Γράφει ο Φώτης Βαρέλης
Αν τα ζώα έχουν ψυχικά συμπλέγματα, όπως και οι άνθρωποι και τα συμπλέγματα αυτά παίζουν κακό ρόλο στο χαρακτήρα τους, τότε θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι το μουλάρι, δικαιολογημένα, πρέπει να ΄χει δύσκολο χαρακτήρα. Κι ο χαρακτήρας αυτός θα παρουσιάζει πιο μεγάλη ανωμαλία, όσο η συνείδηση είναι υπερτροφική.
Λένε π.χ. οι ψυχολόγοι πως υπάρχει σοβαρός πόλεμος ανάμεσα στην υπερτροφική συνείδηση και τα κοινωνικά παραδεδεγμένα: οι φυσικοί νόμοι, που είναι κι οι αληθινοί, βρίσκουν, μπροστά τους, στο ξετύλιγμά τους, την κοινωνική τάξη, που είναι συμβατική, χτυπούν απάνω της σαν σε τοίχο, κι απ’ oποια τρύπα βρουν, αν βρούν, ξεχύνονται και ρυθμίζονται σαν ελεύθερη βούληση που κύριος οδηγός της είναι η λογική συμπεριφορά μέσα στην κοινωνική ανάγκη. Αν δεν τα καταφέρουν, τότε σπαν το κεφάλι τους και γυρνώντας πίσω αναδιπλώνονται και ξαναδοκιμάζουν, ώσπου να γίνουν άτομα με ψυχικά συμπλέγματα. Τώρα, εγώ μπορεί να μην τα παραδέχομαι αυτά όλα ακριβός όπως τα λένε. Τί τα θέλετε όμως. Έχει ανακατέματα και ρεύματα μέσα η ψυχή μας, που κάμνουν να μην πηγαίνει κανείς εκεί όπου θέλει, κι ακόμα να μη ξέρει κανείς τί θέλει. Εκείνο πού βρήκαμε και το είπαμε επιθυμία μας, δεν είναι τίποτε άλλο από κάτι που μας κυρίεψε και μάς γέμισε. Μπορεί αυτά να είναι ολότελα έξω άπ’ τη λογική, που κι αυτή με τη σειρά της είναι μες τη ροή και, πολλές φορές, η ίδια η ροή των φαινομένων.
Το καταλαβαίνω που φλυάρησα, δεν την σβήνω όμως αυτή τη φλυαρία κι ας πει ο αναγνώστης πώς η φλυαρία αυτή δεν έχει καμμιά σχέση με το μουλάρι. Εγώ λέω ότι έχει, μια πού δεν έχει γλώσσα να μας το πει εκείνο, και το βλέπω σαν πιο πλατύ πρόβλημα, γιατί μ’ ενοχλεί και τούτο το μεγάλο ερώτημα: Πώς παρουσιάζεται η φύση τόσο αντίθετη και τόσο ανώμαλη σ’ ετούτο το τετράποδο. Ο πατέρας του γάϊδαρος, η μάνα του φοράδα η και το αντίθετο. Αυτά συνταιριάζουν, και από το συνταίριασμά τους παράγεται το μουλάρι. Όμως μουλάρι με μουλάρα δεν συνταιριάζουν, κι αν γίνει τέτοιο πράγμα δεν γίνεται παραγωγή. Πουν’ η αλήθεια εδώ των φυσικών παραδεδεγμένων νόμων; Δηλαδή στην περίπτωση του μουλαριού γίνεται εισαγωγή κατ’ ευθείαν στην κοινωνική ανάγκη και συμβατικότητα, αφού το δυνατό αυτό ζώο το παράγει βιομηχανικά ο άνθρωπος για τις ανάγκες του. Είναι γνωστό βέβαια, πώς κι οι ανωμαλίες είναι κι αυτές μέσα στα παιχνιδίσματα της φύσης. Όχι ώμος και τέτοιου είδους καταδίκη. Μόνο κάποιες αρρώστιες, σαν τον καρκίνο, παραδέχονται οι γιατροί πώς είναι ανωμαλίες κι εχουν την έννοια της ύπαρξής τους σαν ανωμαλίες. Ο καρκίνος όμως είναι