Σε μια στοά της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται ένα καφέ-μπαρ παραγγέλνεις μόνο στη νοηματική γλώσσα, αφού η σερβιτόρα που θα έρθει είναι κωφή ή βαρήκοη.
Μπορείς να δείξεις την παραγγελία σου στον κατάλογο και να συνεννοηθείς με χειλανάγνωση ή και με τα δάχτυλα για την ποσότητα της μπύρας, δείχνοντας μικρό ή μεγάλο ποτήρι. Αν θέλεις βαρελίσια μπύρα, η σερβιτόρα θα σε ρωτήσει με τη χαρακτηριστική κίνηση που γεμίζει με την κάνουλα τα ποτήρια και αν προτιμάς καφέ, θα δείξεις πάλι με τα δάχτυλα την ποσότητα της ζάχαρης.
Σε μια ξεχωριστή κίνηση συμπερίληψης ατόμων με αναπηρία, ξεκίνησε πριν από λίγες μέρες να λειτουργεί στη Νέα Αγορά, δίπλα στο Μοδιάνο, ένα μπαρ-καφέ που δημιούργησαν τα μέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ «Επόμενη Στάση». Στο κατάστημα εργάζονται 8 άτομα, κωφά ή βαρήκοα, ηλικίας 25 έως 35 χρόνων.
Τα συγκεκριμένα άτομα κάνουν μάλιστα και την πρώτη τους εργασιακή απόπειρα. Αρωγός στην προσπάθειά τους και ο μόνος ακούων, είναι ο πρόεδρος της ΚΟΙΝΣΕΠ Δημήτρης Κουβρούκης, ο οποίος γνωρίζει τη νοηματική και ασχολείται εδώ και χρόνια με προγράμματα που αφορούν νέους ανθρώπους με λιγότερες ευκαιρίες σε επίπεδο επαγγελματικό και κοινωνικό ή που αντιμετωπίζουν εμπόδια στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Με δική του προσπάθεια, νοικιάστηκαν μέσα στη σκεπαστή αγορά που παρουσίαζε την τελευταία δεκαετία εικόνα εγκατάλειψης, 15 μαγαζιά και ξεκίνησε η μετατροπή της πλατείας, «σε ένα hub κοινωνικής οικονομίας και ίσως ευκαιριών».
«Πήραμε τα μαγαζιά με χαμηλό ενοίκιο και ξεκινήσαμε εδώ και έναν χρόνο τις εργασίες, προϋπολογισμού 60.000 ευρώ. Ενώσαμε 3 καταστήματα για να φτιάξουμε το μπαράκι, άλλα τρία για να δημιουργήσουμε ένα παντοπωλείο και ακόμη τρία για να φτιάξουμε ένα παλαιοπωλείο. Τα υπόλοιπα χρησιμεύουν προς στιγμή, ως βοηθητικοί χώροι», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κουβρούκης.
Όπως διευκρινίζει, στο καφέ-μπαρ σερβίρονται και κάποια κρύα και χορτοφαγικά πιάτα, στο παντοπωλείο προωθούνται κυρίως τοπικά προϊόντα μικρών παραγωγών, ενώ στο παλαιοπωλείο θα υπάρξει συνεργασία με ένα πρόγραμμα με πρώην χρήστες ναρκωτικών.
Μεγαλώνοντας σε εχθρικό και υπερπροστατευτικό περιβάλλον
Σε αυτή την ΚΟΙΝΣΕΠ όλοι οι εργαζόμενοι με αναπηρία είναι χωρίς εργασιακή εμπειρία, κάτι που είναι συχνό φαινόμενο ανάμεσα σε μειονότητες, αν και συχνά όχι απόλυτο.
Σύμφωνα με τον κ.Κουκουρούκη, «έχουν μεγαλώσει σε εχθρικό και μη προσβάσιμο για την κοινότητα των κωφών κοινωνικό περιβάλλον αλλά και σε ένα υπερπροστατευτικό οικογενειακό περίγυρο. Σκεφτείτε πως ήρθαν για δουλειά και δεν ήξεραν ούτε ένα κρεμμύδι να κόψουν, έναν καφέ να φτιάξουν. Έχουν μια επιφανειακή μόρφωση και καθόλου κοινωνική έτσι όπως ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους. Χρειάστηκε να τα μάθουν όλα από την αρχή για να αναλάβουν και την ευθύνη του εαυτού τους. Τώρα, έχουν φύγει από τα σπίτια τους και έχουν νοικιάσει δικά τους προσπαθώντας να σταθούν στα πόδια τους», αναφέρει ο κ. Κουβρούκης, προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι είναι σαν οι κωφοί και βαρήκοοι «να βρίσκονταν σε περιβάλλον covid από τότε που γεννήθηκαν!»
Ο 29χρονος Ραφαήλ και ο 27χρονος Μπερκάν από τα Πομακοχώρια, ο οποίος έχει τελειώσει σχολή αρτοποιίας εργάζονται για πρώτη φορά. Η 32χρονη Όλγα δείχνει να αγαπάει τη δουλειά και την επαφή της με τον κόσμο που γίνεται παραγγέλνοντας με τη νοηματική και η 28χρονη Χρυσάνθη που μετακόμισε από την Πάτρα για να δουλέψει στο καφέ, έβγαλε και την καλλιτεχνική της φύση ζωγραφίζοντας τα κεπέγκια των καταστημάτων και φτιάχνοντας ένα μοναδικό, πολύχρωμο σκηνικό στην σκεπαστή πλατεία.
Στόχος της «Επόμενης Στάσης», όπως ονομάζεται η ΚΟΙΝΣΕΠ, είναι να βρεθούν κοντά τους και να υποστηρίξουν την προσπάθειά τους, ακόμη περισσότεροι. Στην κατεύθυνση αυτή μάλιστα, φοιτητές από προγράμματα Erasmus πραγματοποιούν προγράμματα και επισκέπτονται τον χώρο τους που είναι προσβάσιμος είτε από την στοά στην Βασιλέως Ηρακλείου 35-37 είτε από την Ερμού 26.
«Θέλουμε την επόμενη τριετία να μπορούμε να απασχολούμε 30 εργαζόμενους με αναπηρία και να αναπτύξουμε δράσεις στην πλατεία με οικολογικό και κοινωνικό πρόσημο», καταλήγει δίνοντας το στίγμα της… επόμενης στάσης της ΚΟΙΝΣΕΠ ο πρόεδρός της Δημήτρης Κουβρούκης.
Σημειώνεται πως μια παρόμοια απόπειρα υπάρχει και στην Αθήνα, σε μια ήσυχη γωνιά των Αμπελοκήπων, μέσα στο πάρκο ΚΑΠΑΨ. Πρόκειται για το κοινωνικό café Μύρτιλλο, το πρώτο που λειτούργησε στην Ελλάδα έχοντας ως εργαζόμενους άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