Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος,
Το νέο trend στην πολιτική επικοινωνία είναι η «εθνική συνεννόηση». Επειδή γύρω από την έννοια αυτή θα ξεδιπλωθούν πολλά σενάρια στο προσεχές διάστημα και ίσως αποτελέσει τον καμβά μιας διάδοχης πολιτικής πραγματικότητας, έχει αξία ο προβληματισμός πάνω στο τι θα μπορούσε να αποτελεί περιεχόμενο της εθνικής συνεννόησης.
Είναι βέβαιο πως μια πολύ μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία θα συμφωνούσε με επιδιώξεις όπως η ενίσχυση της δημοκρατίας , η ορθή απονομή της δικαιοσύνης, η μείωση των ανισοτήτων, η αύξηση των ευκαιριών. Όπως επίσης μεταξύ των απλών πολιτών είναι σχεδόν καθολική η υποστήριξη της ελεύθερης αγοράς, του πραγματικού ανταγωνισμού δηλαδή, ενάντια στην ελεγχόμενη και εξαναγκαστική μονοπώληση ή ολιγοπώληση που βλέπουμε ως κυρίαρχη τάση στον σύγχρονο καπιταλισμό.
Γιατί λοιπόν δεν υπάρχει αυτή η συνεννόηση του 99% που θα αναλάμβανε να κάνει πράξη όλα τα παραπάνω που αποτελούν τον «κοινό τόπο» μιας ευρύτατης πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης; Διότι όλα τα παραπάνω είναι οργανικά διασυνδεδεμένα με την έννοια της εθνικής κυριαρχίας μιας δημοκρατίας. Με τη δυνατότητα δηλαδή που έχουν οι πολίτες μιας χώρας να είναι αφέντες του σπιτιού τους, κύριοι των όρων και των προϋποθέσεων της ζωής τους. Με το αίσθημα πως δεν είναι έρμαια που κλυδωνίζονται από παγκόσμιες δυνάμεις και πως η εξουσία δεν είναι κάπου αλλού αλλά μέσα στο «σπίτι» τους.
Η πρόκληση είναι προφανής. Σήμερα κυριαρχεί η αίσθηση πως η εξουσία βρίσκεται κάπου στην «παγκόσμια αγορά» ή στις Βρυξέλλες, οι πολίτες είμαστε τα παιχνίδια της και η πολιτική δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα σόου με μαριονέτες. Ηγέτες και κυβερνήσεις μοιάζουν όλο και περισσότερο με τους πιλότους των σύγχρονων αεροσκαφών. Οι πιλότοι σήμερα δεν «πετούν» με την κυριολεκτική έννοια. Η δουλειά τους είναι ο έλεγχος των πληροφοριών και η επιτήρηση πολύπλοκων υπολογιστικών συστημάτων. Κατά συνέπεια το «σας μιλάει ο κυβερνήτης» στερείται πραγματικού νοήματος εφόσον δεν πετάει αυτός αλλά ένα «σύστημα διαχείρισης πτήσης».
Αυτή η κρίση της δημοκρατικής κυριαρχίας γίνεται αισθητή παντού και πολύ περισσότερο στη σημερινή Ελλάδα και ευρύτερα στον ευρωπαϊκό νότο.
Ο Dani Rodrik, καθηγητής στο Χάρβαρντ, επινόησε τη φράση «πολιτικός χώρος» για να περιγράψει ό, τι χρειαζόμαστε. Κάθε χώρα πρέπει να έχει πολιτικό χώρο. Ένα μέγεθος δεν ταιριάζει σε όλους. Χρειαζόμαστε πολιτικές που είναι κατάλληλες για τις κυρίαρχες συνθήκες και τις ιστορίες των χωρών που ζούμε. Και το νόημα μιας αληθινής πολιτικής είναι να υπερασπιστεί και να διευρύνει την χωρητικότητα των κυρίαρχων δημοκρατιών για να δημιουργήσει το «πολιτικό χώρο» που χρειάζονται, αντί να καταπίνουν το φάρμακο της λιτότητας, που επινόησαν «γιατροί» που δεν ξέρουν τίποτα για τις ανάγκες των «ασθενών» τους.
Η δημοκρατία δεν είναι μια διαδικασία, ένα μέσο ή μια τεχνική. Είναι ένας τρόπος να ζούμε με μια σειρά από αξίες που δημιουργούν την αίσθηση σε κάθε πολίτη πως ζει σε ένα μέρος όπου δεν είναι χαμένος και δέσμιος δυνάμεων που βρίσκονται πολύ μακριά του και δεν μπορεί να τις επηρεάσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο.
Από τα παραπάνω θέλω να πιστεύω πως καθίστανται προφανές το τι θα μπορούσε να αποτελεί περιεχόμενο της εθνικής συνεννόησης. Η δημιουργία χώρου για τη χώρα, προκειμένου να χωράμε όλοι και να μην «περισσεύουν» άνθρωποι για τα σκουπίδια.
ΥΓ: Η πολιτική πάντα προσωποποιείται, αλλιώς είναι εξαιρετικά πολύπλοκη για να γίνεται καθολικά αντιληπτή. Συνεπώς κι ο κυβερνήτης σε μια πορεία εθνικής συνεννόησης, πρέπει να είναι αυτό που λέει. Κυβερνήτης και όχι επιτηρητής ενός «συστήματος διαχείρισης πτήσης». Δηλαδή να ξέρει να πιλοτάρει και «με το χέρι», αν χρειαστεί.
