Γράφει η Μαρία – Μαγδαληνή Τσίπρα*
Όσο το καλοκαίρι προχωράει και η τρόικα έρχεται και φεύγει, για να επανέλθει δριμύτερη λίγες ημέρες αργότερα, με νέα πακέτα μέτρων, τόσο αυξάνονται τα ερωτήματα των υπαλλήλων, που προσπαθούν να αποφασίσουν τι θα κάνουν με την ζωή τους, μένοντας στην εργασία τους ή φεύγοντας σε σύνταξη. Την ίδια στιγμή, καλά οργανωμένες κυβερνητικές και μη διαρροές, κάνουν λόγο για μειώσεις των συντάξεων, αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, απολύσεις στο Δημόσιο και μειώσεις των εφάπαξ αυξάνοντας τον δείκτη δυσφορίας και προκαλώντας συνταξιοδοτικό πυρετό.
Και επειδή, η αγωνία είναι διάχυτη, σήμερα αποφάσισα, να εγκαταλείψουμε τις όμορφες θεωρητικές συζητήσεις περί Δημοκρατίας και Συντάγματος και να προσγειωθούμε για λίγο ανώμαλα, στην σκληρή πραγματικότητα των συντάξεων, θέτοντας μερικά ζητήματα, που πρέπει να προβληματίσουν όσους σκέφτονται να φύγουν.
Ζήτημα πρώτο: Τα όρια ηλικίας όσων έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στις 31-12-2010, όσοι δηλαδή έχουν συμπληρώσει την 25ετία στο Δημόσιο, δεν μεταβάλλονται, παρά τις πρόσφατες παρεμβάσεις του νόμου 4093/2012 και τις προγενέστερες του ν.3865/2010. Πρακτικά, λοιπόν, ο υπάλληλος μπορεί να αποχωρήσει οποτεδήποτε επιθυμεί, χωρίς να υφίσταται οποιαδήποτε αλλαγή στα συνταξιοδοτικά του. Όσοι έχουν συμπληρώσει την 25ετία μέχρι τις 31-12-2012, υφίστανται βεβαίως κάποιες αυξήσεις στα απαιτούμενα έτη εργασίας και τα όρια ηλικίας, ωστόσο, δεν «σκαρφαλώνουν» στο γενικό όριο των 40 ετών εργασίας και του 62ου έτους και μπορούν επίσης να αποχωρήσουν οποτεδήποτε επιθυμούν.
Ζήτημα δεύτερο: Πλασματικά έτη μπορούν να εξαγοράσουν μόνο όσοι δεν είχαν συμπληρώσει 25ετία στο Δημόσιο στις 31-12-2010. Για τους υπόλοιπους, πριν κάνουν την οποιαδήποτε ενέργεια, πρέπει να λάβουν υπόψιν τους, ότι μολονότι δίνεται δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης, αυτός δεν είναι σε καμία περίπτωση δωρεάν. Συνεπώς, εξαγοράζουμε μόνο τόσο πλασματικό χρόνο όσο χρειαζόμαστε προκειμένου να κατοχυρώσουμε συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31-12-2012 (το αργότερο).
Ζήτημα τρίτο: Η σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων εξάγεται με αναφορά στα 35έτη υπηρεσίας, πρακτικά, λοιπόν, λαμβάνουμε σύνταξη, που αντιστοιχεί σε τόσα 35α όσα τα έτη υπηρεσίας, που διαθέτουμε. Έτσι, εάν αποφασίσουμε να αποχωρήσουμε με λιγότερα έτη υπηρεσίας, η σύνταξη μας θα είναι αντιστοίχως μειωμένη, πέραν βέβαια από τις τυχόν ποινές, που θα υποστούμε εάν φύγουμε νωρίτερα από το όριο ηλικίας, που προβλέπεται για λήψη πλήρους συντάξεως. Επίσης, όσοι εξέρχονται της υπηρεσίας σε ηλικία κάτω των 55 ετών, θα τύχουν μειώσεως στην σύνταξη τους, που αντιστοιχεί σε 40% για όποιο ποσό είναι πάνω από τα 1000 ευρώ.
Ζήτημα τέταρτο: Είναι αλήθεια, ότι από 1-1-2014 εισάγεται νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ, που θα καταβάλλεται από το Ταμείο Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων, με αποτέλεσμα να περιμένουμε σοβαρές μειώσεις στο ποσό αυτού. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, δεν είναι βέβαιο, ότι οι μειώσεις αυτές δεν θα καταλάβουν και όσους έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης εντός του έτους 2013, την στιγμή, μάλιστα, που δεν αναμένεται να έχουν λάβει το εφάπαξ μέχρι την έναρξη εφαρμογής του νόμου. Εξάλλου, όλες οι μέχρι σήμερα μειώσεις του εφάπαξ έλαβαν χώρα αναδρομικά. Συνεπεία αυτού, εάν κάποιος επρόκειτο να στηρίξει την απόφαση του για συνταξιοδότηση, στην ελπίδα να μην μειωθεί το εφάπαξ του, είναι καλό να το ξανασκεφτεί.
Ζήτημα πέμπτο: Δεδομένου, ότι οι επικουρικές συντάξεις φαίνεται να ναυαγούν στον σκόπελο των αναλογιστικών μελετών, ότι το εφάπαξ βοήθημα φαίνεται, ότι τείνει να τραπεί σε επίδομα (φτώχειας) και ότι βέβαια, το κόστος ζωής παρά τις περικοπές είναι από τα λίγα πράγματα στην Ελληνική Οικονομία, που αντί να μειώνεται αυξάνει συστηματικά, στην πραγματικότητα μοναδική σανίδα επιβίωσης για όσους σκοπεύουν να αποχωρήσουν φαίνεται να είναι οι κύριες συντάξεις. Είναι, συνεπώς, εξαιρετικά κρίσιμες οι αποφάσεις, που καλείται να λάβει κάθε υπάλληλος σχετικά με τον χρόνο συνταξιοδότησης του και βεβαίως, οι αποφάσεις αυτές, πρέπει να ληφθούν με την μέγιστη δυνατή ψυχραιμία και χωρίς πανικό.
Ζήτημα τελευταίο: Πείτε το διαστροφή, αλλά έχω την αίσθηση, ότι όταν ο δήμιος, με σηκωμένο το τσεκούρι, σου λέει να αρχίσεις να τρέχεις, μάλλον δεν το κάνει για το καλό σου.
Έτσι, όλες οι στοχευμένες πληροφορίες σχετικά με τις επικείμενες αλλαγές εις βάρος των υπαλλήλων του Δημοσίου, που διαρρέουν καθημερινά, κάθε άλλο παρά προς το συμφέρον των ιδίων και του κοινωνικού συνόλου φαίνεται να αποσκοπούν. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς, πόσο εύκολη θα είναι η ανάθεση των δημοσίων υπηρεσιών σε ιδιώτες, όταν αυτές πλέον ερημώσουν, όταν είναι πρακτικά αδύνατον να εξυπηρετήσουν πια τον πολίτη στις βασικές του ανάγκες. Και μην γελιέστε: Με το αζημίωτο πάντα. Γιατί αν για το κράτος η δημόσια υπηρεσία είναι υποχρέωση προς το κοινωνικό σύνολο, για τον ιδιώτη, είναι επιχείρηση, κερδοφόρα και καλοπληρωμένη.
* Η Μαρία – Μαγδαληνή Τσίπρα είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος.
