Ξημερώματα 15ης Μαρτίου του 1943. Γυναίκες, άντρες και μικρά παιδιά, μέλη της Εβραϊκής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης, στοιβάζονται στους συρμούς, στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης και ξεκινάνε για το τελευταίο τους ταξίδι. Εβδομήντα δύο χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Θεσσαλονίκη, επιμένει να θυμάται. Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά τιμά τη μαύρη η πόλη τιμά τη μαύρη επέτειο με σειρά εκδηλώσεων και με την πορεία μνήμης προς τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου που δόθηκε σήμερα στο δημαρχείο, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης αναφέρθηκε στην Πορεία Μνήμης που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 15 Μαρτίου, στις 11.00, από την Πλατεία Ελευθερίας έως τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, η οποία καθιερώθηκε τα τρία τελευταία χρόνια από το Δήμο, σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. “Δεν υπάρχουν λόγια που να περιγράφουν το μέγεθος της τραγωδίας που έζησε η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Η πόλη αυτή οφείλει να επαναλαμβάνει τις φράσεις ”Δεν Ξεχνώ” και ”Ποτέ Ξανά” όχι μόνο για τους Εβραίους στο θρήσκευμα συμπολίτες μας που χάθηκαν από τη ναζιστική θηριωδία, αλλά και για το γεγονός ότι η ιστορία αυτή στην ουσία ξεκλήρισε την ίδια τη Θεσσαλονίκη” τόνισε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Μπουτάρης.
Ο Δήμαρχος στάθηκε ιδιαίτερα στις πρωτοβουλίες του Δήμου αλλά και στις κινήσεις που θα υλοποιηθούν με την υποστήριξή του, προκειμένου να αναδειχθεί η εβραϊκή ιστορία και παρακαταθήκη της πόλης. Ενδεικτικά αναφέρθηκε στην ένταξη της Θεσσαλονίκης στο “Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων”, στην προωθούμενη ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας ως πλατείας ιστορικής μνήμης, καθώς και στη δημιουργία του “Μουσείου και Εκπαιδευτικού Κέντρου Ολοκαυτώματος” που προωθείται μέσα από το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και της ΓΑΙΑΟΣΕ που παραχώρησε την απαραίτητη έκταση στην περιοχή του Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού, το οποίο, όπως είπε χαρακτηριστικά, θα λειτουργήσει ως ένα “σχολείο” κατά του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και του ολοκληρωτισμού.
Ο Πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητής Περικλής Μήτκας, τόνισε ότι το πανεπιστήμιο συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης εκπληρώνοντας τον πολλαπλό του ρόλο ως θεματοφύλακας της ιστορίας, ως ναός της γνώσης, αλλά κυρίως ως ένας χώρος που υπερασπίζεται την ελεύθερη σκέψη και το σεβασμό στη διαφορετικότητα. “Οι νέοι άνθρωποι οφείλουν να γνωρίζουν την ιστορία τους και να ενημερώνονται σωστά για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που συνέβησαν σε αυτή τη μαρτυρική πόλη” ανέφερε ο κ. Μήτκας, ο οποίος υπενθύμισε την δημιουργία των δύο σχετικών μνημείων που ανεγέρθηκαν στους χώρους του ΑΠΘ και διευκρίνισε ακόμη ότι η διαδικασία λειτουργίας της έδρας εβραϊκών σπουδών στο Α.Π.Θ. βρίσκεται στην τελική ευθεία.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, τόνισε ότι για τρίτη συνεχή χρονιά η πόλη θυμάται τους δικούς της ανθρώπους που δολοφονήθηκαν στην προσπάθεια επικράτησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. “Θεωρώ καίριο το ρόλο που διαδραματίζει σε αυτή την προσπάθεια ο Δήμος και ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης, που έχει τονίσει ότι η πόλη πρέπει να γνωρίζει το παρελθόν της” είπε ο κ. Σαλτιέλ και συμπλήρωσε: “Είναι σημαντικό για το σύνολο της κοινωνίας μας να μην επιτρέψει ξανά ένα Ολοκαύτωμα. Για το λόγο αυτό, τόσο η Κοινότητά μας όσο και ο Δήμος, έχουν ως όραμα τη δημιουργία ενός Μουσείου Ολοκαυτώματος και Εκπαιδευτικού Κέντρου για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο χώρο που αποτέλεσε μοιραίο σημείο αναχώρησης των πολιτών της Θεσσαλονίκης προς το Άουσβιτς και όπου θα καταλήξει και η πορεία την Κυριακή 15 Μαρτίου, στον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, όπου θα βρίσκεται και η παλιά ατμομηχανή και τα τέσσερα πρώτα βαγόνια που μετέφεραν τους Εβραίους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης “.
Παρών στη συνέντευξη Τύπου ήταν και ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης “Θεσσαλονίκη – Ανοιχτή Πόλη” και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, ο οποίος δήλωσε: “Έχουμε κάνει σημαντικά βήματα για την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης σε αυτή την πόλη. Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε και στην ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας. Αλλά και από την πλευρά της Πολιτείας, εκφράζω την ικανοποίησή μου, για όσα εξήγγειλε η Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων σχετικά με τη συγκρότηση επιτροπής για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα. Αναμφίβολα, ένα σημαντικό κομμάτι των αποζημιώσεων αυτών ανήκει στην Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης”.
Οι εκδηλώσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν από τις 13 έως τις 16 Μαρτίου περιλαμβάνουν παρουσιάσεις βιβλίων με θέμα το Ολοκαύτωμα, θεατρικές παραστάσεις και συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Γερμανικό Προξενείο, στην Αίθουσα Τελετών του Α.Π.Θ.
Αναλυτικά οι εκδηλώσεις:
Παρασκευή 13 Μαρτίου 2015, 19:00,
Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης (Βασ. Γεωργίου 1)
Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Κόκκινου: Το Ολοκαύτωμα-η διαχείριση της τραυματικής μνήμης: θύτες και θύματα
Φορείς διοργάνωσης: Εκδόσεις Gutenberg και Α΄ Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης
Σάββατο 14 Μαρτίου 2015, 21:00,
Θέατρο «Ανετον» (Παρασκευοπούλου 42)
Παράσταση: «What, How, Why? Never Again»
Φορείς διοργάνωσης: Δήμος Θεσσαλονίκης και Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
Κυριακή 15 Μαρτίου 2015-Πορεία Μνήμης
Φορείς διοργάνωσης: Δήμος Θεσσαλονίκης, Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης, Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
Κυριακή 15 Μαρτίου 2015, 18:00,
Θέατρο «Black Box» (Βασ. Όλγας 65 και Φλέμινγκ 2)
Παράσταση: «Ζyklon ή το Πεπρωμένο»
Φορείς διοργάνωσης: Black Box, Δήμος Θεσσαλονίκης, Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
Κυριακή 15 Μαρτίου 2015, 20:30,
Αίθουσα Τελετών Α.Π.Θ
Συναυλία: Ημέρα μνήμης: Θεσσαλονίκη – Άουσβιτς
Φορείς διοργάνωσης: Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, Γενικό Προξενείο Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας