«Times»: Οι ΗΠΑ μένουν πίσω στον αγώνα για το μέλλον του χρήματος [μέρος β’]
Πως ένα υποβαθμισμένο δολάριο θα μπορούσε να παραλύσει την αμερικανική επιρροή
Η δημιουργία ψηφιακού χρήματος από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να έχει μακρά γεωπολιτική επιρροή και να επιβραδύνει τη μακρόχρονη διεθνή προσπάθεια για τη μείωση της εμπιστοσύνης στο παντοδύναμο δολάριο.
«Αυτό μας νοιάζει επειδή το αμερικανικό οικονομικό σύστημα δεν είναι εγγενώς κυρίαρχο», λέει ο Φανούσι. «Σε άλλες χώρες, σύμμαχοι και αντίπαλοι ενδιαφέρονται πραγματικά να βρουν τρόπους για να μειωθεί η εξάρτησή τους από το δολάριο».
Το αμερικανικό δολάριο αποτελεί το απόθεμα σε όλο τον κόσμο και το πρωταρχικό νόμισμα κονδυλίων, έτσι οι ΗΠΑ μπορούν να περιορίσουν την πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικές αγορές, τη δυνατότητα των χωρών να πουλήσουν τους φυσικούς τους πόρους και να εμποδίσουν ή να μπλοκάρουν την πρόσβαση των ιδιωτών στον τραπεζικό τομέα.
Και ενώ η κυριαρχία του δολαρίου κάνει τον πλανήτη να δυσανασχετεί εδώ και δεκαετίες, δεν έχει βρεθεί ικανός αντικαταστάτης για τις ΗΠΑ με την τεράστια οικονομία, το υπερσύγχρονο τραπεζικό σύστημα και την εξάπλωση της διεθνούς τους παρουσίας.
Ο Φανούσι συνέταξε μία έκθεση τον Ιανουάριο που αναφέρει πως το να είναι η πρώτη οικονομία που θα εισάγει ένα ψηφιακό νόμισμα είναι «μέρος των γεωπολιτικών φιλοδοξιών της Κίνας».
Ωστόσο, το renminbi δεν θα γίνει το νόμισμα μέτρησης των αποθεμάτων παγκοσμίως· τουλάχιστον όχι σύντομα. Αλλά, αυτό που έκανε η Κίνα με το να είναι πρωτοπόρα σε αυτόν τον τομέα είναι να μπορεί να βρεθεί σε θέση να ηγηθεί στην ανάπτυξη και εφαρμογή των κανόνων και των νομοθεσιών για τα ψηφιακά νομίσματα σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Την ώρα που η Αμερική, πριν μισό αιώνα, ήταν ο ηγέτης στην παγκόσμια επανάσταση των πληρωμών με τις μαγνητικές πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, η Κίνα ηγείται της νέας επανάστασης των ψηφιακών πληρωμών», γράφει ο Άαρον Κλάιν του Ιδρύματος Brookings.
Για ποιο λόγο θα έπρεπε να παρέχουν ψηφιακά νομίσματα οι κεντρικές τράπεζες;
Την περασμένη δεκαετία, τα ψηφιακά νομίσματα, συμπεριλαμβανομένων των κρυπτονομισμάτων και των «stablecoins» ξεπετάγονται συνεχώς. Κάποιοι θεωρούν πως είναι όσο ασφαλή όσο και τα δολάρια, αλλά στηρίζονται σε αμφιλεγόμενα περιουσιακά στοιχεία. Σε μια πιθανή κρίση, οι νομοθέτες ανησυχούν πως η αξία τους θα είχε πολλές διακυμάνσεις και μπορεί και να χανόταν εξ ολοκλήρου.
Οι κεντρικές τράπεζες, που είναι υπεύθυνες για την εκτύπωση και την κυκλοφορία των νομισμάτων και τον χαρτονομισμάτων, εκδίδουν ψηφιακά νομίσματα ως μια αντίδραση σε αυτή την ιδιωτική δραστηριότητα λέει ο Σιν, «επιταχυνόμενη από την πιθανή κατάχρηση των ιδιωτικών ψηφιακών νομισμάτων και την ανάγκη διατήρησης του ρόλου του χρήματος ως δημόσιο αγαθό».
Ειδικότερα, ένα αμερικανικό ψηφιακό νόμισμα θα μπορούσε να παρέχει πλεονεκτήματα στον καθημερινό άνθρωπο. Θα μπορούσε να αυξήσει την χρηματοπιστωτική ένταξη και να διορθώσει κάποια λάθη στα τωρινά συστήματα πληρωμών, δείχνουν ευρήματα μιας πρόσφατης έρευνας της ΤΔΔ.
