Ως έτος «συρρίκνωσης», ή «downsizing» για όσους προτιμούν να χρησιμοποιούν περισσότερο τεχνοκρατικούς όρους, μπορεί να χαρακτηριστεί το απερχόμενο έτος, 2014, για το δημόσιο τομέα. Χαρακτηριστική είναι η μείωση κατά 40% των δομών του δημοσίου κατά την εφαρμογή των νέων, «συμπυκνωμένων» οργανογραμμάτων των υπουργείων, μείωση η οποία μεταφράζεται σε περικοπή μίας στις δυόμιση θέσεις.
Πέραν τούτου, τα νέα μεγέθη του στενού δημόσιου τομέα ήρθαν μετά από την απόλυση χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων στο πλαίσιο των μνημονιακών δεσμεύσεων για 15.000 απολύσεις. Αν και η εν λόγω «δεξαμενή» δεν έχει συμπληρωθεί, ένας αριθμός περίπου 7.400 εργαζομένων πέρασαν την πόρτα της εξόδου από το δημόσιο και οδηγήθηκαν στην ανεργία.
Η «δεξαμενή» της Αυτοδιοίκησης
Σχολικοί φύλακες και δημοτικοι αστυνομικοί ήταν δύο από τους πρώτους κλάδους που επλήγησαν από το μέτρο της διαθεσιμότητας. Για τους μεν πρώτους, όλες οι ενδείξεις βεβαίωναν ότι με τη συμπλήρωση των οκτώ μηνών διαθεσιμότητας θα οδηγούνταν στην απόλυση. Το Μάρτιο του 2014, απολύονται μόνιμοι υπάλληλοι του ελληνικού δημοσίου μετά από 100 χρόνια. Περίπου 1.500 σχολικοί φύλακες μένουν άνεργοι.
Αντίθετη κατεύθυνση ακολουθούν οι δημοτικοί αστυνομικοί. Από τον Σεπτέμβριο του 2013 περίπου 3.500 υπάλληλλοι της Αστυνομίας των δήμων εντάσσονται σε διαθεσιμότητα «συνεισφέροντας» από την πλευρά τους στις υποχρεώσεις της κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές. Πρόκειται όμως για τον κλάδο που είχε τη μεγαλύτερη «απορρόφηση» στο πλαίσιο της διαδικασίας κινητικότητας. Ένας αριθμός περίπου 3.000 δημοτικών αστυνομικών μετακινήθηκε με το εν λόγω μέτρο, σε υπηρεσίες υπουργείων ή στην Ελληνική Αστυνομία.
Ενδιαφέρον είχε εκφραστεί εξ’ αρχής για την απορρόφησή του από δημόσιες υπηρεσίες, ενώ η Δημοτική Αστυνομία εμφανιζόταν στα «χείλη» κυβερνητικών στελεών ως ένας κλάδος με υπαλλήλους υψηλών προσόντων και κατάρτισης. Παρ’ όλα αυτά την περίπτωση των δημοτικών αστυνομικών «στιγμάτισαν» οι καταγγελίες για «ρουσφέτια» και «ευνοιοκρατία» υπέρ συγκεκριμένης «σειράς», στη διάρκεια της μοριοδότησης για την κινητικότητα.
Όπως και να έχει και ο συγκεκριμένο κλάδος «μέτρησε» δεκάδες απολύσεις. Ορισμένοι δημοτικοί αστυνομικοί παραμένουν ακόμη στο καθεστώς, ενώ με πρόσφατη τροπολογία, το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, παρατείνει την παραμονή τους έως την 31η Μαρτίου 2015.
Οι απολύσεις σε Παιδεία και Υγεία
Μαζί με τους σχολικούς φύλακες, μία ακόμη κατηγορία που σχετίζεται με το δημόσιο σχολείο αντιμετώπισε το μέτρο της διαθεσιμότητας. Θέσεις στο δημόσιο καταργήθηκαν και στην περίπτωση των καθηγητών μέσης εκπαίδευση. Ο κλάδος πραγματοποίησε δυναμικούς αγώνες, παρ’ όλα αυτά οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για απολύσεις, είχαν ως αποτέλεσμα μερίδα τους να απομακρυνθούν οριστικά από την εργασία τους. Η πλειονότητα των καθηγητών των ΕΠΑΛ και των ΕΠΑΣ μετακινήθηκε σε θέσεις βρεφονηπιακών σταθμών ή σε δημόσια ΣΕΚ και ΙΕΚ.
