Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
«Θα συνεχίσουμε πιο δυνατά», έγραψε χθες το βράδυ στο facebook, μετά την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης του #Παραιτηθείτε ο συνδιοργανωτής της Γιώργος Τσουκαλαδάκης. Αν μη τι άλλο, αυτό είναι ένα προμήνυμα για το ότι μπορεί να υπάρξουν και άλλες κινητοποιήσεις. Γιατί, όπως το έχουμε ξαναγράψει από αυτή εδώ τη στήλη, αν το κοινωνικό μέτωπο που επιχειρείται να διαμορφωθεί δεν ομογενοποιηθεί και δεν διευρυνθεί στη συνέχεια, η διαμαρτυρία θα είναι σαν group therapy. Μαζευόμαστε εμείς που διαφωνούμε, φωνάζουμε, διαλυόμαστε μετά και δίνουμε την ευκαιρία στους κυβερνητικούς να μας τρολάρουν, με τρόπο ομολογουμένως χυδαίο.
Γιατί προκλητικός ήταν και ο τρόπος του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου, του ανθρώπου που έβαλε στον προκρούστειο κλίνη συντάξεις και επιδόματα, ο οποίος διερωτάτο για το αν θα πάει ο κύριος με τη σαμπάνια (σ.σ εννοούσε τον κύριο με το Aperol), αλλά επίσης χυδαίος και ο τρόπος του υπουργού Άμυνας Πανου Καμμένου, ο οποίος έγραφε πως μετά την τελετή θα προσφερθούν κονιάκ και καφές με κολαγόνο στην Ψαρρού.
Πάμε όμως και στην ουσία, γιατί, μπορεί ο καθένας να αισθάνεται ό,τι θέλει, αλλά πρέπει να γίνει ένα ουσιαστικό debriefing, μια αποτίμηση αυτής της συγκέντρωσης. Αν θέλετε λοιπόν να μείνουμε σε ορισμένα facts. Αρχικά, η διαδήλωση, με βάση τα επίσημα στοιχεία πρέπει να είχε περί τα 8-10.000 άτομα. 1000 πάνω, 1000 κάτω, δεν θα χαλάσουμε τις καρδιές μας, αλλά οι αστυνομικές πηγές περίπου τόσα υπολογίζουν. Ικανοποιητική η προσέλευση; Αν κρίνω από αυτό που λένε οι διοργανωτές, ναι. Αν λάβουμε υπ’ όψιν πως πρόκειται και για ανθρώπους χωρίς κουλτούρα διαδηλώσεων, σε κάθε περίπτωση δεν είναι μια αμελητέα ποσότητα. Αλλά, μέχρι εκεί. Λαοθάλασσα δεν υπήρξε, υπήρξε μια ικανοποιητική προσέγγιση, τηρουμένων των αναλογιών.
Παρακάτω. Με δεδομένο πως οι ίδιοι οι διαδηλωτές έλεγαν πως δεν θα πέσει η κυβέρνηση από τη διαδήλωση, ο ρεαλιστικός στόχος ήταν η καταγραφή της διαμαρτυρίας. Όπερ και εγένετο και, όταν κατεβαίνουν μερικές χιλιάδες στο δρόμο σε μια κοινωνία που είναι άκρως μουδιασμένη το τελευταίο διάστημα, είναι ομολογουμένως κάτι. Απέχει, όμως, πόρρω από το να πάρει χαρακτηριστικά λαϊκού ρεύματος ή κοινωνικού κινήματος ή οτιδήποτε άλλο. Όπως γράψαμε και τη Δευτέρα, μια τέτοια διαδικασία έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και πρέπει να συμπεριλαβει και ανθρώπους που αισθάνονται απομακρυσμένοι από τον ΣΥΡΙΖΑ, και ας τον στήριξαν.
