Γράφει η Γεωργία Δρακάκη
Βρίσκονται ανάμεσά μας. Παραμιλούν στο μετρό και στο δρόμο, περπατούν παραπάνω σκεπτικοί από τους υπόλοιπους, κοιτούν, κάποτε, με βλέμμα επιθετικό ή φοβισμένο. Εμείς, οι… «λογικοί» τους αποκαλούμε τρελούς.
Το 1955, ανακαλύφθηκε το πρώτο ψυχοφάρμακο και η «τρέλα» άλλαξε μορφή: θεωρήθηκε νόσος, όπως η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος. Οι μέθοδοι του ηλεκτροσόκ, της λοβοτομής και της ινσουλινοθεραπείας άρχισαν να γίνονται παρελθόν. Σήμερα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει ,σαν άλλη Κασσάνδρα, ότι το 2020, πρώτη αιτία θανάτου θα είναι η κατάθλιψη, παραθέτοντας και την εξής τρομακτική στατιστική: 1 στους 3 ανθρώπους πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια.
Η ιδιαιτερότητα των ψυχικών ασθενειών συνίσταται στην απουσία της ενσυναισθησίας, δηλαδή της αντίληψης εκ μέρους του ασθενή ότι χρίζει θεραπείας λόγω της αρρώστιας του. Το στοιχείο εκείνο που καταδεικνύει την ύπαρξη ψυχικής νόσου είναι η απώλεια της περίφημης λειτουργικότητας στην επαγγελματική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή.
Οι κοινωνίες από το Μεσαίωνα, όπου ο ψυχικά ασθενής εθεωρείτο σατανισμένος, μέχρι σήμερα, συνηθίζουν να περιχαρακώνουν τους «τρελούς» μέσα σε ιδρύματα και νοσοκομεία. Οι εταιρείες φαρμάκων άλλο που δεν θέλουν. Η τρέλα θεωρείται κάτι επικίνδυνο, επικρατούν μύθοι για σχιζοφρενείς δολοφόνους με πριόνια και ένας άνθρωπος που πάσχει από κατάθλιψη ή διπολικό σύνδρομο «χάνει», κάπως έτσι, τη σύνδεσή του με την κοινωνία. Πολλοί ψυχολόγοι και ψυχίατροι, όμως, κάνουν λόγο για την ανάγκη της αποασυλοποίησης των ψυχικά ασθενών και την εστίαση σε μια περισσότερο κοινωνιοκεντρική παρά ιατροκεντρική αντιμετώπιση των ψυχώσεων και των νευρώσεων. Γιατί, οι ψυχικά ασθενείς μπορούν να εργαστούν, να δεσμευτούν και να προσφέρουν. Επίσης, δεν είναι νοητικά καθυστερημένοι, αλλά ,συχνότατα, ευφυέστατοι. Το τιτάνιο αρχείο του Δρομοκαϊτειου Νοσοκομείου, επί παραδείγματι, το κρατάει εδώ και χρόνια ένας ψυχικά ασθενής.
Εντούτοις, διανύουμε την εποχή που ούτε για τους ψυχικά υγιείς δεν είναι δεδομένη μια θέση εργασίας και μια υγιής κοινωνική ζωή . Ζούμε την εποχή των αυτοκτονιών,του φόβου, του ρατσισμού και του στιγματισμού. Αυτή η εποχή είναι διπλά δύσκολη για τους ανθρώπους που είναι αντιμέτωποι με την ίδια τους την ψυχή και το μυαλό, με τον εαυτό τους. Δυστυχώς η κρίση έχει ως πρώτα μεγάλα θύματα τους πιο αδύναμους και οι ψυχικά ασθενείς είναι μεταξύ αυτών. Κι αυτό είναι το αληθινό στίγμα. Το στίγμα για τον πολιτισμό μας και την ανθρωπιά μας καθώς θυσιάζονται οι πάντες και τα πάντα στο βωμό της τρέλας του κέρδους.
