Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τους Εκτελεσμένους του Μαρτυρικού Μπλόκου της Κοκκινιάς – 17η Αυγούστου 1944, διοργανώνει ο Δήμος Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη. Η εκδήλωση θα ξεκινήσει από τη Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς (Ηλιουπόλεως 102 Α), την Πέμπτη 17 Αυγούστου 2023 στις 7 το απόγευμα και θα ακολουθήσουν οι «Τιμητικές Καταθέσεις Στεφάνων σε διάφορα σημεία στην πόλη», μνημονεύοντας τους Αγωνιστές του Μπλόκου.
Η κεντρική εκδήλωση του Δήμου Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη για το Μπλόκο της Κοκκινιάς με τις καταθέσεις στεφάνων των αρχών και των φορέων θα πραγματοποιηθεί στο 40ήμερο Μνημόσυνο των Εκτελεσμένων, την Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2023.
Όπως αναφέρει ο Δήμος για την ιστορία του Μπλόκου: «Από τον Μάρτη του 1944 –που έγινε η Μάχη της Κοκκινιάς– μέχρι το Μπλόκο, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, η Κοκκινιά προετοιμάζεται για μια –απαράμιλλη σε βαναυσότητα– αιματηρή θυσία. Οι ταγματασφαλίτες πραγματοποιούν μπλόκα στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, προκειμένου να εντοπίσουν ντόπιους αντάρτες. Οι αντιστασιακές οργανώσεις δίνουν εντολή στα στελέχη τους να διαμένουν τις νύχτες εκτός Κοκκινιάς.
Στις 15 Αυγούστου 1944 οι Ναζί επιχειρούν να μπουν από τα Μανιάτικα του Πειραιά στο νότιο μέρος της Κοκκινιάς, οπότε γίνονται αντιληπτοί από τον λαό και τις αντιστασιακές οργανώσεις. Η αναχαίτισή τους αρχίζει αμέσως και καταλήγει σε πολύωρες οδομαχίες. Οι μάχες διαδραματίζονται σε όλες τις γειτονιές της Κοκκινιάς, ενώ τα μέτωπα των συγκρούσεων συγκλίνουν στο κέντρο της.
Προς το ξημέρωμα της 17ης Αυγούστου, κοντά στις 2:30΄ το πρωί ξεκινά το δράμα της ομαδικής εξόντωσης που θα κορυφωθεί όταν ανέβει ο ήλιος. Δεκάδες γερμανικά καμιόνια περικυκλώνουν τις γύρω περιοχές: Κορυδαλλό, Αιγάλεω, Δαφνί, Ρέντη, Κερατσίνι, Φάληρο, Πειραιά. Την ώρα που ο κόσμος κοιμάται, 3.000 ναζί στρατιώτες και Έλληνες ταγματασφαλίτες εισβάλλουν βαριά οπλισμένοι στην Κοκκινιά, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Ιωάννη Πλυτζανόπουλο, τον ταγματάρχη Γιώργο Σγούρο, και τον διοικητή του μηχανοκίνητου τμήματος της αστυνομίας Νίκο Μπουραντά.
Μετά τις 6:00΄ τα «χωνιά» των ταγματασφαλιτών αντηχούν στους δρόμους της πόλης ανακοινώνοντας: «Προσοχή-προσοχή! Σας μιλάνε τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άντρες από 14 έως 60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης για έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι πιαστούν στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου». Πανικός κυριαρχεί παντού. Οι στέγες, οι καταπακτές και τα πηγάδια αποτελούν τις κρυψώνες των αρρένων Κοκκινιωτών. Οι πόρτες των φτωχικών παραγκόσπιτων γκρεμίζονται, ενώ οι αγωνιστές σέρνονται με κλωτσιές και βρισιές στον τόπο του μαρτυρίου. Όσοι δεν υπακούν την εντολή εκτελούνται. Η αντίσταση των μαχητών του ΕΛΑΣ πνίγεται στο αίμα.
