Του Χάρη Φλουδόπουλου για το capital.gr
Η αγορά των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας αναµένεται να πρωταγωνιστήσει τα επόµενα χρόνια στις επενδύσεις, προσελκύοντας τεράστια κεφάλαια, τα οποία θα αξιοποιηθούν για την πράσινη µετάβαση του ενεργειακού συστήµατος.
Μόνο οι µεγάλοι εισηγµένοι ελληνικοί όµιλοι έχουν δροµολογήσει για την επόµενη 10ετία σηµαντικές επενδύσεις που ξεπερνούν σε εγκατεστηµένη ισχύ τα 16 GW και σε αξία τα 16 δισ. ευρώ. Πρόκειται για επενδύσεις που αφορούν πρωτίστως τις ώριµες τεχνολογίες ΑΠΕ, δηλαδή τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, ενώ σταδιακά, µόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, υπάρχουν έτοιµα επενδυτικά πλάνα τόσο για την αποθήκευση ενέργειας όσο και για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, που επίσης κινούν το ενδιαφέρον των παικτών.
Οι µεγάλοι παίκτες της ενεργειακής αγοράς, και όχι µόνο, δροµολογούν σηµαντικές επενδύσεις, ενώ στην αγορά εισέρχονται και άλλοι παίκτες, όπως τα διυλιστήρια. Το momentum είναι εξαιρετικά θετικό, ενώ υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε χρηµατοδότηση για τις πράσινες επενδύσεις. Το Capital.gr παρουσιάζει τα επενδυτικά σχέδια στον κλάδο των ΑΠΕ από τις µεγαλύτερες εισηγµένες εταιρείες του κλάδου.
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
Ο leader της εγχώριας αγοράς ΑΠΕ, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, σχεδιάζει στην επόµενη 5ετία να φτάσει τα 3.000 MW ισχύος. Στα αιολικά, όπου η εταιρεία έχει σηµαντική παρουσία ως ηγέτιδα δύναµη στην ελληνική αγορά και ως η µεγαλύτερη εταιρεία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, κατασκευάζονται 400 MW και ωριµάζουν ακόµα 63 έργα. Στα φωτοβολταϊκά, από ένα χαρτοφυλάκιο 1,7 GW, το 1,1 GW έχει βεβαίωση παραγωγού και συνεχίζεται η ωρίµανσή του.
Στην αποθήκευση ενέργειας εκτιµάται ότι έχουν ωριµάσει οι αντικειµενικές και εξωτερικές συνθήκες, µε την εταιρεία να διαθέτει 2.000 MW σε διάφορα στάδια αδειοδότησης και υπό ανάπτυξη όχι µόνο σε µπαταρίες, αλλά και σε αντλησιοταµίευση, µια τεχνολογία µε µεγάλη εγχώρια προστιθέµενη αξία. Πρόκειται για το µεγαλύτερο πρόγραµµα επενδύσεων στην αποθήκευση ενέργειας στη χώρα µας. Επιπρόσθετα, η εταιρεία από κοινού µε την Ocean Winds σχεδιάζει την ανάπτυξη πλωτών θαλάσσιων αιολικών πάρκων 1,5 GW, αναµένοντας την οριστικοποίηση του θεσµικού πλαισίου για τη συγκεκριµένη τεχνολογία.
Μεταξύ των επενδύσεων της εταιρείας που ξεχωρίζουν είναι και το µεγάλο πάρκο των 330 MW στην Εύβοια (Καφηρέας), οι εργασίες κατασκευής του οποίου ξεκινούν άµεσα. Ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2022. Παράλληλα, η εταιρεία έχει λάβει την τελική επενδυτική απόφαση και αναµένει τις σχετικές εγκρίσεις της Πολιτείας για το µεγάλο έργο αντλησιοταµίευσης στην Αµφιλοχία.
