Ο Μπόλαν Μπγελόμπαμπα, ιδιοκτήτης πλυντηρίου αυτοκινήτων στο Βελιγράδι, αρνήθηκε να εγκαταλείψει το κτίριο που εδώ και 38 χρόνια στεγάζει την επιχείρησή του. Στη θέση του, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να χτίσει ένα πάρκο. Ο ίδιος αναφέρει στους «New York Times» ότι δέχτηκε απειλές.
Το πάρκο αυτό είναι μέρος μιας φιλόδοξης επένδυσης τρεισήμισι δισεκατομμυρίων ευρώ, ένα συγκρότημα που αναμένεται να χτιστεί στην ανατολική όχθη του ποταμού Σάβου, ενός παραποτάμου του Δούναβη που διατρέχει την πρωτεύουσα της Σερβίας. Πρόκειται για ένα πολυτελές και αμφιλεγόμενο πρότζεκτ γνωστό ως Belgrade Waterfront, ένα σχέδιο της κυβερνητικής ελίτ, που έχει στόχο να μεταμορφώσει αυτή τη γερασμένη μητρόπολη σε Ντουμπάι των Βαλκανίων.
Ο Ιβάν και η Βίντα Τιμοτίτγεβιτς ζουν ακριβώς στη μέση της περιοχής όπου θα αναπτυχθεί το έργο. Το ζευγάρι αρνείται πεισματικά να εγκαταλείψει το σπίτι του. Πριν από λίγες ημέρες οι αρχές τούς έκοψαν νερό και ρεύμα. Εκείνοι αντιστέκονται σθεναρά και αρνούνται να δεχτούν ότι σε μερικούς μήνες από σήμερα στη θέση του σπιτιού τους θα υπάρχει ένα μεγάλο βουλεβάρτο.
Για τον Αλεξάνταρ Βούτσιτς όμως, τον πρόεδρο της Σερβίας, το πολυτελές πρότζεκτ από ουρανοξύστες και τεράστια εμπορικά κέντρα στην καρδιά του Βελιγραδίου αποτελεί το μεγάλο του στοίχημα: να δώσει δηλαδή στην πρωτεύουσα μια νέα ταυτότητα, αποτινάσσοντας το μιλιταριστικό παρελθόν με το οποίο είναι συνδεδεμένη, αλλά και να τη βγάλει από τη διεθνή απομόνωση.
Ο πάλαι ποτέ υπερεθνικιστής (την εποχή του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας) Βούτσιτς που σήμερα παρουσιάζεται ως ένας ευρωπαϊστής μεταρρυθμιστής, θέλει να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδίου πουλώντας κρατική γη σε ισχυρούς και πλούσιους πλειοδότες από τη Ρωσία, την Κίνα και τις χώρες του Κόλπου.
Ήδη, το κουφάρι ενός κτιρίου που στέγαζε κάποτε το Ομοσπονδιακό υπουργείο Εσωτερικών και είχε χτυπηθεί από τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς το 1999 γκρεμίστηκε. Στο σημείο θα ανεγερθούν τρεις ουρανοξύστες από μια ισραηλινή εταιρεία, την AFI Europe Group, ενώ λίγα μέτρα πιο μακριά, οι κάτοικοι απομακρύνθηκαν από τα σπίτια τους προκειμένου να χτιστεί το παρόχθιο κομμάτι αυτού του τεράστιου πρότζεκτ.
«Είναι αποφασισμένοι να μας οδηγήσουν στο μέλλον σαν οδοστρωτήρες, χτίζοντας το μέλλον μας με τον δικό τους τρόπο» λέει η Ντόμπριτ Βεσελινόβιτς, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου κινήματος, γνωστού ως «Ας μη γκρεμίσουμε το Βελιγράδι» το οποίο αντιτίθεται διοργανώνοντας διαμαρτυρίες στους δρόμους της πρωτεύουσας ενάντια στα σχέδια της κυβέρνησης.
Από την πλευρά τους οι κυβερνώντες θεωρούν ότι οι διαδηλωτές δεν αντιλαμβάνονται στους στόχους του έργου. «Θέλουμε να προσδώσουμε στο Βελιγράδι την παλιά του δόξα και να το καταστήσουμε μια μεγάλη, εξέχουσα πόλη, ύστερα από τα χρόνια ντροπής που ακολούθησαν τους πολέμους και τις αναταραχές» αναφέρει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος του Βελιγραδίου Σίνισα Μάλι.
