Γράφει ο Γιάννης Νικήτας
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ισχυρότατες λαθρομεταναστευτικές ροές. Η ένταση του φαινομένου ενισχύεται από τις μεγάλες κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικές μεταβολές σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής, σε συνδυασμό με παράγοντες όπως η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, η εκτεταμένη ακτογραμμή της και το πλήθος των νησιών και βραχονησίδων της, η πυκνότατη ναυτιλιακή κίνηση, ειδικότερα στο Αιγαίο Πέλαγος, η εγγύτητα προς τις ανατολικές τουρκικές ακτές και οι σχετικά μικρές θαλάσσιες οδοί, που τα οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα πρέπει να καλύψουν, για να μεταφέρουν τους παράνομα διακινούμενους αλλοδαπούς στη χώρα μας.
Λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική η αύξηση της πίεσης από την παράνομη μετανάστευση από τα θαλάσσια σύνορα έχει γίνει δραματική. Κατά κύριο λόγο η έκρυθμη κατάσταση στη Συρία και το Ιράκ συμβάλλουν σε αυτή την αύξηση δημιουργώντας μία αδήριτη πραγματικότητα στο Αιγαίο με συνεχή περιστατικά καθημερινά.
Το Λιμενικό Σώμα για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις που απορρέουν από την πίεση της παράνομης μετανάστευσης αλλά και του σύνθετου ρόλου που επιτελεί , έχει προχωρήσει στη υλοποίηση του Σχεδιασμού του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, με βασικές κατευθύνσεις τόσο την αναδιάρθρωση της λειτουργίας του, όσο και την ενίσχυσή του σε προσωπικό και μέσα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εντοπίζονται δύο «μοντέλα» λαθρομετανάστευσης, ήτοι το «δυτικό», που αντιμετωπίζουν η Ισπανία και η Μάλτα (μεγάλες θαλάσσιες αποστάσεις μεταξύ χώρας προέλευσης και χώρας προορισμού – χρήση μεγάλων πλοίων – μεταφορά αριθμητικά μεγάλων φορτίων λαθρομεταναστών ΄΄on block΄΄), καθώς και το «ανατολικό – ελληνικό» (μικρές διανυόμενες θαλάσσιες αποστάσεις – τελείως διαφορετικό modus operandi εγκληματικών δικτύων – μεγάλος αριθμός περιστατικών με χρήση σκαφών διαφόρων τύπων, που μπορεί να μεταφέρουν – μεγάλου εύρους – αριθμούς λαθρομεταναστών). Τελευταίως και με τις αποφάσεις τους, τα αρμόδια Όργανα, οι Υπηρεσίες και οι Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. η FRONTEX), φαίνεται πως στρέφουν το ενδιαφέρον τους στη ΄΄δυτική΄΄ πύλη λαθρομετανάστευσης, προσεγγίζοντας σε δεύτερο βαθμό το πρόβλημα που διαχειρίζεται η χώρα μας.
Συνδετικός κρίκος ανάμεσα στους παράνομα διακινούμενους αλλοδαπούς και τις χώρες της Ε.Ε., είναι τα οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα (smuggling links), τα οποία πρέπει να αποτελέσουν και το ΄΄στόχο΄΄ των αναλαμβανόμενων δράσεων και των επιλεγόμενων πολιτικών. Στα πλαίσια αυτά, η Ελλάδα θεωρεί απαραίτητη την ενίσχυση και την αναβάθμιση της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας, ειδικότερα στο πεδίο της ανταλλαγής συγκροτημένων πληροφοριών (intelligence) και ενίσχυσης των ελέγχων.
Για το Λιμενικό ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, υλοποίησε τη μεταρρύθμιση του «Λιμενικού Καλλικράτη»:
Πρόκειται ουσιαστικά για τον πρώτο συνολικό εξορθολογισμό της λειτουργίας των υπηρεσιών του Λιμενικού από το 1927, όταν και δημιουργήθηκε με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας σε ακριτικά σημεία, την θωράκιση των θαλασσίων συνόρων και την επιχειρησιακή ευελιξία. Με αυτόν τρόπο επιτυγχάνεται η ορθολογικότερη κατανομή των δυνάμεών μας στην Επικράτεια και η μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας, καθώς και την εξοικονόμηση περίπου 700 ανδρών και γυναικών, που «βγαίνουν από το γραφείο και ρίχνονται στη δράση».