ΔΕΗ
Η ΔΕΗ επιταχύνει εντυπωσιακά τον βηµατισµό της στις ΑΠΕ µέσω της θυγατρικής της ΔΕΗ Ανανεώσιµες. Σύµφωνα µε το νέο επικαιροποιηµένο business plan της ΔΕΗ, προβλέπεται η υλοποίηση επενδύσεων 3,4 δισ. ευρώ µέχρι το 2023, εκ των οποίων των 34% θα κατευθυνθεί στις ΑΠΕ. Η ΔΕΗ διαθέτει το µεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα, ενώ το χαρτοφυλάκιο των εν λειτουργία έργων της εταιρείας αναµένεται να φτάσει τους επόµενους µήνες τα 250 MW, πλησιάζοντας ακόµα περισσότερο τον ενδιάµεσο στόχο για ισχύ 500 MW µέχρι το τέλος του 2022. Απώτερος στόχος της ΔΕΗ Ανανεώσιµες είναι να φτάσει την εγκατεστηµένη ισχύ έργων 1,5 GW εντός της προσεχούς τριετίας. Από τα έργα που αναπτύσσει η εταιρεία ξεχωρίζει το µεγάλο cluster πάρκων στη Δ. Μακεδονία ισχύος 230 MW (200 MW + 15 MW + 15 MW), µέρος του οποίου έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Επίσης προχωρά τον διαγωνισµό για το δεύτερο µεγάλο πάρκο, ισχύος 50 MW, στη Μεγαλόπολη. Η εταιρεία ολοκλήρωσε επίσης το repowering 3 αιολικών πάρκων 16 MW, ενώ διαθέτει υπό κατασκευή συνολικά 45 MW αιολικών και µικρών υδροηλεκτρικών. Συνολικά σε περιοχές όπου λειτουργούσαν στο παρελθόν ορυχεία αναµένεται να εγκατασταθούν περί τα 2 GW φωτοβολταϊκών, έργα για τα οποία έχουν εγκριθεί οι απαραίτητες άδειες και αποτελούν το µεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο έργων υπό ανάπτυξη στην Ελλάδα. Τέλος, έχουν υποβληθεί αιτήσεις για έργα ενεργειακής αποθήκευσης 1 GW / 3 GWh, ενώ παρακολουθείται στενά και η αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Mytilineos
Η πράσινη ενέργεια αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η ανάπτυξη της Mytilineos το επόµενο διάστηµα. Στην Ελλάδα η εταιρεία διαθέτει ένα από τα σηµαντικότερα χαρτοφυλάκια φωτοβολταϊκών έργων, ισχύος 1.480 MW, που αποκτήθηκαν από την Εγνατία. Τα πρώτα 572 MW από το χαρτοφυλάκιο αυτό βρίσκονται ήδη στη γραµµή της εκκίνησης, ενώ σε αυτά περιλαµβάνονται και 140 MW που εξασφάλισαν σταθερή τιµή κατά τον τελευταίο διαγωνισµό της ΡΑΕ.
Τα πρώτα αυτά έργα πρόκειται να κατασκευαστούν σε διάφορες περιοχές της χώρας, όπως ο Έβρος, η Χαλκιδική, η Βέροια, οι Σέρρες, η Καρδίτσα και η Λάρισα. Τα πρώτα έργα αναµένεται να ολοκληρωθούν και να τεθούν σε λειτουργία µέχρι τα τέλη του 2022. Η εταιρεία διαθέτει 300 MW έργων ΑΠΕ σε λειτουργία, κατασκευή ή έτοιµα προς κατασκευή, καθώς επίσης ακόµα 100 MW προς τελική επενδυτική απόφαση (FID) στο τέλος του 2021. Επίσης η εταιρεία θα αναπτύξει 20 projects αποθήκευσης ενέργειας, ισχύος 50 MW έκαστο.
Τέλος, η Mytilineos υπέγραψε συµφωνία µε την εταιρεία από τη ∆ανία Copenhagen Infrastructure Partners (CIP), για την από κοινού συνεργασία (CIP 60% / Mytilineos 40%) για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας.
Ελληνικά Πετρέλαια
Μέσω εξαγορών αλλά και οργανικής ανάπτυξης κινείται στην αγορά των ΑΠΕ και ο όµιλος των Ελληνικών Πετρελαίων, ο οποίος έχει θέσει υψηλά στην ατζέντα των στρατηγικών προτεραιοτήτων του το άνοιγµα στην πράσινη ενέργεια. Ο στόχος του οµίλου είναι να αναπτύξει συνολικά 2 GW έργων µέχρι το 2030, επιταχύνοντας την ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου έργων που διαθέτει.