Ωστόσο οι κάτοικοι που επηρεάζονται άμεσα από το έργο παραπονούνται για την τακτική εκφοβισμού και τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η ανάπτυξη. Προτού ξεκινήσει η κατασκευή, πριν από δύο χρόνια, η κυβέρνηση ανάγκασε 231 οικογένειες να εγκαταλείψουν τα διαμέρισμα στα οποία διέμεναν. Κάποιοι αρνήθηκαν να το κάνουν και μια νύχτα γύρω στα 30 άτομα κρατώντας μπαστούνια του μπέιζμπολ και βαρύ εξοπλισμό εμφανίστηκαν στον χώρο. Μέχρι την αυγή, τα κτίρια είχαν γκρεμιστεί από τις μπουλντόζες.
Αυτή η έφοδος συγκλόνισε την κοινή γνώμη. Εκατοντάδες Σέρβοι κατέκλυσαν τους δρόμους, καταγγέλλοντας τις διεφθαρμένες πρακτικές της ελίτ. Οι διαμαρτυρίες μετατράπηκαν στις μεγαλύτερες αντιδημοκρατικές διαδηλώσεις από τότε που μια λαϊκή εξέγερση ανέτρεψε τον αλλοτινό ισχυρό άνδρα της χώρας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς το 2000.
Οι επικριτές του έργου κατηγόρησαν τον δήμαρχο ότι αυτός βρισκόταν πίσω από την έφοδο, κατηγορία που ο ίδιος αρνήθηκε σε συνέντευξη. Άλλοι τον κατηγόρησαν (μαζί με αυτόν και τον πρόεδρο) ότι δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία διαλόγου με τους πολίτες σχετικά με σχέδια ανάπτυξης της δημόσιας γης.
Ένα δεύτερο σκοτεινό σημείο ήταν η χρηματοδότηση του έργου από εταιρεία επενδύσεων με έδρα το Άμπου Ντάμπι. Η Eagle Hills Properties, όπως ονομάζεται, υπέγραψε σύμβαση με τη σερβική κυβέρνηση το 2015, με τους πολέμιους να μιλούν για έλλειψη διαφάνειας, μιας και η επένδυση των δισεκατομμυρίων αποτελεί μόνο ένα μέρος από την πλημμυρίδα χρημάτων που εισρέουν στη χώρα από τη Σαουδική Αραβία.
Τα Εμιράτα υπέγραψαν επίσης συμφωνία με την κυβέρνηση της Σερβίας για επενδύσεις γεωργικών εκτάσεων όπως και για την αγορά κρατικών γεωργικών εταιρειών και για την αμυντική βιομηχανία της Σερβίας, συμπεριλαμβανομένης της αεροδιαστημικής βιομηχανίας.
Πολλοί στη χώρα αμφισβητούν τον τρόπο με τον οποίο οι συμφωνίες μεταξύ της Σερβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων πραγματοποιούνται πίσω από κλειστές πόρτες, όμως στον πρόεδρο της Σερβίας αρέσει να βλέπει το ζεστό χρήμα να ρέει στη χώρα, χωρίς τους κανονισμούς και τις εγγυήσεις που προτάσσουν επενδυτές από τη Δύση
«Οι πολιτικοί πολιτισμοί Σερβίας – Σαουδικής Αραβίας είναι συμβατοί μεταξύ τους με πολλούς τρόπους – ο “σουλτανισμός” των Εμιράτων συναντά τον απολυταρχισμό των Βαλκανίων» αναφέρει η Τένα Πρελέκ, ερευνήτρια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο London School of Economics. Ωστόσο το έργο Waterfront του Βελιγραδίου είναι η επιχείρηση με χρήματα του Κόλπου με τα περισσότερα αναπάντητα ερωτήματα… και τους περισσότερους επικριτές που κάνουν λόγο για ένα «έγκλημα κατά του αστικού σχεδιασμού» που δεν έχουν θέση σε μια πόλη όπως είναι το Βελιγράδι.
πηγή: tovima.gr
