Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Το Νόμπελ λογοτεχνίας απονεμήθηκε προχθές στο Γάλλο Πατρίκ Μοντιανό ο οποίος καταγράφει μια από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες συγγραφέα, προκαλώντας μας ενεργοποίηση της μνήμης και γερό σφίξιμο του στομαχιού.
Αυτό που του χάρισε μεγάλο κοινό ανάμεσα στους γαλλόφωνους και γερμανόφωνους είναι πέραν από την ίδια τη γραφή, ότι οι ιστορίες του αποτελούν μια σκληρή απεικόνιση της δικής του προσωπικής μνήμης που άλλος θα ήθελε να θάψει για πάντα.
Ο Πατρίκ είναι γιος του Αλβέρτου Μοντιανό ο οποίος υπήρξε μαυραγορίτης στο Παρίσι επί γερμανικής κατοχής και συνεργάστηκε με τη Γκεστάπο. Ο Μοντιανό ήταν εβραίος που ωστόσο δεν έζησε τις θηριωδίες που συνέβησαν στους συμπατριώτες του, λόγω των ‘προνομιακών’ σχέσεων με τον κατακτητή.
Ο νομπελίστας συγγραφέας έβγαλε στα βιβλία του όλα τα άπλυτα του πατέρα του καταγράφοντας έτσι και μια νίκη ενάντια στην ταραγμένη του μνήμη. Το κοινό και η γαλλική βιομηχανία εκδόσεων αγκάλισαν το βραβευμένο έργο του, ενώ ο Λουί Μαλ γύρισε μια ταινία βασισμένη σε έναν ήρωά του, σύμφωνα με το άρθρο του Π. Θεοδωρίδη στο ‘the greek cloud’.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η αντίδραση του πανικόβλητου πατέρα του συγγραφέα, με τον οποίο άλλωστε οι σχέσεις ήταν πάντοτε άσχημες, ήταν να προσπαθήσει να αγοράσει όλα τα αντίτυπα ενός από τα βιβλία του ενώ αρνήθηκε και κάθε σχέση μαζί του.
Η ρίζες του συγγραφέα πηγαίνουν πίσω στη Θεσσαλονίκη της εβραϊκής διασποράς, από την οποία η οικογένειά του έφυγε για να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Η οικογένεια Μοδιάνο, όπως τους έλεγαν στη Θεσσαλονίκη ήταν γνωστή για την ευσέβειά της με πολλά μέλη της να είναι ραβίνοι στις τοπικές συναγωγές.
Η βράβευση αυτή μας θυμίζει τις στιγμές που εμείς αναμετρηθήκαμε με το σκοτεινό παρελθόν μας και όλες τις άλλες που επιλέξαμε να μην το κάνουμε, ως άνθρωποι, ως κοινωνία, ως χώρα. Αυτό που όμως προκαλεί ενόχληση είναι ότι σπεύσαμε να αποκαλέσουμε το βραβευμένο συγγραφέα «δικό μας» λόγω της καταγωγής του. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, όταν εμείς ακόμη και σήμερα δεν μπορούμε να αναμετρηθούμε με το σκοτεινό παρελθόν μας που αφορά την ιστορία των Εβραιών στον τόπο μας αλλά και τη συνολικότερη ιστορία της χώρας που ακολούθησε το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Και τις συνέπιες αυτού είναι ολοφάνερο ότι τις βιώνουμε και σήμερα στην ελληνική κοινωνία και το πολιτικό μας σύστημα