Υπενθυµίζεται ότι τα Ελληνικά Πετρέλαια εξαγόρασαν στις αρχές του 2020 το φωτοβολταϊκό project της γερµανικής Juwi στην Κοζάνη, το οποίο προβλέπεται να φτάσει σε ισχύ τα 204 ΜW και θα είναι το µεγαλύτερο φωτοβολταϊκό στην Ελλάδα. Ήδη έχει ξεκινήσει η κατασκευή του και στόχος είναι το project να ξεκινήσει να λειτουργεί το 2022. Τα Ελληνικά Πετρέλαια έχουν θέσει άµεσο στόχο για κατασκευή 300 MW έργων ΑΠΕ εντός του 2021, ενώ µεσοπρόθεσµα µέχρι το 2025 στοχεύουν να εγκαταστήσουν συνολικά έργα ΑΠΕ ισχύος 600 MW.
Ο όµιλος σχεδιάζει την επίτευξη του στόχου αυτού µέσω της οργανικής ανάπτυξης του pipeline έργων που διαθέτει, αλλά και µέσα από στοχευµένες εξαγορές. Ήδη τους τελευταίους 16 µήνες ο όµιλος έχει διπλασιάσει το portfolio των ΑΠΕ, το οποίο πλέον φτάνει τα 1,3 GW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Έργα ισχύος 150 MW βρίσκονται αυτή την περίοδο σε προηγµένη αδειοδοτική φάση, ενώ επίσης κατατέθηκαν αιτήσεις για έκδοση βεβαίωσης παραγωγού για φωτοβολταϊκά έργα ισχύος 190 MW. Παράλληλα, υποβλήθηκαν στη Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας ακόµα 215 MW αιολικών και φωτοβολταϊκών έργων.
Motor Oil
Δυναμική είσοδο στον κλάδο των ΑΠΕ µέσω εξαγορών πραγµατοποιεί το τελευταίο διάστηµα ο όµιλος της Motor Oil Hellas. Πρόσφατα η ΜΟΗ απέκτησε από εταιρείες συµφερόντων της Fortress χαρτοφυλάκιο 11 αιολικών πάρκων σε λειτουργία, συνολικής ισχύος 220 MW, και ενός επιπλέον υπό κατασκευή, ισχύος 20 MW. Παράλληλα, οι υπό εξαγορά εταιρείες διαθέτουν χαρτοφυλάκιο αδειών υπό ανάπτυξη συνολικής ισχύος 650 MW, µε το συνολικό ύψος της συναλλαγής να αποτιµάται στα 123,5 εκατ. ευρώ. Σηµειώνεται ότι η απόκτηση των πάρκων από τη ΜΟΗ έγινε κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας.
Πρόκειται για τη µεγαλύτερη εξαγορά που πραγµατοποιεί ο όµιλος ΜΟΗ το τελευταίο διάστηµα στον τοµέα των ΑΠΕ. Η αρχή έγινε τον Οκτώβριο του 2019, όταν αποκτήθηκε το 85% της ΣΤΕΦΑΝΕΡ Ενεργειακή, µε χαρτοφυλάκιο αιολικών ισχύος 10 MW. Ακολούθησε τον Φεβρουάριο του 2020 η εξαγορά εν λειτουργία φωτοβολταϊκών ισχύος 47 MW σε Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα από τη Mytilineos. Ακολούθησαν ακόµα δύο εξαγορές αιολικών σε Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα, ενώ τον Οκτώβριο του 2020 ο όµιλος συµµετείχε στην ίδρυση της Wired Res, αποκτώντας το 75% εταιρείας, που διαθέτει άδεια λειτουργίας αιολικού πάρκου 24 MW στη Βοιωτία.
