Στο μάτι του κυκλώνα βρέθηκε το Κατάρ σε μία άνευ προηγουμένου κρίση που ξέσπασε μεταξύ του Κατάρ και του υπόλοιπου Αραβικού κόσμου. Σχεδόν άμεσα οι Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Μπαχρέιν, Αίγυπτος, Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης, έθεσαν το Κατάρ σε καθεστώς πλήρους απομόνωσης, ενώ είναι πιθανή και η σκλήρυνση των οικονομικών κυρώσεων από πλευράς των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Ο λόγος της απομόνωσης βάσει των ανακοινώσεων των διπλωματικών πηγών των κρατών ήταν η στήριξη της τρομοκρατίας του ISIS. Η γενική κατηγορία είναι το κράτος βοηθάει με οποιονδήποτε τρόπο το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο μάλιστα καθ’ όλη την διάρκεια του σοβαρού αυτού γεγονότος πραγματοποίησε διπλό χτύπημα στο Ιράν, χτυπώντας την ίδια μέρα το Κοινοβούλιο και το μαυσωλείο του Χομεϊνί.
Τι ώθησε στην απομόνωση του Κατάρ
Η Σαουδική Αραβία λέει ότι αποφάσισε να κόψει τους δεσμούς της με το Κατάρ επειδή «εναγκαλίζεται διάφορες τρομοκρατικές και σεχταριστικές ομάδες, που αποβλέπουν στην αποσταθεροποίηση της περιοχής», περιλαμβανομένων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, της Αλ Κάιντα, του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους και ομάδων που υποστηρίζουν το Ιράν -περιφερειακός αντίπαλος του Ριάντ- στην ανατολική επαρχία Κατίφ της Σαουδικής Αραβίας, όπου κατοικεί κυρίως σιιτικός πληθυσμός.
Η Αίγυπτος από την πλευρά της κατηγορεί την Ντόχα ότι τηρεί «ανταγωνιστική στάση» απέναντί της και ότι «απέτυχαν όλες οι προσπάθειες να σταματήσει το Κατάρ να υποστηρίζει τρομοκρατικές ομάδες».
Το μικρό νησιωτικό κράτος του Μπαχρέιν επιρρίπτει την ευθύνη για την απόφασή του στο Κατάρ, για «υποκίνηση μέσω ΜΜΕ, υποστήριξη και χρηματοδότηση ένοπλων τρομοκρατικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με ιρανικές οργανώσεις ώστε να κάνουν σαμποτάζ και να σπείρουν το χάος στο Μπαχρέιν».
Το χρονικό της κρίσης του Κόλπου
Το ερώτημα που εξετάζεται είναι οι αφορμές και οι αιτίες για τις οποίες ξέσπασε η κρίση του κόλπου που κατέληξε στην απομόνωση του Καταρ. Για την απάντηση πάνω σε αυτό θα πρέπει να πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή όταν ξεκίνησε να ζεσταίνεται το κλίμα γύρω από το ζήτημα αυτό, μέχρι και την τελική έκρηξη του.
Τα βασικά γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση μεταξύ του Κατάρ και των γειτονικών του χωρών του Κόλπου:
20 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι είναι θύμα μιας «ψευδούς» εκστρατείας που τον κατηγορεί ότι «στηρίζει» την τρομοκρατία, λίγο πριν την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.
21 Μαΐου: Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπον Χάμαντ αλ Θάνι συνομιλεί με τον Τραμπ στο Ριάντ.
24 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι το πρακτορείο ειδήσεων της χώρας «δέχθηκε κυβερνοεπίθεση από μια άγνωστη οντότητα» και ότι «ψευδείς» δηλώσεις αποδόθηκαν στον εμίρη της χώρας.
Μεταξύ των θεμάτων στα οποία φέρεται να αναφέρθηκε ο εμίρης είναι το Ιράν, η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε η Ντόχα, ενώ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για την κυβερνοπειρατεία, όμως παρόλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Κόλπου τις μεταδίδουν.
