Το 2009, όταν το Κατάρ ζήτησε να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου ανδρών, υποσχέθηκε διοργάνωση ουδέτερη όσον αφορά εκπομπές άνθρακα. Ακόμη και τότε, η προοπτική εξουδετέρωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που δημιουργούνται από τη φιλοξενία εκατοντάδων χιλιάδων φιλάθλων σε νεόδμητα γήπεδα, σε μια χώρα που είναι έρημος, φαινόταν ευχολόγιο. Αυτό πλέον αποδεικνύεται. Στη έκθεσή τους για τα αέρια του θερμοκηπίου, που δημοσιεύθηκε πέρυσι, η FIFA, το παγκόσμιο διοικητικό όργανο του αθλήματος, και οι διοργανωτές του Κατάρ υπολόγισαν ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο θα είναι υπεύθυνο για εκπομπές 3,6 εκατομμύρια τόνων CO2. Η εκτίμηση των εκπομπών ρύπων για μεγάλα αθλητικά γεγονότα είναι μια σχετικά νέα πρακτική και οι μεθοδολογίες μπορεί να ποικίλλουν, αλλά αυτός ο αριθμός είναι υψηλότερος από οποιοδήποτε πρόσφατο Παγκόσμιο Κύπελλο ή τους Ολυμπιακούς Αγώνες (βλ. διάγραμμα).
Είναι επίσης πιθανό αυτό να αποτελεί σημαντική υποεκτίμηση. Μια έκθεση τον Μάιο του 2022 από την οργάνωση παρακολούθησης του κλίματος Carbon Market Watch διαπίστωσε ότι η επίσημη πρόβλεψη απέτυχε να υπολογίσει με ακρίβεια τις εκπομπές που παράγονται από τα στάδια. Η FIFA, η οποία επιμένει ότι η μεθοδολογία της είναι «καλύτερη στην πράξη», εκτιμά ότι το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών (52%) θα προέρχεται από οπαδούς και παίκτες που ταξιδεύουν στο Κατάρ, ενώ λιγότερο από το 25% είναι από την κατασκευή γηπέδων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι διοργανωτές αναμένουν αυτά τα στάδια να χρησιμοποιηθούν για χρόνια μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο, εξαπλώνοντας το ανθρακικό αποτύπωμά τους στο μέλλον.
Η Carbon Market Watch πιστεύει ότι ένα τέτοιο σκεπτικό είναι τραβηγμένο. Πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο, το Κατάρ τα έβγαζε πέρα με ένα μόνο γήπεδο, επισημαίνει η οργάνωση. Κατά συνέπεια, εκτιμά ότι οι εκπομπές από την κατασκευή γηπέδων για το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι υποβαθμισμένες κατά οκτώ φορές και υπολογίζει τον πραγματικό αριθμό σε 5 εκατομμύρια τόνους.
Η FIFA και το Κατάρ τουλάχιστον υπόσχονται να αντισταθμίσουν τους 3,6 εκατ. τόνους εκπομπών που προέβλεψαν αγοράζοντας πιστώσεις άνθρακα. Για να γίνει αυτό, το Κατάρ ίδρυσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Άνθρακα (GCC), έναν οργανισμό αποκλειστικά για την αντιστάθμιση άνθρακα. Πέρα από την προσαρμογή για τις εκπομπές του Παγκοσμίου Κυπέλλου, το GCC θα προωθήσει μια πορεία προς ένα «μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα», κάτι που δεν είναι ασήμαντο για μια χώρα με τις υψηλότερες κατά κεφαλή εκπομπές ρύπων παγκοσμίως. Ωστόσο, το GCC ακόμη δεν έχει μπει σε πλήρη λειτουργία. Μέχρι στιγμής έχουν εγκριθεί μόνο έξι έργα, εξοικονομώντας λιγότερους από 600.000 τόνους.
Μακροσκοπικά, οι εκπομπές από αθλητικές εκδηλώσεις, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο, μπορεί να φαίνονται ασήμαντες. Ακόμη και η εκτίμηση της Carbon Market Watch για 5 εκατομμύρια τόνους αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 0,02% των ετήσιων εκπομπών παγκοσμίως. Αλλά οι αθλητικές ομάδες και οι οργανισμοί κάνουν μεγάλο θέμα τα διαπιστευτήριά τους για ουδέτερες εκπομπές άνθρακα. Σχεδόν 200 αθλητικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της FIFA, έχουν εγγραφεί στο Πλαίσιο Δράσης Sport for Climate του ΟΗΕ, μια πρωτοβουλία που βοηθά τους αθλητικούς φορείς να μειώσουν το αποτύπωμά τους άνθρακα. Ενενήντα τρεις, συμπεριλαμβανομένης της αγγλικής Premier League, υπέγραψαν μια πιο απτή συμφωνία, η οποία περιλαμβάνει δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών στο μισό έως το 2030 και επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2040. Η FIFA δεν έχει ενταχθεί σε αυτό το σύμφωνο. Ίσως για καλό λόγο. Οι διοργανωτές του επόμενου Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2026, μια κοινή προσπάθεια μεταξύ Αμερικής, Καναδά και Μεξικού, υπολόγισαν ότι το τουρνουά τους θα παράγει 3,7 εκατομμύρια τόνους CO2, περισσότερο από την επίσημη εκτίμηση του Κατάρ.
Πηγή: © 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από τον Οικονομικό Ταχυδρόμο. Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στο www.economist.com