Σύµφωνα µε τη διοίκηση του οµίλου, η ΜΟΗ αναµένεται µέχρι τα τέλη του 2022 να έχει ολοκληρώσει τα νέα έργα και να διαθέτει σε λειτουργία συνολικά 364 MW. Παράλληλα, έχει ήδη ξεκινήσει η αξιολόγηση των επόµενων έργων που θα κατασκευαστούν από το χαρτοφυλάκιο των υπό ανάπτυξη projects, µε µεσοπρόθεσµο στόχο η ισχύς να φτάσει στα 500-600 MW.
ΔΕΠΑ
Πράσινη στροφή µε επενδύσεις στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας αλλά και στην τεχνολογία του υδρογόνου δροµολογεί η Δηµόσια Επιχείρηση Αερίου, στο πλαίσιο του στόχου για µετασχηµατισµό της εταιρείας σε έναν ολοκληρωµένο ενεργειακό όµιλο µε αυξηµένη καθετοποίηση.
Συγκεκριµένα, σύµφωνα και µε τις ανακοινώσεις της διοίκησης, η ΔΕΠΑ στοχεύει το 2024 να φτάσει στα 240 MW εγκατεστηµένης ισχύος από ΑΠΕ, ξεκινώντας ήδη από το 2022 µε τα πρώτα 60 MW νέων µονάδων και αυξάνοντας την εγκατεστηµένη ισχύ στα 180 MW το 2023. Η εταιρεία τον Ιανουάριο ανακοίνωσε το πρώτο βήµα της στην αγορά της πράσινης ενέργειας µε την είσοδό της µε µερίδιο 49% στο µετοχικό κεφάλαιο της North Star, εταιρείας ειδικού σκοπού που συστήθηκε από κοινού µε EPC Contractor που αναπτύσσει έργα ΑΠΕ στην ελληνική αγορά από το 2014. Μέσω της συµφωνίας η ∆ΕΠΑ αποκτά συµµετοχή σε περίπου 15 υπό ανάπτυξη σε διάφορα στάδια projects φωτοβολταϊκών µε συνολική ισχύ 500 MW, µεγάλο µέρος των οποίων αφορά τις περιοχές που σήµερα εξαρτώνται από τον λιγνίτη, στη Δ. Μακεδονία.
Παράλληλα, το business plan της ΔΕΠΑ Εµπορίας προβλέπει σηµαντικές επενδύσεις και σε άλλες εναλλακτικές µορφές ενέργειας, όπως το υδρογόνο. Στο πλαίσιο αυτό, µάλιστα, η ΔΕΠΑ είναι ένα από τα ιδρυτικά µέλη της Ευρωπαϊκής Συµµαχίας για το καθαρό υδρογόνο, που διαµορφώνει το κατάλληλο πλαίσιο για την προσέλκυση επενδύσεων στην τεχνολογία και στις κυψέλες καυσίµου.
Ελλάκτωρ
Επενδύσεις ύψους 1 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη έργων 900 MW δροµολογούνται στην ελληνική αγορά από την κοινοπραξία του οµίλου Ελλάκτωρ και της πορτογαλικής EDPR. Η µεγαλύτερη επένδυση της κοινοπραξίας αφορά την οµάδα αιολικών πάρκων στην κεντρική και νότια Εύβοια, συνολικής ισχύος 470,4 MW και προϋπολογισµού 489 εκατ. ευρώ. Τα συγκεκριµένα έργα έχουν ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις. Οι υπόλοιπες επενδύσεις της κοινοπραξίας θα προέλθουν από το υπάρχον χαρτοφυλάκιο αδειών της Ελλάκτωρ και της EDPR.
Υπενθυµίζεται ότι η Ελλάκτωρ διαθέτει συνολικά 26 έργα ΑΠΕ σε λειτουργία, που περιλαµβάνουν 24 αιολικά πάρκα (συνολικής ισχύος 484 MW), 1 µικρό υδροηλεκτρικό (5 MW) και 1 φωτοβολταϊκό (2 MW), µε τη συνολική εγκατεστηµένη ισχύ της εταιρείας να διαµορφώνεται σε 491 MW.