Στους απολυμένους η κυβέρνηση επιχειρεί να προσθέσει και έναν αριθμό διοικητικών υπαλλήλων. Οι 399 διοικητικοί υπάλληλοι που παραμένουν έως και σήμερα «διαθέσιμοι», είναι από τους τελευταίους που παραμένουν στο καθεστώς, μαζί με μερικές άλλες δεκάδες υπαλλήλων του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Πλήγμα σε προσωπικό δέχθηκε και ο τομέας της Υγείας. Με την μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε ΠΕΔΥ η κυβέρνηση έθεσε το δίλημμα της «αποκλειστικότητας» και έθεσε εκτός δημοσίου όσους γιατρούς επέλεξαν τη διατήρηση του ιατρείου τους, έναντι της αποκλειστικής σχέσης εργασίας με το ΠΕΔΥ. Ένας αριθμός περίπου 2.500 εργαζομένων στον ΕΟΠΥΥ προσμετρήθηκε στις απολύσεις
Οι καθαρίστριες
Με ακαριαίο τρόπο η κυβέρνηση κατάργησε τις θέσεις εργασίας των καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών. Οι 595 καθαρίστριες (και καθαριστές ανάμεσά τους) ξεκινούν έναν ηρωικό αγώνα. Η περίπτωσή τους ήταν χαρακτηρισική των αλλαγών που επέρχονταν στο δημόσιο: Εργαζόμενοι με χαμηλούς μισθούς «θυσιάζονται» προς συμπλήρωση της «δεξαμενής» των απολύσεων και η εργασία τους παραδίδεται σε ιδιωτικά συνεργεία. Πέραν από τους αγώνες στο πεζοδρόμιο, οι καθαρίστριες συνεχίζουν και διεκδικούν την επιστροφή στις θέσεις που κατείχαν μέσω δικαιοσύνης, παρά το γεγονός ότι το Κράτος τις προσμετρά στους απολυμένους υπαλλήλους, έπειτα από την έκδοση των οριστικών πινάκων του ΑΣΕΠ.
Καταργήσεις οργανισμών
Ανάμεσα στις παραπάνω περιπτώσεις, τον αριθμό των 7.400 απολύσεων που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2014 συμπληρώνουν περίπου 1.500 υπάλληλοι υπουργείων ή νομικών προσώπων υπουργείων που εντάχθηκαν πρώτα σε διαθεσιμότητα, ή απολύθηκαν άμεσα, ανάλογα με το εάν αποτελούσαν μόνιμο προσωπικό ή εργαζόμενους ιδιιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Η απόλυσή τους έγινε είτε με κατάργηση θέσεων είτε με κατάργηση των Οργανισμών όπου υπηρετούσαν. Στην πλειονότητά τους, εργαζόμενοι κυρίως ΔΕ και ΥΕ, υπενθυμίζεται, βρέθηκαν σε διαθεσιμότητα από το σύνολο των υπουργείων με μια Κοινή Υπουργική Απόφαση. Η παραμονή τους σε διαθεσιμότητα ολοκληρωνόταν σταδιακά έως τους πρόσφατους μήνες.
Ακόμη, 1.000 περίπου εργαζόμενοι στο Δημόσιο, απομακρυνθηκαν για ιατρικούς λόγους, ύστερα από εισήγηση των αρμόδιων Υγειονομικών Επιτροπών. Μερικές εκατοντάδες επίορκων ή κατόχων πλαστών πιστοποιητικών απομακρύνθηκαν επίσης.
Να σημειωθεί ότι από το σύνολο των 15.000 απολύσεων, απομένει για την κυβέρνηση ένας αριθμός περίπου 4.000 απομακρύνσεων υπαλλήλων από το δημόσιο τομέα (3.600 απολύσεις πραγματοποιήθηκαν το 2013). Οι 1.100 θα προέλθουν, προφανώς το 2015, από το λεγόμενο downsizing στα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης (150), Υποδομών (850) και Πολιτισμού (90). Το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αισιοδοξεί ότι η τρόικα θα δεχθεί να προσμετρήσεις στις απολύσεις τους 2.000 περίπου συμβασιούχους που απομακρύνθηκαν και υπολογίζει σε περίπου 1.000 όσους απομακρυνθούν ως επίορκοι ή κάτοχοι πλαστών πιστοποιητικών.
Να ληφθεί υπόψην, τέλος, ότι πέρα από τις απολύσεις και οι συνταξιοδοτήσεις κατείχαν ρόλο στη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Το Δεκέμβριο του 2013, οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν συνολικά 599.207. Σύμφωνα με την απογραφή του Μητρώου Μισθοδοτούμενων του Ελληνικού Δημοσίου, οι δημόσιοι υπάλληλοι σήμερα είναι 579.164.
