Κάθε λίστα των-ακόμη-άλυτων μυστηρίων του κόσμου πρέπει να περιλαμβάνει αυτά τα τρία ερωτήματα:
1) Γιατί είμαστε εδώ;
2) Γιατί τα δοχεία γιαουρτιού σφραγίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σχεδόν σίγουρο πως θα λερωθείς κατά το άνοιγμά τους; και
3) Πώς καταλήξαμε στη μονογαμία;
Δύο νέες μελέτες προσπαθούν να προσεγγίσουν το τελευταίο ερώτημα. Η πρώτη υποστηρίζει ότι τα πρωτεύοντα ήταν μονογαμικά για να μπορούν να προστατεύουν τα μικρά τους, ενώ η δεύτερη υποστηρίζει ότι είναι ο μόνος τρόπος για να προστατεύσουν τις συντρόφους τους και κατά συνέπεια τα αναπαραγωγικά τους δικαιώματα.
Η μονογαμία, όπως πολλοί αναφέρουν, δεν είναι «φυσιολογική». Σχεδόν κανένα ζώο δεν την έχει επιλέξει, εκτός από τα πουλιά (και πιθανόν οι κατσαρίδες). Η κοινωνική μονογαμία, στην οποία δύο σύντροφοι ζουν και εργάζονται από κοινού για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους, είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστο μεταξύ των θηλαστικών. Μόνο το 5% των περίπου 4.000 είδη θηλαστικών στη γη ζουν με ένα μόνο σύντροφο. Καθώς το ζευγάρωμα με ένα μόνο θηλυκό μειώνει τις πιθανότητες ενός αρσενικού να αποκτήσει όσο το δυνατό πιο πολλούς απόγονους, τι καλό μπορεί να προσφέρει η μονογαμία, εξελικτικά μιλώντας;
Ένας λόγος, σύμφωνα με την έρευνα, είναι ότι τα αρσενικά μένουν με ένα θηλυκό προκειμένου να προστατεύσουν τα μικρά τους από άλλα αρσενικά. «Αυτό είναι το πρώτο επιχείρημα για την εξέλιξη της μονογαμίας», αναφέρει ο Christopher Opie, ερευνητής στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του University College του Λονδίνου. «Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς συζήτησης για την προέλευση της μονογαμίας στα πρωτεύοντα θηλαστικά».
Ωστόσο, άλλοι επιστήμονες δεν συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση. Τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι η μονογαμία λειτουργεί όπως η ακίνητη περιουσία: «έχει να κάνει με τη θέση και την προσφορά», λέει ο Dieter Lukas του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Τα αρσενικά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν πιθανούς μνηστήρες πολλών γυναικών ταυτόχρονα. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να είναι σίγουροι αν τα μωρά που κυοφορεί το θηλυκό είναι δικά τους, έτσι επιλέγουν να μένουν με ένα μόνο θηλυκό. «Είναι ένας τρόπος άμυνας».
Η μελέτη σημειώνει επίσης ότι στα είδη των θηλαστικών που είναι μονογαμικά, οι γυναίκες τείνουν να είναι μοναχικές και δεν ανέχονται άλλα θηλυκά.
Πόσο σημαντικά είναι λοιπόν τα παιδιά στην πορεία του ανθρώπου προς τη μονογαμία; Το πιο σημαντικό όμως από όλα δεν είναι τελικά το αν η μονογαμία είναι φυσιολογική αλλά αν είναι επιθυμητή. Όσον αφορά τον άνθρωπο, η μονογαμία φαίνεται να είναι τόσο μια επίκτητη ικανότητα όσο και μια ικανότητα που μπορεί να διδαχθεί. Το ερώτημα που εγείρεται, ωστόσο, είναι αν αξίζει και αν ναι, σε τι βαθμό, το κόστος της διδαχής.