Παράλληλα, η Αναδιάρθρωση των Προξενικών Λιμεναρχείων, που είχε ως αποτέλεσμα:
- μείωση κόστους, μέσω του εξορθολογισμού των δαπανών
- αποτελεσματικότερη ανταπόκριση στις ανάγκες της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας σε διεθνές επίπεδο, μέσω της σύστασης Λιμεναρχείων σε λιμάνια που καταγράφουν υψηλή ναυτιλιακή κίνηση
- ετήσιο οικονομικό όφελος της τάξεως άνω των 800.000 ευρώ
Ενώ, το Λιμενικό Σώμα ενισχύθηκε σε εξοπλισμό συνολικού ύψους 71,433,000 με κατά βάση χρηματοδότηση από το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων. Ειδικότερα συμβασιοποιήθηκαν και σε μεγάλο βαθμό έχουν ήδη παραδοθεί:
- 1 πλοίο ανοικτής θαλάσσης 58 μέτρων υπερσύγχρονης τεχνολογίας
- 3 κινητά συστήματα ανίχνευσης X-ray SCANNER για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου
- 6 Παράκτια Περιπολικά Σκάφη Θαλάσσιας Επιτήρησης του Λιμενικού Σώματος –Ελληνικής Ακτοφυλακής, μήκους 25 μέτρων
- 15 ταχύπλοα φουσκωτά σκάφη ρόλου επιτήρησης θαλασσίων συνόρων
- 65 περιπολικά οχήματα τύπου SUV.
- 32 περιπολικά δίκυκλα
- 2 οχήματα SUV με θερμικές κάμερες
- Δεκαπέντε 15 θερμικές διόπτρες
- Αναβάθμιση Πλοίων Λ.Σ – ΕΛ.ΑΚΤ
- Προμήθεια απορροφητικών φραγμάτων και πνευστού αντιρρυπαντικού φράγματος
- Σύστημα AIS Β. Αιγαίου
- 5 συστήματα θερμικών καμερών
- Συντήρηση – Τεχνικής Υποστήριξη Εθνικού Συστήματος VTMIS
- Δύο Οχήματα Van Μεταφοράς Προσωπικού
- Αγορά και Εγκατάσταση Secure AIS σε Πλωτά ΛΣ-ΕΛΑΚΤ
- Εξοπλισμό Επισκευαστικής Βάσης Λιμενικού για επισκευές πλωτών και χερσαίων μέσων ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ.
- Σε στελεχιακό δυναμικό το Λιμενικό Σώμα ενισχύθηκε σημαντικά με την κατάταξη αξιωματικών και υπαξιωματικών.
Την ίδια περίοδο υπήρξαν άλλες δράσεις για την ενίσχυση του Λιμενικού Σώματος όπως:
- Αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Εξωτερικών Συνόρων (ΤΕΣ) της Ε.Ε. 2007-2013, αλλά και του διάδοχου Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (2014-2020).
- Νομική ρύθμιση για την συμμετοχή της Μονάδας Υποβρυχίων Αποστολών του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις.
- Μέτρων πρώτης υποδοχής παράνομων αλλοδαπών από το Λιμενικό Σώμα.
- Λήψη διοικητικής μέριμνας του προσωπικού Λ.Σ- ΕΛ.ΑΚΤ. , που αποσπάται και επιχειρεί στα θαλάσσια σύνορα .
- Επίλυση χρόνιου προβλήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και καταβολής οδοιπορικών σε στελέχη ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ.
- εκδήλωση ενδιαφέροντος με παροχή κινήτρων κίνητρα σε όσα στελέχη του λιμενικού επιθυμούν να μετατεθούν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Παραταύτα, είναι ανάγκη το Λιμενικό Σώμα- Ελληνική Ακτοφυλακή να αποτελέσει μια πραγματικά ένοπλη δύναμη (όχι μόνον διάσωσης λαθρομεταναστών) με σκοπό την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και εθνικών συμφερόντων διότι το τελευταίο χρονικό διάστημα παρατηρούμε μια πολιτική υποχωρητικότητας και κατευνασμού προς την τουρκική ακτοφυλακή η οποία συνεχώς προκαλεί σε Αιγαίο με την ελληνική πλευρά πάντα να υποχωρεί κάτι το οποίο οφείλεται σε πολιτικές εντολές.
Ανακεφαλαιώνοντας τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως τα τελευταία δύο χρόνια καταβάλλεται μια πραγματικά μεγάλη προσπάθεια από την πολιτική και φυσική ηγεσία του Υπουργείου Αιγαίου & Ναυτιλίας αναβάθμισης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων καθώς στις ραγδαίες εξελίξεις που θα ακολουθήσουν τα επόμενα έτη σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, είναι βέβαιο πως αυτές οι εξελίξεις δεν θα σχετίζονται μόνον με τις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) της πατρίδας μας, αλλά θα αφορούν και άλλες νευραλγικές υπηρεσίες όπως είναι το Λιμενικό Σώμα. Εξάλλου το τελευταίο, ήδη εδώ και 30 χρόνια διεξάγει έναν «ακήρυχτο» πόλεμο με αδίστακτους κακοποιούς και δουλεμπόρους ενώ καθημερινά διασώζει εκατοντάδες λαθρομετανάστες που προσπαθούν να εισέλθουν παράνομα στη χώρα μας.