Γύρω στις 8:00΄ η πλατεία της Οσίας Ξένης και οι γύρω δρόμοι γεμίζουν κόσμο. Χιλιάδες άτομα συγκεντρώνονται και χωρίζονται σε πεντάδες –με κενά μεταξύ τους– έτσι ώστε οι κουκουλοφόροι προδότες να υποδείξουν ποιοι θα εκτελεσθούν. Όσες γυναίκες προσπαθούν να πλησιάσουν τους κρατούμενους για να τους προσφέρουν νερό κακοποιούνται βίαια μπροστά σε όλους. Ο τόπος εκτέλεσης είναι κοντά στην πλατεία Οσίας Ξένης. Πρόκειται για το πλησιέστερο –ανενεργό την περίοδο της Κατοχής– ταπητουργείο της πόλης, αυτό που λειτούργησε το 1929 από την αγγλική εταιρεία Oriental Carpet, ενώ κατόπιν πέρασε σε χέρια Ελλήνων ιδιοκτητών. Τον καιρό της ειρήνης οι πρόσφυγες, γνωρίζοντας καλά την τέχνη της ταπητουργίας, ύφαιναν στον χώρο ωραιότατα χαλιά. Όμως, στις 17 Αυγούστου 1944, το ταπητουργείο μετατρέπεται –μέσα σε λίγες ώρες– σε σφαγείο.
Η εικόνα είναι αποτρόπαια. Σωρός τα πτώματα τσουβαλιάζονται το ένα πάνω στο άλλο, ενώ ο εκτελεστής αναφωνεί στα γερμανικά μια φράση κλειδί: «όλοι οι κομμουνιστές θα πεθάνουν», μαρτυρώντας το μένος των Ναζί κατακτητών και των ταγματασφαλιτών εναντίον των κομμουνιστών, των πρωτεργατών της Αντίστασης. Μετά το μακελειό, οι Ναζί δίνουν διαταγή στους κουκουλοφόρους να σκυλέψουν τα πτώματα των νεκρών. Καθώς παλεύουν με τα κουφάρια –εκείνων που οι ίδιοι πρόδωσαν– ψάχνοντας πολύτιμα αντικείμενα, πέφτουν ξέπνοοι από τα γερμανικά πολυβόλα.
Μια ομάδα ανταρτών –με επικεφαλής την ξακουστή αντάρτισσα Διαμάντω Κουμπάκη– κρύβονται στο βόρειο τμήμα της πόλης σε σπίτια συναγωνιστών. Η περιοχή ζώνεται από τους Γερμανούς στις φλόγες. Το κρησφύγετο της ομάδας αποκαλύπτεται, η Διαμάντω συλλαμβάνεται και οδηγείται με άγριο ξυλοδαρμό στη Μάντρα, όπου θα αφήσει αγέρωχη την τελευταία πνοή της.
Η αυλαία της τραγωδίας κλείνει γύρω στις 18:00΄. Η στρατιά των ομήρων του Μπλόκου οδοιπορεί προς το στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Όποιος γονατίσει στη διαδρομή από την εξάντληση εκτελείται επιτόπου. Η πόλη μυρίζει θάνατο. Η Κοκκινιά μετρά τους νεκρούς της, οι οποίοι ξεπερνούν τους 148 στον πρώτο απολογισμό, ενώ σε μια δεύτερη εκτίμηση οι εκτελεσμένοι του Μπλόκου υπερβαίνουν τους 200. Η αντιπαράθεση με τον ξένο κατακτητή και τα ντόπια φερέφωνά του αποτελεί την αγωνιστική παρακαταθήκη του λαού της Κοκκινιάς, που πλήρωσε βαρύτατο φόρο αίματος στο ιστορικά αλησμόνητο Μπλόκο της πόλης.
Η απελευθέρωση ήρθε λίγο αργότερα. Στις 12 Οκτωβρίου 1944 ξημέρωσε η μέρα της λευτεριάς. Μετά από τρεισήμισι χρόνια σκλαβιάς και αιματηρών θυσιών, ξεχύθηκε ο λαός στους δρόμους για να γιορτάσει τη δική του Ανάσταση, αφού πρώτα υπέστη τη σταύρωση στα πρόσωπα τόσων αδικοχαμένων πατριωτών αγωνιστών.
ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚΟΥ
24 Σεπτεμβρίου 1944
Στο μνημόσυνο των εκτελεσμένων του Μπλόκου, 40 μέρες μετά, ενώ σχεδόν κάθε σπίτι της Κοκκινιάς ήταν βυθισμένο στο πένθος, οι Ναζί ξαναχτυπούν την πόλη πολυβολώντας –εν ψυχρώ και στα τυφλά– το συγκεντρωμένο πλήθος στην πλατεία της Οσίας Ξένης, αιματοκυλώντας την Κοκκινιά για τρίτη φορά.»
Πηγή: ertnews.gr