Τώρα, ως προς το αν ήταν η μεγαλύτερη αντικυβερνητική διαδήλωση, δεν θέλω να συγκρίνω μήλα με πορτοκάλια. Γιατί, πρέπει να συγκρίνονται όμοια πράγματα. Ήταν η διοργάνωση του #Παραιτηθείτε ίδια με μια διαδήλωση της… ΛΑΕ ή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ; Εμείς οι ίδιοι στα ΜΜΕ εδώ και μέρες ασχολούμαστε σε μεγάλο βαθμό με τη συγκέντρωση. Συνεπώς, σαφώς και έγινε καταγραφή δυνάμεων, σαφώς και οργανωτικά υπήρχαν τρανταχτές αδυναμίες, αλλά το να λες πως ήταν η μεγαλύτερη αντικυβερνητική διαδήλωση, όταν στην ουσία δεν έχει γίνει άλλη με μεθοδική οργάνωση, πέραν αυτών του ΠΑΜΕ που δεν είναι συγκρίσιμες, είναι λίγο αυθαίρετο.
Αν κρίνω από την ποιότητα της προσέλευσης, κινητοποιήθηκε μερικώς ο μικρόκοσμος του facebook και αρκετά άτομα μεγαλύτερων ηλικιών. Στην κοινωνία δεν πέρασε και τόσο η συγκέντρωση και γι’ αυτό υπάρχουν αρκετές εξηγήσεις. Μπορεί, ας πούμε, αρκετοί να είχαν δουλειά. Άλλοι, να μην πείστηκαν πως έχει κάποιο νόημα. Άλλοι να μην πείστηκαν πως είναι τόσο αυθόρμητο. Κάποιοι μπορεί να πίστεψαν την κυβερνητική γραμμή και να θυμήθηκαν τι καταψήφισαν πέρυσι τέτοια εποχή. Λογικά, δεν βοήθησε και η αλλαγή της ώρας ή η απεργία του Μετρό. Πολλά μπορεί να έγιναν. Καίτοι, όπως προείπα, δεν θέλω να μηδενίζω, εν τέλει δεν είδα εκείνη την κρίσιμη μάζα που θα δημιουργήσει «από κάτω» πίεση στην κυβέρνηση για να παραιτηθεί.
Σέβομαι απολύτως τη διάθεση χιλιάδων πολιτών να διαμαρτυρηθούν, να βγάλουν από μέσα τους αυτό που τους πνίγει, αυτό που τους πληγώνει. Το καταλαβαίνω και μπορώ να δικαιολογήσω πλήρως, συναισθηματικά, γιατί να πας στη συγκέντρωση. Και λογικά μπορώ να το καταλάβω, με δεδομένο πως πολλοί «πρίζωσαν» με τις επιθέσεις των κυβερνητικών στελεχών. Ομολογώ, όμως, πως δεν μπορώ να δω ακόμα τη συνέχεια. Και πολύ φοβάμαι πως και οι ίδιοι οι διοργανωτές δεν ξέρουν πώς να κάνουν το επόμενο βήμα και να ξεφύγουν από τον μικρόκοσμό μας.
Αν μπορώ να βρω ένα επίθετο για να χαρακτηρίσω τη συγκέντρωση, νομίζω θα προτιμήσω το «αμήχανη». Οι άνθρωποι που ήταν εκεί ήξεραν μεν καλά γιατί είναι εκεί, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό από μόνο του, χώρια που έβγαιναν τα δομικά οργανωτικά προβλήματα. Δυστυχώς ή ευτυχώς, όμως, στην πολιτική, για να γίνει κάτι πράξη χρειάζεται και κάτι περισσότερο από (κατανοητή) αγανάκτηση. Και, υπό αυτό το πρίσμα, δεν βλέπω ακόμα το κοινωνικό ρεύμα για ανατροπή της κυβέρνησης. Και, επιτρέψτε μου την εκτίμηση, η κυβέρνηση θα πέσει από τους ίδιους ανθρώπους που την ψήφισαν κάποτε, όχι από αυτούς που δεν την ψήφισαν ποτέ. Και αυτοί, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν έχουν πάρει ακόμα διαζύγιο μαζί της, άσχετα, αν κάποιοι βρίσκονται «στα χωρίσματα».
Υ.Γ. Καθαρά ρεπορταζιακά, από κυβερνητικά στελέχη, με τα οποία συνομίλησα το βράδυ μετά τη συγκέντρωση, δεν εισέπραξα πανικό. Μάλλον περιπαιχτικά ανέλυαν τη συγκέντρωση. Δεν ξέρω, βέβαια, αν θα έχουν την ίδια χαρά τον Σεπτέμβριο.