Για παράδειγμα, η μεταφορά χρημάτων μεταξύ τραπεζών με έδρα τις ΗΠΑ, ακόμα και σε λογαριασμούς με τον ίδιο ιδιοκτήτη, μπορεί να διαρκέσει μέρες. Η διαδικασία ενδέχεται να καθυστερήσει κι άλλο αν η συναλλαγή είναι μεταξύ χωρών. Οι συναλλαγές μέσω πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, παρομοίως, δεν ολοκληρώνονται για μέρες και έχουν σημαντικά κόστη για τους εμπόρους, οι οποίοι μερικές φορές τα μετακυλούν στους πελάτες τους.
Το ψηφιακό νόμισμα θα μπορούσε να δώσει παγκόσμια πρόσβαση στον τραπεζικό τομέα και να εξυπηρετήσει με ταχύτητα τη διανομή των επιταγών πληρωμών και των κυβερνητικών κονδυλίων, μειώνοντας την ανάγκη για κοστοβόρες τραπεζικές εργασίες όπως εξαργύρωση επιταγών και δάνεια βάσει αναμενόμενων μελλοντικών εσόδων.
Πρωταθλητές στα ψηφιακά νομίσματα
Ενώ έχουν υπάρξει κάποιες πιέσεις προς την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ για τη δημιουργία ψηφιακού νομίσματος, ούτε η Τράπεζα, ούτε το Κογκρέσο δείχνουν να βιάζονται. Αυτό άλλαξε καθώς οι εταιρείες αναπτύσσουν τα δικά τους νομίσματα, οι καταναλωτές επενδύουν σε κρυπτονομίσματα και η πανδημία της COVID-19 έφερε απέχθεια προς τα χάρτινα νομίσματα.
Πριν την COVID-19, το πρότζεκτ Libra, του Facebook, (τώρα είναι γνωστό ως Diem) έκανε εμφανή σε νομοθέτες και κεντρικούς τραπεζίτες τη δυνατότητα για μια ιδιωτική εταιρεία να μπει στο παιχνίδι και να καλύψει το κενό με το να εκδώσει το δικό της νόμισμα, το οποίο να μπορεί να ξοδευτεί σε χρήστες σε όλο τον κόσμο.
«Αυτό το status quo δεν είναι επιλογή», είπε ο συνιδρυτής του Diem, Ντέιβιντ Μάρκους στη συνάντηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το φθινόπωρο του 2019. «Είτε πρόκειται για το Libra, είτε για κάτι άλλο, ο κόσμος πρόκειται να γνωρίσει βαθιές αλλαγές».
Τα λεγόμενα stablecoins -ψηφιακά νομίσματα που παριστάνουν το δολάριο, δεν υπάγονται σε καμία νομοθεσία και έχουν δημιουργηθεί από ιδιωτικές εταιρείες- ανησυχούν σε μεγάλο βαθμό τους νομοθέτες και αναδεικνύουν τη σημασία που πρέπει να δοθεί στο να συζητηθεί η «ένωση» των νομισμάτων αυτών με μια κεντρική τράπεζα.
«Γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τις τράπεζες κοινοτικής ανάπτυξης να είναι ανταγωνιστικές σε νέους πελάτες, την ώρα που μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν τα κεφάλαια και ξοδεύουν εκατομμύρια σε μάρκετινγκ και τεχνολογία», είπε ο γερουσιαστής Σέρροντ Μπράουν στο TIME. «Αλλά πολλά από αυτά τα νέα προϊόντα fintech (χρηματοοικονομική τεχνολογία) δεν συνοδεύονται από συστήματα προστασίας του καταναλωτή, κρατική στήριξη ή εξυπηρέτηση πελατών και τις σχέσεις που χτίζουν οι μικρές τράπεζες με τις κοινότητες».
Τον Ιούνιο, σε μια ακροαματική διαδικασία για τα ψηφιακά νομίσματα, η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Ουόρεν σύγκρινε τα stablecoins με τα χωρίς αξία wildcat notes που εξέδιδαν κερδοσκόποι στην Αμερική τον 19ο αιώνα.
Ένας ειδικός στο θέμα, ο Λεβ Μέναντ, πήγε ακόμα παραπέρα το ζήτημα και κατέθεσε πως τα stablecoins «είναι επικίνδυνα και για τους χρήστες και για το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα».
Με τις ιδιωτικές εταιρείες να μπαίνουν όλο και πιο βαθιά στον χώρο του ψηφιακού νομίσματος, οι αντίπαλες χώρες προσπαθούν να ηγηθούν και να αρπάξουν το κοινό -το οποίο απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από τα νομίσματα σε φυσική μορφή- οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες με ένα κόσμο στον οποίο ενδέχεται να μην ελέγχουν ή και να μην ηγούνται των παγκόσμιων συστημάτων πληρωμών.
Αυτό θα έκανε το μέλλον των χρημάτων να φαίνεται πολύ διαφορετικό απ’ ό,τι έχει υπάρξει στο παρελθόν.
Διαβάστε το πρώτο μέρος εδώ:
«Times»: Οι ΗΠΑ μένουν πίσω στον αγώνα για το μέλλον του χρήματος [μέρος α’]
