στις 8 Φεβρουαρίου, έδειξε ότι η εμπιστοσύνη στον Ζελένσκι είχε πέσει στο 69%. Οι στρατηγοί είχαν επίγνωση της δυσκολίας του έργου τους. “Αυτή τη στιγμή, πρέπει να μπούμε στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης της Ουκρανίας ουσιαστικά από το μηδέν. Το φιλορωσικό τμήμα έχει εκκαθαριστεί πλήρως από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα” ανέφερε μια έκθεση τον Απρίλιο.
Οι στρατηγικοί σύμβουλοι συνέστησαν την ανάπτυξη “ενός δικτύου καναλιών Telegram σε συνδυασμό με το Twitter και το Facebook/Instagram” ως τον πιο αποτελεσματικό τρόπο διείσδυσης στο χώρο των μέσων ενημέρωσης της Ουκρανίας, σημειώνοντας ότι το κοινό του Telegram στην Ουκρανία είχε αυξηθεί κατά 600% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Μετά την εισβολή, η κυβέρνηση Ζελένσκι είχε δημιουργήσει μια ενιαία πηγή τηλεοπτικών ειδήσεων, αλλά οι Ουκρανοί είχαν απομακρυνθεί από τις εκπομπές, λέγοντας ότι οι στρατιωτικοί αγώνες της Ουκρανίας δεν αναφέρονταν και δεν συζητούνταν επαρκώς. “Το Telegram έγινε η πιο σημαντική πηγή ειδήσεων, ακόμη πιο σημαντική και από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Είναι αδύνατο να το μπλοκάρει κανείς” δήλωσε ο ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας.
Οι στρατηγικοί σύμβουλοι της Μόσχας υπογράμμισαν την ανάγκη να αποφεύγεται η κραυγαλέα φιλορωσική προπαγάνδα για να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη με το κοινό. “Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να πετάξουμε με τα παλιά μας μέσα”, έγραψε ένας από αυτούς στις 5 Απριλίου μετά από μια συνάντηση στο Κρεμλίνο. Μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου, μια ανάρτηση που είχαν αναρτήσει οι στρατηγικοί αναλυτές του Κρεμλίνου στο Facebook, η οποία έλεγε ότι “ο Βαλέρι Ζαλούζνι μπορεί να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Ουκρανίας”, είχε συγκεντρώσει 4,3 εκατομμύρια προβολές, σύμφωνα με μία από τις παρουσιάσεις του ταμπλό. Στη συνέχεια το Κρεμλίνο έδωσε εντολή να δημιουργηθούν παρόμοιες αναρτήσεις ή “πρόσθετη πραγματικότητα” – όρος που χρησιμοποιείται από Ρώσους αξιωματούχους για τις ψεύτικες ειδήσεις – συμπεριλαμβανομένων αναφορών ότι οι δυτικοί ηγέτες αναζητούσαν αντικαταστάτη του Ζελένσκι και ότι ο Ζαλούζνι σκόπευε να σταματήσει την αντεπίθεση.
Η Meta, η μητρική εταιρεία του Facebook, ανέφερε σε ανακοίνωσή της αναφερόμενη στις ρωσικές αναρτήσεις σχετικά με τον Ζαλούζνι και την υποτιθέμενη έλλειψη κρατικής βοήθειας για τον πεσόντα στρατιώτη ότι “παρακολουθεί και μπλοκάρει λογαριασμούς, σελίδες και ιστότοπους που διαχειρίζεται αυτή η εκστρατεία” από το 2022, “συμπεριλαμβανομένων αυτών των δύο σελίδων που εντοπίστηκαν γρήγορα και απενεργοποιήθηκαν από την ομάδα ασφαλείας μας”. Απτόητοι, οι αναλυτές πολιτικής στρατηγικής προώθησαν πληθώρα άρθρων στην Ουκρανία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με ένα τον Μάιο υπό τον τίτλο “Ο Ζελένσκι κρατιέται στον θρόνο. Στην Ουκρανία η δημοκρατία εκκαθαρίζεται”, δείχνουν τα έγγραφα. Ένα άλλο τον Ιούνιο προσπάθησε να αναδείξει αυτό που ισχυριζόταν ότι ήταν η παρατεταμένη εξαφάνιση του Ζαλούζνι, με τους bloggers να έχουν οδηγίες να δημοσιεύουν σχόλια που δήλωναν: “Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εξαφανίστηκε ο Zaluzhny: Επειδή θα μπορούσε και θα έπρεπε να πάρει τη θέση του Ζελένσκι”.
