Η έναρξη του καλοκαιριού και τυπικά αποτελεί πλέον γεγονός καθώς απολαμβάνουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνο, γνωστή και ως θερινό ηλιοστάσιο. Σήμερα, 21 Ιουνίου 2023 και ώρα 17:57, ο ήλιος έφτασε στο υψηλότερο σημείο και αυτό σημαίνει ότι οι μέρες από σήμερα, στο βόρειο ημισφαίριο όπου ανήκει και η Ελλάδα, θα μικραίνουν σταδιακά και οι νύχτες θα μεγαλώνουν. Από την άλλη στο νότιο ημισφαίριο, σε χώρες όπως είναι η Αργεντινή, θα πραγματοποιηθεί το χειμερινό ηλιοστάσιο, η πρώτη μέρα του χειμώνα.
Τα ηλιοστάσια, καθώς και οι ισημερίες συμβαίνουν στον κόσμο, κατά την διάρκεια των εποχών του έτους, διότι οι ημέρες δεν έχουν ίση διάρκεια μεταξύ τους. Αίτια αποτελεί το γεγονός ότι η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και ο άξονας περιστροφής της παρουσιάζει κλίση σχεδόν 23,5 μοιρών. Αν δεν υπήρχε αυτή η κλίση, δεν θα υπήρχαν οι εποχές και η μέρα θα διαρκούσε πάντα 12 ώρες, ενώ ο Ήλιος θα ακολουθούσε κάθε μέρα το ίδιο «δρομάκι» πάνω από τη Γη.
Εξαιτίας όμως της κλίσης του άξονα περιστροφής, τη μισή χρονιά (από την εαρινή έως την φθινοπωρινή ισημερία) το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με αποκορύφωμα στο θερινό ηλιοστάσιο το οποίο συμβαίνει μεταξύ της 20ής και της 22ας Ιουνίου, ενώ την άλλη μισή χρονιά το νότιο ημισφαίριο έχει κλίση περισσότερο προς τον Ήλιο, με αποκορύφωμα στο χειμερινό ηλιοστάσιο.
Το θερινό ηλιοστάσιο, από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας, αποτελεί σημαντικό γεγονός, καθώς προαναγγέλλει και επίσημα την άφιξη του καλοκαιριού.