ένα φαινόμενο πολέμου ανάμεσα στους φυσικούς γενικούς νόμους. Είναι μια κακή αναποδιά. Είναι στο κάτω κάτω μια αρρώστια. Το μουλάρι όμως; Είμαι βέβαιος, κύριοι αναγνώστες, πώς αρχίσατε να το παραδέχεστε σαν ανωμαλία, αλλά λέτε κιόλας: Εμάς τί μάς νοιάζει, αν η φοραδίτσα βρήκε χαρίσματα στο γάϊδαρο;΄Η το περήφανο άλογο στην γαϊδάρα; Συμφωνώ ως εκεί. Από κει και πέρα είναι, πού εγώ ενδιαφέρομαι από την ώρα πού δύο μεγαλόσωμα και θαυμάσια ζώα σαν το μούλο και τη μούλα δεν μπορούν αυτά να διαιωνίσουν τη ράτσα τους ζευγαρώνοντας τα δύο.Το μουλάρι πάντα πρέπει να περιμένει να ενωθούν δυό κ΄ισως αντιπαθητικά γι΄αυτό ζώα για να γεννηθεί. Ούτε πάλι να καυχηθεί μπορεί για τον πατέρα, η να νοιώσει χαρά από τη μάνα. Σε τί λοιπόν να ακουμπήσει το δόλιο αυτό νόθο πλάσμα;
Λένε πως τόπε μια μέρα στους γονείς του. «Δεν θέλω ν’ ακούω ότι είστε γονείς μου. Είμαι αρκετά ευχαριστημένο πού δεν σας μοιάζω. Δεν πήρα τα ελλαττώματά σας. Πού είναι το κοντό ανάστημα του γαϊδάρου κι΄η ασχήμια του; Ή μήπως βλέπετε να΄χω τη ματαιοδοξία του αλόγου;» Αυτά είπε κι όμως δεν έπαψε να καμαρώνει για την υπομονή και αντοχή του από τη μία και για το μεγάλο του κορμί από την άλλη. «Πήρα, σκέφτεται, τα καλά τους και γλύτωσα απ’ τα ελαττώματά τους!». Όπως κι αν έχει όμως το πράγμα, το μουλάρι παλεύει νοιώθοντας την περιφρόνηση του αλόγου και την περηφάνεια του γαϊδάρου για ένα τέτοιο παιδί. Κάτι κομπλεξικό υπάρχει βαθειά του. Γι αυτό τα βάζει με όλους και προ παντός με τον άνθρωπο πού εκμεταλλεύεται αυτή την παραγωγή. Λένε πώς παρακαλεί να πεθάνει ο νοικοκύρης του, κι οταν βλέπει πόσο όμορφο και γρήγορο και χαϊδεμένο είναι το άλογο, καταριέται τη γαϊδουρινή του ράτσα πού τόκαμε ένα γίγαντα γάϊδαρο για να φορτώνεται πιο πολύ και να δουλεύει πιο σκληρά. Τί τα θέλετε! Είναι κακό πράγμα η νοθεία! Κακό για το παιδί. Και όταν σκεφθούμε ότι αυτό το κακό το έκανε ή φύση! Αυτή τη σκέψη πόσες φορές την έκαμε το μουλάρι, γιατί στο ρεμβασμό του μοιάζει πολύ με το γάϊδαρο. Ώρες στέκεται συλλογισμένο με μόνη κίνηση της ουράς ή κανενός ποδιού για να διώξει τις μύγες. Εκεί μπρός του παρελαύνουν οι εικόνες της δημιουργίας, ζώα, έντομα, δένδρα, σύννεφα! «Απ΄όλα αυτά, απ΄ τ΄ ανακάτωμα όλων αυτών γίνηκε κι’ αυτό. Που είναι η νοθεία; Κι άν αρχίσουν να συνταιριάζονται χωρίς καμμιά διάκριση, όπως τύχει, όλα; Θα χαλάσει στη γη τίποτα; Τί θ΄αφαιρεθεί ή τι θα προστεθεί στα εκατομμύρια των ποικίλων που ήδη υπάρχουν!»;
Αυτή είναι η φιλοσοφία του μουλαριού στις ώρες της ηρεμίας. Γιατί τις βαρειές ώρες της ανάγκης, που βράζει ο θυμός, είναι στριφνό στη συμπεριφορά του.