Ανακύκλωση της παραπληροφόρησης
Οι στρατηγοί επιδίωξαν επίσης να εκμεταλλευτούν την εκστρατεία του Κιριγιένκο στη Δυτική Ευρώπη, ανακυκλώνοντας την παραπληροφόρησή του για χρήση στην Ουκρανία. Η τακτική της ευρωπαϊκής εκστρατείας περιελάμβανε την κλωνοποίηση και το σφετερισμό ιστοσελίδων μέσων ενημέρωσης και κυβερνήσεων, όπως αυτές της Le Monde και του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, και στη συνέχεια την ανάρτηση ψεύτικου περιεχομένου σε αυτές που δυσφημούσε την ουκρανική κυβέρνηση, σε μια επιχείρηση που ονομάστηκε Doppelgänger από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περιελάμβαναν επίσης τη δημιουργία ψεύτικων λογαριασμών στο X, ή Twitter, για εξέχουσες προσωπικότητες, όπως η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπάερμποκ. Οι στρατηγικοί αναλυτές επεδίωκαν να τοποθετήσουν ιστορίες ή αναρτήσεις από τους εν λόγω ιστότοπους ή λογαριασμούς στα ουκρανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως γνήσια ευρωπαϊκά ρεπορτάζ ή σχόλια.
Αφού ο ψεύτικος λογαριασμός της Μπάερμποκ δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι “ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει σε 3 μήνες”, οι γερμανικές αρχές ξεκίνησαν έρευνα και βρήκαν περισσότερους από 50.000 ψεύτικους λογαριασμούς χρηστών που συντόνιζαν τη φιλορωσική προπαγάνδα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προωθούσαν το tweet. Οι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οι ψεύτικοι λογαριασμοί αποτελούσαν προέκταση της εκστρατείας Doppelgänger, σύμφωνα με το Der Spiegel. Η επιχείρηση Doppelgänger αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά από τη Meta το Σεπτέμβριο του 2022 και στη συνέχεια από τις γαλλικές αρχές το περασμένο καλοκαίρι και συνδέθηκε με την Reliable Recent News, έναν ιστότοπο ψεύτικων ειδήσεων που εντοπίστηκε σε δύο ρωσικές εταιρείες, την Social Design Agency και την Structura National Technologies. Τα έγγραφα του Κρεμλίνου δείχνουν ότι οι επικεφαλής των Social Design Agency και Structura – Ίλια Γκαμπασίντζε και Νικολάι Τουπικίν – συνεργάζονταν άμεσα με τον Κιριγιένκο και μια άλλη αξιωματούχο του Κρεμλίνου, τη Σοφία Ζαχάροβα, η οποία συντόνιζε τις προσπάθειες στην Ευρώπη και την Ουκρανία. “Αυτή είναι ο εγκέφαλος”, δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας.
Η Ε.Ε. επέβαλε κυρώσεις τον Ιούλιο στην Γκαμπασίντζε, την Structura National Technologies και το Social Design Agency για τον ρόλο τους, όπως είπε, στη δημιουργία ψεύτικων ιστοσελίδων και λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης “που σφετερίζονται την ταυτότητα εθνικών μέσων ενημέρωσης και κυβερνητικών ιστότοπων” στο πλαίσιο “μιας υβριδικής εκστρατείας της Ρωσίας κατά της ΕΕ και των κρατών μελών”. Οι Γκαμπασίντζε και Τουπικίν είχαν κατονομαστεί από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών τον Νοέμβριο για τον ρόλο τους στις προσπάθειες του Κρεμλίνου να διαδώσει παραπληροφόρηση στη Λατινική Αμερική. Οι Ζαχάροβα, Γκαμπασίντζε και Τουπικίν δεν απάντησαν σε λεπτομερή αιτήματα για σχολιασμό του περιεχομένου των εγγράφων.
Η Γκαμπασίντζε, ο Τουπικίν και οι συνάδελφοί τους πρότειναν αφηγήσεις που ήλπιζαν ότι θα κατέστρεφαν την εικόνα του Ζελένσκι στη Δύση ως “ήρωα μιας μικρής χώρας που πολεμά ένα παγκόσμιο κακό”, φαίνεται σε ένα από τα έγγραφα που εστάλησαν τον Απρίλιο. Πρότειναν να παρουσιάσουν τον Ζελένσκι ως έναν ηθοποιό ικανό μόνο να ακολουθήσει ένα σενάριο που γράφτηκε γι’ αυτόν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, και τους δυτικούς υποστηρικτές του ως κουρασμένους από αυτόν. Πρότειναν τη διανομή πλαστών εγγράφων της ουκρανικής κυβέρνησης ως απόδειξη διεφθαρμένων συστημάτων στρατιωτικών προμηθειών και υπονοούσαν ότι ο Ζελένσκι και η οικογένειά του είχαν δυτικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, φαίνεται στο έγγραφο. Τα σχέδια αυτά οδήγησαν σε εκατοντάδες άρθρα και χιλιάδες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταφρασμένες στα γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά που στόχευαν τον Ζελένσκι, όπως προκύπτει από το έγγραφο.
