Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Όπως μας έχει δείξει και η πρόσφατη εμπειρία, οι τελευταίες μέρες πριν από το κλείσιμο της διαπραγμάτευσης είναι ίσως και οι πιο δύσκολες. Τεχνικές, νομικές και πολιτικές διαδικασίες συμπίπτουν, με αποτέλεσμα η ένταση να αυξανεται, το τοπίο ενδεχομένως να «θολώνει» και οι εξελίξεις να μοιάζουν πιο απρόβλεπτες απ’ ότι στην πράξη είναι.
Αυτό είναι λίγο πολύ το σκηνικό αναφορικά με το κλείσιμο της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος τις τελευταίες μέρες και ώρες. Η αλήθεια είναι πως υπάρχει αρκετό σασπένς. Και αν για το ζήτημα και το εύρος δράσης του κόφτη, δεν θα πρέπει να αναμένονται εκπλήξεις, η ανοιχτή διελκυστίνδα μεταξύ ΔΝΤ και Ευρώπης για το ζήτημα του ελληνικού χρέους είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και σημαντική.
Πρέπει όμως να δούμε τα δεδομένα, όπως διασταυρώνονται τόσο από ελληνικές όσο και από ευρωπαϊκές πηγές:
-Η βασική πρόθεση είναι η αξιολόγηση να κλείσει θετικά. Όλοι έχουν συμφέρον κάτι τέτοιο να γίνει και κανένας δεν θέλει να σκέφτεται το ενδεχόμενο ελληνικής εμπλοκής.
-Υπάρχουν ξένα projects με τη μορφή άμεσων επενδύσεων, όπως έχουν εγκριθεί από το ΚΥΣΟΙΠ αλλά και αποκρατικοποιήσεις οι οποίες αναμένουν απλώς το κλείσιμο της αξιολόγησης. Πρόκειται για έργα και συμφωνίες στις οποίες εμπλέκονται ισχυροί παίχτες από το εξωτερικό και έχουν διαμηνύσει πως δεν θέλουν… ατυχήματα.
-Οι δανειστές, οι θεσμοί δηλαδή, επιθυμούν να κλείσει τώρα το ελληνικό ζήτημα και να μην υπάρξει οιαδήποτε παράταση.
-Η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να περάσει από τη Βουλή το πακέτο των σκληρών μέτρων χωρίς καμιά απώλεια. Αυτό είναι ένα asset στα χέρια των ξένων, οι οποίοι έχουν μια ανησυχία λιγότερη, για το τι θα γίνεται στο ελληνικό κοινοβούλιο. Όπως έχουμε ξαναπεί, αν ο Τσίπρας φέρνει κάτι, κατά τεκμήριο ψηφίζεται.
-Όλοι θέλουν να αποφευχθεί ένα ατύχημα, ένα πιστωτικό γεγονός, το καλοκαίρι, όταν και η Ελλάδα πρέπει να κάνει μεγάλες αποπληρωμές, κυρίως προς την ΕΚΤ. Συνεπώς, αν δεν έρθει ο κόσμος ανάποδα, μέχρι τότε η Ελλάδα θα έχει πάρει χρήματα.
Πάμε, όμως, και στο πρόβλημα: η διελκυστίνδα, όπως προαναφέραμε, του ΔΝΤ με την Ευρώπη και ιδιαίτερα με το Βερολίνο προβληματίζει. Από τη μία, το ΔΝΤ, κατά την πάγια τακτική του ζητά βαθιά και εμπροσθοβαρή λύση για το χρέος και τη ζητά τώρα. Τώρα δηλαδή ζητά να λάβει χώρα η πολιτική συμφωνία και στη συνέχεια, ας πούμε μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου, να τρέξει η τεχνική επεξεργασία. Πρόκειται για ιδιαίτερα δύσκολη πολιτική άσκηση, η οποία δεν περνά με τίποτα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτη και καλύτερη τη Γερμανία.
Για να τα λέμε απλά, η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει να φέρει τίποτα στην Bundestag πριν από τις εκλογές του 2017 και επιμένει στη στρατηγική των τριών φάσεων που έχουν συμφωνηθεί στο Eurogroup. Πέραν τούτου, ουδέν! Θεωρείται απίθανο ο κ. Σόιμπλε να φέρει στη Βουλή προς ψήφιση μια τόσο επιθετική φόρμουλα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και ειδικά σε αυτή τη συγκυρία. Το αυτό επιβεβαιώνει και επιστολή του κ. Σόιμπλε που αποκαλύπτει η Handelsblatt προς τα μέλη της επιτροπής Προϋπολογισμούς της Βουλής και στην οποία τάσσεται υπέρ μιας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους μεν, μετά τις εκλογές του 2017 δε. Θεωρείται λοιπόν πως έτσι ο κ. Σόιμπλε προσπαθεί να κάνει μια κίνηση καλής θέλησης προς το ΔΝΤ, ώστε να μπει στο πρόγραμμα.
Από την άλλη, η Γερμανία ζητά και τον τετραγωνισμό του κύκλου: και το ΔΝΤ να συμμετάσχει, ει δυνατόν πλήρως στο πρόγραμμα, και να μην υπάρξει τώρα εμπροσθοβαρής αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Πλην όμως, δεν γίνονται όλα και δεν διαφαίνεται ο τρόπος με τον οποίο το ΔΝΤ θα μπορέσει, σε αυτή την αξιολόγηση, να μπει με χρηματοδοτικό ρόλο στο πρόγραμμα.
Το πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι ίσως το εξής: έχουμε μια σύγκρουση «γιγάντων» και εμείς για πρώτη φορά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε την κατάσταση, ενώ την ίδια ώρα εξακολουθούμε να είμαστε «ο καλός μαθητής» που τα κάνει όλα, όπως επιτάσσει το Eurogroup.
Και δεν έχουν σφίξει ακόμα οι ζέστες…