Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος
H Κέρκυρα, ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας, πνίγεται εδώ και μήνες στα σκουπίδια. Το γεγονός μάλιστα άρχισε να απασχολεί και τα διεθνή μέσα με διόλου κολακευτικά ρεπορτάζ. Αιτία είναι η διαμάχη που έχει ξεσπάσει στο νησί για τους ΧΥΤΑ που έχουν χωροθετηθεί.
Πριν λίγο καιρό η Αθήνα, μεσούσης της τουριστικής περιόδου, ήταν επίσης πνιγμένη στα σκουπίδια καθώς ο ΧΥΤΑ της Φυλής εμφάνισε ρήγμα φτάνοντας πλέον στα όριά του.
Είναι μόνο δύο παραδείγματα των κακών πρακτικών που έχουν ακολουθηθεί στη χώρα ως προς τη διαχείριση των απορριμμάτων. Η «λογική» της ευκολίας, της βολικότητας και της αντίληψης «μακριά από μένα κι ας πάνε όπου θέλουν» πρυτάνευσε για δεκαετίες τόσο στην αυτοδιοίκηση όσο και στην κεντρική διοίκηση. Το ότι φτάνουμε στα σημερινά αδιέξοδα δεν είναι έκπληξη, είναι νομοτέλεια.
Την ίδια στιγμή στη Σουηδία με την ανακύκλωση των απορριμμάτων παράγεται ηλεκτρική ενέργεια και το σύστημα που εφαρμόζεται είναι τόσο πρωτοποριακό που καθώς εξαντλούνται τα δικά τους απορρίμματα κάνουν ακόμη και… εισαγωγές!
Οι επισημάνσεις αυτές γράφονται σήμερα καθώς στην αυτοδιοίκηση γίνεται μια μεγάλη θεσμική τομή με τον «Κλεισθένη» και την εφαρμογή της απλής αναλογικής στην εκλογή των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων. Είναι πρόωρο να εκτιμήσει κανείς αν το νέο εκλογικό σύστημα θα βοηθήσει στην αναγέννηση της αυτοδιοίκησης όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση ή θα δημιουργήσει συνθήκες ακυβερνησίας στους Δήμους και στις Περιφέρειες όπως υποστηρίζει η αντιπολίτευση.
Δεδομένης ωστόσο της αποτυχίας της αυτοδιοίκησης να διαχειριστεί τα πραγματικά προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, διερωτάται εύλογα κανείς, πόσο χειρότερα δηλαδή μπορούν να γίνουν τα πράγματα;
Αυτοδιοίκηση δεν σημαίνει προσλήψεις ημετέρων, πελατειακές εξυπηρετήσεις, χοροί και πανηγύρια και εκδόσεις λευκωμάτων, όπως συμβαίνει σήμερα στη μεγάλη πλειοψηφία των Δήμων. Αυτοδιοίκηση σημαίνει βλέπω αυτό που έρχεται και κινητοποιώ διαθέσιμες δυνάμεις και πόρους για να αντιμετωπίσω αποτελεσματικά την πρόκληση.
Για να συμβεί όμως αυτό απαιτείται μια νέα νοοτροπία, ξένη προς την αυτοδιοίκηση μέχρι σήμερα. Νοοτροπία που να μπορεί να βλέπει μακριά και να έχει τη βούληση να σχεδιάσει και να υλοποιήσει με αποφασιστικότητα, κόντρα ακόμη και στο όποιο συγκυριακό πολιτικό κόστος.
Υπό αυτή την έννοια η απλή αναλογική θα παίξει θετικό ρόλο όχι αν απλά ξαναμοιράσει την τράπουλα μεταξύ των «επαγγελματιών» της αυτοδιοίκησης αλλά εάν δώσει το έναυσμα να ασχοληθούν με τα κοινά σοβαροί και ικανοί άνθρωποι, οι οποίοι μέχρι σήμερα κρατούν αποστάσεις ασφαλείας από θεσμούς που έχουν χαρακτηριστεί – και όχι άδικα – ως εκτροφεία λαμογιών και θερμοκήπια σκανδάλων.
Τίποτα δεν πρόκειται ν’ αλλάξει αν δεν το αλλάξει η ίδια η κοινωνία των πολιτών. Τίποτα δεν πρόκειται ν’ αλλάξει αν η αυτοδιοίκηση δεν «μπολιαστεί» με νέα πρόσωπα που θα μπορούν να σκέφτονται παγκόσμια και θα έχουν την ευκαιρία να δρουν τοπικά, θέτοντας τις γνώσεις τους, τις εμπειρίες τους, τα ταλέντα τους στην υπηρεσία του τόπου τους, του δήμου τους, της γειτονιάς τους.
Θα τους πείσει ο «Κλεισθένης» ν’ αναθεωρήσουν τη στάση τους και να το πράξουν ελέω απλής αναλογικής; Είναι ένα στοίχημα. Μακάρι να κερδηθεί. Αλλιώς, νομοτελειακά, θα πνιγούμε στα σκουπίδια και όχι μόνο!