Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις, που δείχνουν τη μάχη για την πρώτη θέση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ να γίνεται «ντέρμπι» και τους ΑΝΕΛ εκτός της νέας Βουλής, κάνουν τις κυβερνητικές συμμαχίες ευρέως φάσματος αναπόφευκτες, και όλο και πιο πιθανό το μεγάλο συνασπισμό ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει το στρατηγικό πρόβλημα της προεκλογικής τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ, που περιγράφεται από το ερώτημα: «Με ποιους θα κυβερνήσεις, Αλέξη Τσίπρα;».
Το πιεστικό αυτό ερώτημα διαμορφώνει συνθήκες στρατηγικού αδιεξόδου και απόλυτου εγκλωβισμού για το έως χθες κυβερνών κόμμα, αφού όποια απάντηση και να δώσει, θα έχει ζημίες. Ο ισχυρός «άνεμος» της αυτοδυναμίας έχει μετατραπεί σε… μπουνάτσα, η δε γραμμή «ή κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ ή τίποτε», που θα έσωζε τα προσχήματα, ναυαγεί ήδη, καθώς οι ΑΝΕΛ είναι πιθανότερο να είναι εκτός παρά εντός Βουλής, ενώ και τα ποσοστά του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις την κάνουν ελάχιστα ρεαλιστική και πειστική.
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά δεν μπορεί λοιπόν να υπεκφεύγει: θα κυβερνήσει με κόμματα του μνημονιακού τόξου, αν χρειαστεί και με τη ΝΔ, ή θα οδηγήσει τη χώρα στην περιπέτεια νέων εκλογών; Η ιδέα περί νέων εκλογών είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής, και επομένως μπορεί να αποβεί εκλογικά και πολιτικά καταστροφική. Άρα, το ερώτημα δεν μπορεί να «προσπεραστεί» – πρέπει να απαντηθεί.
Εδώ ακριβώς έγκειται ο εγκλωβισμός και το στρατηγικό αδιέξοδο, που παίρνει τη μορφή «συμπληγάδων»:
Αφενός, ο ΣΥΡΙΖΑ, με «βαρύ πυροβολικό» τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα, έχει κεντρικό προεκλογικό σύνθημα τη μάχη με το «παλιό», με το «κατεστημένο» κ.λπ. Αυτό διακηρύσσεται σε όλους τους τόνους: «Να βγούμε από το χαντάκι που μας έσπρωξαν οι παλιοί πολιτικοί» και «Δεν θα επιτρέψουμε να επιστρέψει το παλαιό κατεστημένο», είναι οι τίτλοι από τις πρόσφατες ομιλίες τυ6ου Αλέξη Τσίπρα, «Ξεμπερδεύουμε με το παλιό, κερδίζουμε το αύριο» είναι το βασικό σύνθημα στο προεκλογικό σποτάκι του ΣΥΡΙΖΑ, «Ο μεγάλος συνασπισμός δεν θα υλοποιηθεί ποτέ» δηλώνει γεμάτη ασύγγνωστη αυτοπεποίθηση η Όλγα Γεροβασίλη. Ναι, αλλά όλα αυτά με τα σενάρια της αυτοδυναμίας και της συγκυβέρνησης με τους ΑΝΕΛ να έχουν «καεί», ηχούν ελάχιστα πειστικά. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ηχούν ελάχιστα πειστικά για ένα ακόμη σημαντικότερο λόγο: Όταν οι εκλογές προκηρύχτηκαν με διακηρυγμένο στόχο να «χειραφετηθεί» ο Αλέξης Τσίπρας από τα ΟΧΙ της αριστερής αντιπολίτευσης στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα, είναι ελάχιστα πειστικό ότι ο στόχος των εκλογών είναι να μην επανέλθει το παλαιό κατεστημένο. Και όταν έχει ήδη «συγκυβερνήσει» ιδιότυπα ψηφίζοντας από κοινού με όλο το μνημονιακό πολιτικό τόξο το τρίτο μνημόνιο και τους εφαρμοστικούς του νόμους, είναι ελάχιστα πειστικό να ισχυρίζεται ότι δεν πρόκειται να κυβερνήσει με αυτούς. Η πραγματικότητα είναι πολύ πεισματάρικη, και ο κοινός νους λέει ότι η λογική συνέχεια της «συγκυβέρνησης» στη διαδικασία ψήφισης του τρίτου μνημονίου είναι μια «κανονική» συγκυβέρνηση με τις… παλαιές μνημονιακές δυνάμεις αν δεν υπάρχει άλλος πολιτικός συνδυασμός που να εξασφαλίζει κυβέρνηση.
