Το κούρεμα των κυπριακών καταθέσεων έθεσε, για πρώτη φορά στην Ευρώπη, το ζήτημα της ασφάλειας για τις καταθέσεις στις τράπεζες. Έχει χρησιμότητα λοιπόν να καταγράψουμε τα βασικά σημεία του ισχύοντος συστήματος εγγυήσεων.
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να τονιστεί πως σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ισχύει η εγγύηση των καταθέσεων μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ (ανά καταθέτη και ανά τράπεζα) μέχρι το τέλος του 2015.
Αυτό προβλέπεται ρητά από την Οδηγία 2009/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ισχύει σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι καταθέσεις κάθε είδους καλύπτονται από την εγγύηση, είτε είναι προθεσμίας, ταμιευτηρίου, όψεως.
Τις 100.000 ευρώ τις εγγυάται το κράτος, μέσω του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων. Στην Ελλάδα την εγγύηση των 100.000 ευρώ -ανά καταθέτη και ανά τράπεζα-, την παρέχει το ΤΕΚΕ (δηλαδή το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων).
Τα Αμοιβαία Κεφάλαια δεν καλύπτονται από το Σκέλος Κάλυψης Καταθέσεων του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων. Επίσης τα επενδυτικά προϊόντα των τραπεζών όπως συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά προγράμματα, swaps και repos, δεν καλύπτονται αφού δεν αποτελούν καταθέσεις.
Οι καταθέσεις σε ξένα νομίσματα (πχ δολάρια ΗΠΑ) καλύπτονται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων. Το όριο της αποζημίωσης των 100.000 ευρώ ισχύει ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα από το νόμισμα ή τη χώρα λειτουργίας του υποκαταστήματος του πιστωτικού ιδρύματος στο οποίο τηρείται η κατάθεση (άρθρο 9, παρ. 2.β, ν. 3746/2009 – ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009).
Οι καταθέσεις σε υποκατάστημα ελληνικού πιστωτικού ιδρύματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία), είναι επίσης εγγυημένες καθώς ισχύει το όριο της αποζημίωσης των 100.000 ευρώ ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα. Το ίδιο ισχύει και για εκείνους που έχουν κατάθεση σε υποκατάστημα ελληνικού πιστωτικού ιδρύματος σε χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Αίγυπτος Αλβανία, Σερβία).
Τα υποκαταστήματα γαλλικών, βρετανικών, γερμανικών κλπ. τραπεζών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν συμμετέχουν στο ΤΕΚΕ της Ελλάδος αλλά συμμετέχουν υποχρεωτικά στα Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων της έδρας τους.
Οι καταθέσεις σε υποκαταστήματα κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα περνώντας στην Τράπεζα Πειραιώς, καλύπτονται πλέον από το ΤΕΚΕ.
Η εγγύηση των 100.000 ευρώ, ισχύει ανά καταθέτη και ανά τράπεζα. Για παράδειγμα ο Α έχει κατάθεση 140.000 ευρώ στην Χ τράπεζα και άλλες 50.000 ευρώ στην Ψ τράπεζα. Στην περίπτωση που αντιμετωπίσουν πρόβλημα και οι δύο θα λάβει αποζημίωση 100.000 ευρώ για το ποσό που είχε στην πρώτη τράπεζα και αποζημίωση 50.000 ευρώ για το ποσό που είχε στη δεύτερη τράπεζα.
Οι κοινοί λογαριασμοί, που έχουν δηλαδή ανοιχθεί στο όνομα δύο ή περισσοτέρων προσώπων (πχ μητέρα, πατέρας, παιδί), το τμήμα που αναλογεί σε κάθε καταθέτη του κοινού λογαριασμού θεωρείται ως χωριστή κατάθεση. Και καλύπτεται μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ. Στην περίπτωση που συνδικαιούχος είναι ανήλικο τέκνο, η αποζημίωση εισπράττεται από τον κηδεμόνα του. Δηλαδή αν ένας κοινός λογαριασμός έχει 300.000 ευρώ με τρεις δικαιούχους, ο κάθε δικαιούχος θα λάβει από 100.000 ευρώ.
Οι ανήλικοι συνδικαιούχοι μιας κατάθεσης δεν διαφοροποιούνται ως καταθέτες για τα δικαιώματα από την προστασία των καταθέσεών τους. Τα δικαιώματα όμως αυτά τα ασκούν οι έχοντες την γονική μέριμνα.