Ιntrakat
Η κατασκευαστική εταιρεία Intrakat σκοπεύει να προωθήσει άµεσα επενδυτικό πρόγραµµα ύψους 1 δισ. ευρώ µέχρι το τέλος της δεκαετίας για την ανάπτυξη υποδοµών ΑΠΕ – κυρίως αιολικά πάρκα, αλλά και µονάδες αποθήκευσης ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η συγχώνευση µε τη Γαία Άνεµος, η οποία, εκτός από τεχνογνωσία στον κλάδο, διαθέτει και άδειες παραγωγής ενέργειας από αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, συνολικής δυναµικότητας περίπου 1 GW.
Σε πρώτη φάση πρόκειται να κατασκευαστούν ώριµα έργα 93 MW, ενώ υπό ωρίµανση βρίσκονται έργα επιπλέον 400 MW, που θα αρχίσουν να κατασκευάζονται σταδιακά έως το 2024. Επιπλέον 600 MW έργων θα αναπτυχθούν µετά το 2024.
Το επενδυτικό πρόγραµµα αναµένεται να χρηµατοδοτηθεί µέσω µόχλευσης ιδίων κεφαλαίων, τραπεζικού δανεισµού, αλλά και µέσω στρατηγικών συνεργασιών µε ξένα επενδυτικά funds που ενδιαφέρονται να τοποθετηθούν στην ελληνική αγορά της πράσινης ενέργειας. Στόχος της Intrakat είναι η ανάπτυξη και µεταπώληση των έργων ΑΠΕ που θα εντάξει στο χαρτοφυλάκιό της, πρακτική που έχει ακολουθήσει µε επιτυχία και στο παρελθόν.
RF Energy
Η εταιρεία έχει ανάψει το πράσινο φως προκειµένου να προχωρήσει ο σχεδιασµός και η υλοποίηση του θαλάσσιου αιολικού πάρκου ισχύος 498,15 MW στα βορειανατολικά της Λήµνου. Το αιολικό πάρκο προβλέπεται να εγκατασταθεί εντός των 6 ναυτικών µιλίων και θα αποτελείται από 33 έως 36 ανεµογεννήτριες, ισχύος 15 MW ή/και 14 MW η καθεµία. Το ύψος της επένδυσης, σύµφωνα µε την εταιρεία, φτάνει τα 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον το 30% θα είναι εγχώρια προστιθέµενη αξία. Η ετήσια παραγωγή του πάρκου προβλέπεται να είναι 2.100 GWh, που σηµαίνει ότι θα καλύπτει τις ανάγκες 600.000 νοικοκυριών, όσο δηλαδή η πόλη της Θεσσαλονίκης. Αυτή η παραγωγή αντιστοιχεί σε µείωση εκποµπών C02 2.077.000 τόνων ετησίως
Λοιπές εταιρείες
Τοποθετήσεις και επενδύσεις στον κλάδο των ΑΠΕ υλοποιούν και άλλες εισηγµένες εταιρείες, όπως, για παράδειγµα, η Ευρωπαϊκή Πίστη, η οποία απέκτησε το δεύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο της στη Θεσσαλία. Αξιόλογη παρουσία στα φωτοβολταϊκά έχει και η Quest Holdings, η οποία διαθέτει µονάδες συνολικής ισχύος 26,2 Mwh. Η Βιοκαρπέτ ολοκλήρωσε το 2020 φωτοβολταϊκό σταθµό ισχύος 4 Mwh, ενώ η Revoil εξετάζει τη δηµιουργία φωτοβολταϊκού πάρκου σε ιδιόκτητη έκταση στη Λάρισα.
Εταιρείες µε αξιοσηµείωτη παρουσία στις ΑΠΕ είναι η Επίλεκτος, η οποία διαθέτει φ/β ισχύος 10 MW και µονάδα βιοαερίου στη Θεσσαλία, τα Πλαστικά Κρήτης, η Έλαστρον, η Κλωστοϋφαντουργία Ναυπάκτου, η Γενική Εµπορίου & Βιοµηχανίας, η Καράτζης, ενώ η Ικτίνος Μάρµαρα (µέσω της θυγατρικής της ΙΔΕΗ) κατέχει αιολικό πάρκο.
