Γράφει ο Μάκης Ανδρονόπουλος*
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου σύμφωνα με τις οποίες αν δεν πάρουν οι Τουρκοκύπριοι το μερίδιό τους από τις ενεργειακούς πόρους της Κύπρου, τότε, η Άγκυρα θα προχωρήσει σε διχοτόμηση, δεν ήταν δηλώσεις προκλητικές, όπως συνήθως χαρακτηρίζονται από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης τέτοιου τύπου δηλώσεις, αλλά δηλώσεις ισχύος. Η Τουρκία αισθάνεται ισχυρή και προβάλει αυτή την ισχύ, απέναντι στις ελληνικές και κυπριακές επικλήσεις του διεθνούς δικαίου. Η ελληνοτουρκική εκκρεμότητα, αλλά και η κυπριακοτουρκική, ούτε από το χρόνο επιλύθηκαν, ούτε από την κοινωνική και οικονομική προσέγγιση, όπως φαντασιώνονταν διάφοροι υπουργοί. Αντίθετα, ο χρόνος οδήγησε την Τουρκία στο G20 και σε ασύγκριτη στρατιωτική υπεροχή.
Αν κάποιος αντιπαραθέσει τις δηλώσεις των δύο υπουργών αντιλαμβάνεται αμέσως ποιά μεριά υπάρχει δουλειά, επεξεργασία και ιδέες και από πού η πολυθρόνα της σαλονάτης διπλωματίας του 19ου αιώνα. Για του λόγου το αληθές:
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου υποστήριξε συγκεκριμένα ότι οι ενεργειακές πηγές της Κύπρου «πρέπει να γίνουν πηγές της νέας Ενωμένης Κύπρου, και ότι θα πρέπει να τις χρησιμοποιήσει το νέο κράτος, στο οποίο θα είναι εταίροι και οι Τουρκοκύπριοι». Πρόσθεσε μάλιστα ότι αν αυτό δεν γίνει «οι δύο πλευρές θα πρέπει να συστήσουν μία κοινή επιτροπή και να διαχειριστούν από κοινού την εξόρυξη. Τα έσοδα θα πρέπει να τοποθετηθούν σε έναν λογαριασμό που θα χρησιμοποιηθεί μετά τη συμφωνία και την οριστική ειρήνη… Εάν τίποτα από αυτά δε γίνεται, είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και για τη λύση των δύο κρατών. Η Τουρκία, για πρώτη φορά μετά από τριάντα χρόνια, παίρνει θέση για τη λύση δύο κρατών».
Ο υπουργός Εξωτερικών Δημ. Αβραμόπουλος στην απαντητική επιστολή του απορρίπτει την ιδέα της τετραμερούς και επισημαίνει: «Η ιδέα σας να εγκαθιδρυθεί μία νέα κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο θα έπρεπε πριν από όλα να είναι αποδεκτή από τους ίδιους τους Κυπρίους. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίζει τη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως αυτή εγκαθιδρύθηκε με τις Συμφωνίες του 1960» και προσθέτει: «Οποιοσδήποτε υπαινιγμός περί διχοτόμησης δεν πρέπει να είναι στο μυαλό κανενός», καθώς και ότι «σε μία επανενωμένη Κύπρο, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων θα είναι προς όφελος όλων των πολιτών της».
Ο κ. Αβραμόπουλος, βέβαια, ξέχασε να μνημονεύσει το γεγονός ότι η Κύπρος, ολόκληρη η Κύπρος, είναι μέλος της Ε.Ε. και της ευρωζώνης που στην ουσία σημαίνει κοινοτικό έδαφος. Δεν έκανε νύξη και για τον επικείμενο ορισμό της ευρωενωσιακής ΑΟΖ.
Θα ήταν λοιπόν σκόπιμο να υπενθυμίζεται από τους αρμόδιους στον κ. Νταβούτογλου ότι το Κυπριακό έχει ουσιαστικά λυθεί με το κοινοτικό κεκτημένο και ότι αυτόματα όλα τα πολιτικά, οικονομικά κλπ ζητήματα διευθετούνται μέσα από αυτό και ότι είναι η τουρκική αδιαλλαξία και τα στρατεύματα κατοχής που εμποδίζουν την ενοποίηση του νησιού. Αν δε με απατά η μνήμη μου, την Κύπρο δεν την απελευθέρωσαν από την βρετανική Αυτοκρατορία οι Τούρκοι, αυτοί την πούλησαν.
Τα πράγματα είναι απλά, αλλά θέλει δημιουργικό ρεαλισμό, δουλειά και στομάχι. Τους ενεργειακούς τους πόρους οι δύο χώρες δεν μπορούν να τους εκμεταλλευτούν μόνες τους. Χρειάζονται απίστευτα κεφάλαια, τεχνογνωσία και επενδυτές, που συνήθως είναι ξένες μεγάλες εταιρείες. Έτσι, κάνουν όλοι, έτσι κάνουν οι Κύπριοι, έτσι θα κάνουμε και εμείς οι Ελλαδίτες.
Συνεπώς, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν ίσως τώρα, λόγω ακριβώς των ενεργειακών πόρων, μια ευκαιρία να κλείσουν όλα τα θέματα με την Τουρκία, είτε από κοινού, είτε κατά μόνας. Η ιδέα είναι απλή: Να αναγνωρίσει με συνθήκη η Τουρκία όλα τα ελληνικά δίκαια στο Αιγαίο (υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ κ.ο.κ.) και την απόλυτη ανεξαρτησία και ενότητα της Κύπρου (απόσυρση κατοχικού στρατού κλπ), καθώς και την απόλυτη κυριότητα των ενεργειακών πόρων. Από την πλευρά τους, οι δύο χώρες θα αποδεχθούν σε ποσοστό 20-25% τουρκικά κεφάλαια για την αξιοποίηση αυτών των πόρων. Προφανώς μια τέτοια συμφωνία δεν έχει χαρακτήρα συνεκμετάλλευσης, αλλά ίσως να αποτελεί τη δημιουργική λύση μιας αντιπαραγωγικής αντιπαλότητας. Αν υπήρχε ηγεσία και σοβαρή διπλωματία, η πρόταση θα μπορούσε να έχει το χαρακτήρα take it or leave it. Αν μάλιστα η Τουρκία αρνηθεί, θα πρέπει να έχει στηθεί ένας διπλωματικός μηχανισμός για την έκθεσή της διεθνώς.
Το σχέδιο, θα μπορούσε να το θέσει επισήμως ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς υπόψη του Αμερικανού προέδρου Μπάρακ Ομπάμα κατά την επικείμενη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον και να εκμαιεύσει την υποστήριξή του.
*Ο Μάκης Ανδρονόπουλος είναι δημοσιογράφος, αναρτά τις αναλύσεις του στο blog “extrapolation” και είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η Ελλάδα στο ντιβάνι – Διεργασίες ανατροπής γύρω από την ιστορία, τη γλώσσα και τα κοινωνικά στερεότυπα» (εκδ. Αλεξάνδρεια, 2011).
