Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Όλοι θυμούνται την ημέρα της Συνόδου Κορυφής, των ηγετών των κρατών μελών της Ευρωζώνης, την αγωνία για την διαπραγμάτευση και την φήμη πως οι δανειστές θέλουν ή μάλλον απαιτούν από την Κυβέρνηση ένα Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων που θα είναι ανεξάρτητο, θα εδρεύει στο Λουξεμβούργο και θα περιλαμβάνει δημόσια περιουσία που ξεπερνά τα 50 δις Ευρώ.
Η ιδέα αυτή πήρε σάρκα και οστά με μόνες αλλαγές πως το ταμείο θα έχει έδρα του την Αθήνα και θα ελέγχεται από την ελληνική πλευρά. Συγκεκριμένα, ένα από τα θέματα που έχει πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι και το ζήτημα για το νέο ταμείο αποκρατικοποιήσεων.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν μετά τις διαπραγματεύσεις στα ακόλουθα:
Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία ενός Ταμείου στο οποίο, με ορίζοντα 30ετίας, θα δημιουργηθεί ένα αποθεματικό ύψους 50 δισ. ευρώ, ως αξία των περιουσιακών του στοιχείων [ακίνητα, μετοχές, κ.λπ.]. Ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο, με τελείως διαφορετική λειτουργία και λογική από το ΤΑΙΠΕΔ, παρόμοιο μ’ αυτά που έχουν δημιουργήσει αρκετά κράτη σε όλα τα μέρη του πλανήτη, όπως μεταξύ άλλων η Νορβηγία, η Αυστραλία, κ.ά.
Τα 50 δισ. ευρώ του νέου Ταμείου προβλέπονται σε βάθος 30ετίας, γεγονός που δίνει μεγάλη «ανάσα» στο πρόγραμμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Η επίτευξη, δηλαδή, των εσόδων δεν θα γίνει άμεσα, μέσα σ’ ένα περιορισμένο χρονικό περιθώριο με δυσμενείς για την χώρα συνθήκες όπως οι σημερινές, αλλά όταν οι συνθήκες θα είναι περισσότερο ευνοϊκές.
Χαρακτηριστικό είναι ότι λόγω των συνθηκών και οι θεσμοί έχουν «χαλαρώσει» τους στόχους ως προς τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις. Το ΔΝΤ, για παράδειγμα, μέχρι το 2018, προβλέπει έσοδα μόλις 1,5 δισ. ευρώ, ενώ η Κομισιόν έχει ανεβάσει πιο ψηλά τον πήχη εκτιμώντας τα έσοδα σε 2,5 δισ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι για το ΤΑΙΠΕΔ προβλέπονταν έσοδα 6 δισ. ευρώ έως το 2018, επισημαίνουν πηγές από το ίδιο υπουργείο.
Στο Ταμείο θα περιέλθουν περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου, μετοχές των κρατικών επιχειρήσεων, υποδομές, καθώς και ακίνητα του ελληνικού δημοσίου. Στο Ταμείο πιθανόν να ενταχθούν και όλα τα μελλοντικά έσοδα που θα προκύψουν από την εκμετάλλευση του ορυκτού / φυσικού πλούτου της χώρας – υδρογονάνθρακες, κ.λπ.
Η ένταξη περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου στο Ταμείο δεν σημαίνει απαραίτητα και πώλησή τους, σε αντίθεση με τα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ που είναι προς πώληση. Κάποια ακίνητα, πράγματι, μπορεί να πουληθούν, για ορισμένα να υπάρξουν μακροχρόνιες παραχωρήσεις και άλλα να δημιουργούν εισόδημα που θα εισρέει στο Ταμείο. Για παράδειγμα μπορεί να συμφωνηθεί ότι για κάθε κοντέινερ που μεταφέρεται με τραίνο θα καταβάλλεται στο Ταμείο ένα μικρό ποσό.
Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τα αεροδρόμια. Το Ταμείο θα πρέπει να «εφευρίσκει» τρόπους να έχει μόνιμα έσοδα, όχι κατ’ ανάγκη από την πώληση ακινήτων του δημοσίου. Να σημειωθεί ότι ο χρόνος ζωής [30 χρόνια] δίνει την δυνατότητα στο Ταμείο να «καλλιεργήσει» τα περιουσιακά του στοιχεία που, ιδίως στα ακίνητα, παρουσιάζουν προβλήματα ως προς την εκμετάλλευσή τους – καταπατήσεις, ελλιπείς τίτλοι, κ.λπ., όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.
Από τα 50 δισ. ευρώ, το 50% θα χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση των τραπεζών [εκτιμάται ότι θα χρειαστούν από 10 έως 25 δισ. ευρώ, ανάλογα με τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών], ενώ το υπόλοιπο 50% θα πάει σε ανάπτυξη και χρέος. Είναι εμφανής ο διαφορετικός στόχος του Ταμείου. Με το ΤΑΙΠΕΔ από τις αποκρατικοποιήσεις τα τυχόν έσοδα πήγαιναν εξ’ ολοκλήρου στην αποπληρωμή του χρέους, ενώ με το νέο Ταμείο μόνο το ένα τέταρτο των εσόδων θα εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό.
Η έδρα του Ταμείου θα είναι η Αθήνα [και όχι το Λουξεμβούργο], θα ελέγχεται από την ελληνική κυβέρνηση, ενώ από την Κομισιόν θα υπάρχει μόνο εποπτεία, διευκρινίζεται από αρμόδια στελέχη της κυβέρνησης.
Φαίνεται πως έγινε ένα βήμα πίσω από την Κυβέρνηση σε ότι αφορά την δημιουργία του ταμείου ή μάλλον την διατήρηση του. Ακόμη, η κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ ήταν μία δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά, η οποία δεν τηρήθηκε μαζί με τις υπόλοιπες. Παρόλα αυτά το νέο ταμείο θα έχει την δυνατότητα μίας αναπτυξιακής προοπτικής, καθώς ένα ποσοστό θα πηγαίνει προς αυτό το σκοπό.
Εν κατακλείδι, το ελληνικό κράτος έχει μία τεράστια ακίνητη περιουσία που φυσικά δεν θα πρέπει να μπει σε διαδικασία ξεπουλήματος για να μπορέσει να αποπληρώσει κάποιες δόσεις του δανείου, αλλά θα μπορούσε να αξιοποιήσει με όλους τους δυνατούς τρόπους τα κτίσματα αυτά, διότι κάποια που δεν εξυπηρετούν κάποια υπηρεσία ή δεν διατίθενται για την οποιαδήποτε κρατική λειτουργία έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν φθορές. Φυσικά δεν μπορεί κανένας να κρίνει αν το ταμείο θα φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα αν πρώτα δεν δοκιμαστεί η νέα του δομή και λειτουργία.