Ένα άρθρο, που απευθυνόταν σε γαλλικό κοινό, είχε τίτλο: “Ο μαέστρος έχει βαρεθεί τις συναυλίες του Ζελένσκι: οι ενέργειες των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουκρανία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Ουάσινγκτον σκοπεύει σύντομα να απαλλαγεί από τον Ζελένσκι, χωρίς να το συζητήσει με το Παρίσι”. Με βάση αυτό το άρθρο, ένας από τους στρατηγικούς αναλυτές έδωσε εντολή σε έναν υπάλληλο της ομάδας τρολ να ετοιμάσει αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα γαλλικά που έλεγαν: “Η Ουάσινγκτον θα αντικαταστήσει τον Ζελένσκι με έναν πιο ικανό πρόεδρο. Και η Γαλλία θα πρέπει να συνεχίσει σιωπηλά να εξοπλίζει και να χρηματοδοτεί την Ουκρανία”.
Ένα άλλο άρθρο περιέγραφε πώς ο Ζελένσκι είχε πιέσει τις ουκρανικές δυνάμεις να υπερασπιστούν το Μπαχμούτ ενάντια στις επιθυμίες του Ζαλούζνι, οδηγώντας, όπως έλεγε, στο θάνατο 250.000 Ουκρανών στρατιωτών, ένας ευρύτατα υπερεκτιμημένος απολογισμός θανάτων σε μια σκληρή μάχη για την πόλη. Από τους υπαλλήλους της ομάδας τρολ ζητήθηκε να γράψουν σχόλια όπως “Γιατί οι Ουκρανοί στρατηγοί μισούν τον Ζελένσκι; PR από το αίμα των μαχητών” και “Να πυροβολήσουν τον εξαντλημένο πρόεδρο; Στην Ουκρανία ετοιμάζεται συνωμοσία στρατηγών”.
Ένας από τους στόχους των αναλυτών πολιτικής στρατηγικής, δήλωσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας, ήταν να διασφαλίσουν ότι τα θέματα που τοποθετούνταν στα ευρωπαϊκά μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα φιλτράρονταν πίσω στην Ουκρανία, μέσω αναδημοσιεύσεων και ενίσχυσης, ή με το να λαμβάνονται από Ουκρανούς πολιτικούς που επιθυμούν να ενισχύσουν το προφίλ τους με προκλητικές αναρτήσεις. “Ψάχνουν για αδύναμα σημεία. … Χρησιμοποιούν ό,τι δημιουργούν οι ίδιοι και ό,τι βρίσκεται κάτω από τα πόδια τους”, δήλωσε ένας δεύτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας. “Τα πάντα στοχεύουν στην αποθάρρυνση των ανθρώπων”.
Οι στρατηγικοί αναλυτές είχαν επίσης τιμοκαταλόγους για τη διοχέτευση φιλορωσικών σχολίων σε εξέχοντα δυτικά μέσα ενημέρωσης και για την πληρωμή “επιδραστών” των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη “πρόθυμων να συνεργαστούν με Ρώσους πελάτες”. Τα έγγραφα λένε ότι οι Ρώσοι ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν έως και 39.000 δολάρια για τη διοχέτευση φιλορωσικών σχολίων σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης στη Δύση. “Πρακτικά παντού αυτό θα είναι αρθρογράφοι, καθοδηγητές της κοινής γνώμης, πρώην διπλωμάτες, αξιωματούχοι, καθηγητές και ούτω καθεξής”, αναφέρει σημείωμα που επισυνάπτεται στον τιμοκατάλογο. Από τα έγγραφα δεν είναι σαφές αν το Κρεμλίνο κατάφερε να περάσει υλικό σε δυτικά έντυπα ή αν κάποιος πληρώθηκε.
Αλλά οι αναλυτές πολιτικής στρατηγικής του Κρεμλίνου δεν ήταν υπεράνω του να γεμίσουν τις δικές τους τσέπες κατά τη διαδικασία αυτή: “Πρόσθεσα 20%”, έγραψε ένας από αυτούς σε έναν συνάδελφό του. Καθώς ο χειμώνας έπεφτε στο Κίεβο, άρχισαν να εμφανίζονται διάφορα deepfake βίντεο που απεικόνιζαν τον Ζαλούζνι να αποκαλεί τον Ζελένσκι εχθρό του λαού και να καλεί σε πραξικόπημα. Τα βίντεο καταγγέλθηκαν γρήγορα ως ψεύτικα και δεν είχαν πραγματικό αντίκτυπο στην Ουκρανία. Αλλά ο ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας δήλωσε ότι ανησυχεί ότι το Κρεμλίνο απλώς δοκίμαζε το έδαφος για μελλοντικές deepfakes. “Είναι πολύ ακριβό, αλλά μπορεί να λειτουργήσει”, είπε. “Στον κατάλληλο χρόνο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί”.
Πηγή : The Washington Post