25 Μαΐου: «Το Κατάρ διχάζει τους Άραβες» είναι ο τίτλος της εφημερίδας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων al Bayane, ενώ η σαουδαραβική εφημερίδα Al Hayat γράφει ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον αλ Θάνι «προκάλεσαν αγανάκτηση σε μεγάλη κλίμακα».
25 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντεράχμαν αλ Θάνι καταγγέλλει «μια εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης εχθρική προς το κράτος του Κατάρ», την οποία το εμιράτο «θα αντιμετωπίσει».
28 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ Άνουαρ Γκάργας δηλώνει ότι οι μοναρχίες του Κόλπου «περνούν μια νέα, μεγάλη κρίση» και καλεί το Κατάρ, χωρίς να το αναφέρει ονομαστικά, «να αλλάξει στάση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια».
2 Ιουνίου: Μια επίσημη πηγή από τη Ντόχα αναφέρει ότι Αμερικανοί ερευνητές του FBI βοηθούν το Κατάρ να εντοπίσει την προέλευση «της κυβερνοπειρατίας».
5 Ιουνίου: Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει «την τρομοκρατία».
Πήρε «φωτιά» το πετρέλαιο
Σίγουρα όταν γίνεται αναφορά σε δυνάμεις όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, και το Κατάρ θα πρέπει πάντα να υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού μας και η εικόνα που θα παρουσιάσουν οι τιμές του πετρελαίου ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα της διπλωματικής απομόνωσης του Κατάρ.
Οι εξελίξεις στον Κόλπο οδήγησαν σε νέο άλμα τις τιμές του πετρελαίου, με το Brent να ενισχύεται στα 50,40 δολάρια το βαρέλι, σημειώνοντας αύξηση 0,90%. Παράλληλα, το αργό διαμορφώθηκε στα 48,08 δολ. το βαρέλι, καταγράφοντας άνοδο κατά 42 σεντς στο +0,88%
Η στάση της Ελλάδας
Πονοκέφαλος δημιουργείται σε πολλούς Έλληνες ομογενείς που ζουν και εργάζονται στο Καταρ μετά τα πρόσφατα γεγονότα. Κύρια αιτία το ενδεχόμενο αποτύπωμα που θα έχει σε μεσοπρόθεσμη βάση στις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και στις διμερείς οικονομικές σχέσεις.
Η Ελλάδα ως προς το LNG (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο – ΥΦΑ) έχει κύριο προμηθευτή την Αλγερία. Ωστόσο και το Κατάρ δίνει ποσότητες ειδικά σε περιόδους αιχμής όπως φέτος το χειμώνα. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπ. Εξωτερικών το 2015 η Αλγερία, με 32 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών κατέλαβε την τρίτη θέση μεταξύ των προμηθευτών της Ε.Ε (μετά από Ρωσία και Νορβηγία) , ενώ κατέχει την τρίτη, επίσης, θέση ως προς τις εξαγωγές ΥΦΑ προς την Ε.Ε. με 13 bcm το 2015, (μετά από το Κατάρ και τη Νιγηρία).
Πέρα από τις αγορές ενέργειας στο Κατάρ δραστηριοποιούνται πολλές κατασκευαστικές εταιρίες. Στο Κατάρ δραστηριοποιούνται περίπου 180 ελληνικές μεγάλες ή μικρότερες επιχειρήσεις, κυρίως, σε μεγάλα κατασκευαστικά έργα υποδομών και ενέργειας, ενώ υπάρχουν και μεγάλα ναυτιλιακά συμβόλαια. Για παράδειγμα, η εταιρεία J&P (του ομίλου Ιωάννου-Παρασκευαϊδης), ανέλαβε ως επικεφαλής κατασκευαστικής κοινοπραξίας την ανέγερση του Qatar Foundation Stadium. Επίσης γιατροί, μηχανικοί και άλλοι έλληνες νέο – μετανάστες έχουν βρει καταφύγιο στην πλούσια χώρα του Κόλπου.