Αφετέρου, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας έχουν βασική μέριμνα να θωρακίσουν τα πλευρά τους στα αριστερά, για να ανακόψουν τη διαρκή αιμορραγία προς τη Λαϊκή Ενότητα. Για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει ο προεκλογικός τους λόγος να είναι «κάπως αριστερός». Είναι λοιπόν υποχρεωμένοι να απορρίπτουν «μετά βδελυγμίας» τη συγκυβέρνησης με τη ΝΔ και με μνημονιακές δυνάμεις γενικώς. Φαίνεται παράδοξο, αλλά η αντιμνημονιακή ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να εκδικείται το τέως κυβερνών κόμμα. Ακόμη και ύστερα από τη διάσπαση με την Αριστερή Πλατφόρμα, δεν έχει πλήρως «χειραφετηθεί» από τις αριστερές πιέσεις, που αυτή τη φορά δεν έρχονται μέσα από το κόμμα, αλλά έρχονται από το αριστερό και αντιμνημονιακό κομμάτι των ψηφοφόρων του.
Υπ’ αυτούς τους όρους, το στρατηγικό αδιέξοδο του Αλέξη Τσίπρα περιγράφεται συνοπτικά ως εξής: Στο βαθμό που «τιμά» τον πραγματικό λόγο που προκήρυξε εκλογές (να «χειραφετηθεί» από τα ΟΧΙ στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και να ξεμπερδεύει με την Αριστερή Πλατφόρμα), στο βαθμό δηλαδή που εννοεί τη «στροφή στο Κέντρο», δεν δικαιούται να «αποκηρύσσει» τη συγκυβέρνηση ούτε με τη ΝΔ ούτε με τα μικρότερα μνημονιακά κόμματα – αν δεν είναι εφικτός κάποιος άλλος κυβερνητικός συνδυασμός. Όμως, στο βαθμό που θέλει να θωρακίσει τα αριστερά πλευρά του από τη Λαϊκή Ενότητα, είναι υποχρεωμένος να την αποκηρύσσει…
Καθώς αλέθεται από αυτές τις «μυλόπετρες», η προεκλογική τακτική του Αλέξη Τσίπρα κινδυνεύει να γίνει αναξιόπιστη, ασταθής, αμφιταλαντευόμενη. Και σε συνδυασμό με «αγκάθια» όπως το σχέδιο της «Επιτροπής Σοφών» για τις συντάξεις, ο ΦΠΑ στις δαπάνες για ιδιωτική εκπαίδευση και ό,τι άλλο ήθελε προκύψει από τις πιέσεις των δανειστών για αδιατάρακτη υλοποίηση της συμφωνίας «εντός χρονοδιαγράμματος», να προκαλέσει στην προεκλογική στρατηγική του μεγάλα πλήγματα.
Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διακηρύσσουν ότι η συσπείρωση της ΝΔ «έπιασε ταβάνι» και ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για ανάταξη της συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ που είναι πολύ χαμηλά. Με αυτό το συλλογισμό, ελπίζουν ότι τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποσπάσει άνετη «πρωτιά» στις εκλογές, ώστε να είναι το «αφεντικό» στο μετεκλογικό πολιτικό σκηνικό. Το στρατηγικό αδιέξοδο της προεκλογικής του τακτικής, όμως, είναι μια ανοιχτή πληγή, δεν είναι κάτι προσωρινό, και είναι αμφίβολο αν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα…
