Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης έχει… άστρο. Αυτό ισχυρίζονται πλέον πολλοί, μακαρίζοντας την τύχη του ανθρώπου που ανέλαβε «υπηρεσιακός αρχηγός» ενός τραυματισμένου κόμματος και τώρα «παίζει» με την πιθανότητα να δει το κόμμα του, υπό τη δική του ηγεσία να κατακτά την πρώτη θέση στις εκλογές. Ασφαλώς τίποτε δεν είναι ακόμη σίγουρο, αλλά και μόνο το γεγονός ότι η πιθανότητα πρωτιάς της ΝΔ έχει εγγραφεί στα σοβαρά ενδεχόμενα της εκλογικής αναμέτρησης δεν είναι μικρό πράγμα.
Ποιες είναι οι βάσεις γι’ αυτό το μικρό πολιτικό «θαύμα»; Πολλοί το αποδίδουν στα «χαρίσματα» του ανδρός. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, λένε, έχει «πλουραλιστικά» χαρίσματα: σκληρός στο «υπόστρωμα» και όταν χρειάζεται ώστε να «διεγείρει» τον κομματικό πατριωτισμό των δεξιών οπαδών και να υπομιμνήσκει ότι ηγείται του «καθαρού» κόμματος της αστικής τάξης («η αστική τάξη θα αντιδράσει διαφορετικά», είχε απειλήσει τον Αλέξη Τσίπρα αμέσως μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιούλη αν δεν φέρει «μέχρι την Τετάρτη» συμφωνία με τους δανειστές), κεντρώος στο προφίλ (ενωτικός -με εκκλήσεις για συνεννόηση και συγκυβέρνηση- ήπιος σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, ανοιχτός και «φιλικός»), αυθόρμητος και «λαϊκός» (με τις λαϊκές ατάκες του και τους αστεϊσμούς του).
Ασφαλώς όλα αυτά παίζουν το ρόλο τους. Όμως, ακριβώς τα ίδια «χαρίσματα» δεν θα ήταν επαρκή σε μια άλλη συγκυρία. Είναι το περιεχόμενο και η κατεύθυνση των πολιτικών διεργασιών, οι τάσεις της συγκυρίας και η συνισταμένη τους εξηγούν γιατί αυτά τα «χαρίσματα» είναι σήμερα αρκετά (ενώ χθες και προχθές θα ήταν ανεπαρκή ή και ανεπαρκέστατα) γι’ αυτό το μικρό πολιτικό «θαύμα».
Στον αντίποδα, για παράδειγμα, ο Αλέξης Τσίπρας είναι μάλλον πιο χαρισματικός πολιτικά, αλλά ενώ αυτό του εξασφάλιζε μέχρι χθες την ηγεμονική θέση στο πολιτικό σκηνικό, σήμερα δεν του την εξασφαλίζει με τον ίδιο αυτονόητο τρόπο.
Ποιες τάσεις της συγκυρίας εξηγούν τον «άθλο» του Βαγγέλη Μεϊμαράκη; Μα οι τάσεις που διαμορφώνονται ως συνέπεια των επιλογών του Αλέξη Τσίπρα ύστερα από τη στροφή του στο ρεαλισμό και τη συμφωνία με τους δανειστές. Το αθροιστικό αποτέλεσμα αυτών των επιλογών είναι ότι υπάρχει μια τάση «επαναπατρισμού» ψηφοφόρων της ΝΔ που είχαν «μεταναστεύσει» στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ συμπληρωματικά καταγράφονται και τάσεις «επαναπατρισμού» από τη Χρυσή Αυγή και το Ποτάμι. Αυτά, σε συνδυασμό με την υψηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων της ΝΔ ύστερα από την αποχώρηση του Αντώνη Σαμαρά από την αρχηγία, διαμορφώνουν μια ανοδική τάση του ποσοστού της ΝΔ, με αποτέλεσμα αυτό να τείνει να υπερκεράσει το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ.
Το μεγάλο ερώτημα που ανακύπτει τώρα, και ισοδυναμεί με το «κλειδί» των εκλογών, είναι τούτο: η ανοδική τάση του ποσοστού της ΝΔ σε συνδυασμό με την υποχώρηση του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ είναι πρόσκαιρη, δηλαδή αναστρέψιμη, ή έχει χαρακτήρα μόνιμης και μη αναστρέψιμης τάσης; Ο «άθλος» του Βαγγέλη Μεϊμαράκη είναι προσωρινός ή θα «πάει ταμείο» στις εκλογές;
Επ’ αυτού, η αφήγηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η συσπείρωση της ΝΔ έχει πιάσει «ταβάνι», ενώ του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ χαμηλά και -λογικά- θα ανέβει. Ο συλλογισμός είναι γενικά σωστός, με την προϋπόθεση όμως ότι η χαμηλή συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι προϊόν δεν είναι προϊόν στρατηγικού αδιεξόδου. Και ήδη είναι πολλοί αυτοί που ισχυρίζονται ότι ένα τέτοιο στρατηγικό αδιέξοδο υφίσταται, ως αποτέλεσμα μιας συνθήκης αμφίπλευρων πιέσεων που φαίνονται και στις δημοσκοπήσεις: ο ΣΥΡΙΖΑ πιέζεται και χάνει τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά. Όσο ο Αλέξης Τσίπρας για να θωρακίσει τα αριστερά του πλευρά γίνεται «αντιμνημονιακός» και αφοριστικός για τις μετεκλογικές συμμαχίες με ΝΔ, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ, γίνεται αναξιόπιστος όσον αφορά τη ρεαλιστική του στροφή – και χάνει από τα δεξιά, χωρίς να μπορεί να γίνει πειστικός και προς τα αριστερά.
Ξαναγυρνώντας στον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, τίποτε ασφαλώς δεν είναι βέβαιο. Ωστόσο, και αν ακόμη ανατραπεί η τάση και ο ΣΥΡΙΖΑ κατακτήσει την πρωτιά, θα έχει πετύχει ένα προσωπικό «άθλο» – μεσαίου βεληνεκούς. Αν όμως καταφέρει το κόμμα του να κατακτήσει την πρώτη θέση στις εκλογές, τότε θα έχει πετύχει έναν «άθλο» μεγάλου βεληνεκούς. Δεν είναι λίγο ξεκινώντας από υπηρεσιακός αρχηγός, να διεκδικείς με αξιώσεις το βασικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό, ακόμη και την πρωθυπουργία…
