Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Ο Γιώργος Βέλτσος στροβιλίζεται δημιουργικά μέσα στα παράδοξα, παίζοντας τις περισσότερες φορές με τη γλώσσα που τα ορίζει ως καταστατικές μορφές του πραγματικού. Σχολιάζοντας, ουσιαστικά, το ύφος, έρχεται να καυτηριάσει το ανερμάτιστο ήθος. Ο ίδιος λέει: «Τα αποφθεγματικά “παράδοξά” μου είναι πολιτικά, όχι επειδή ελπίζουν να απαντήσουν με λέξεις στο διανοητικό μας χάλι, αλλά γιατί τραβάνε το χαλί στη μιντιατική ταπητουργία».
Ο Βέλτσος είναι το ένα μου πόδι, το αιρούμενο, σαν σε μια σύγχρονη αναπαράσταση Κορινθιακής Υπέρβασης. Το σταθερό βρίσκεται στην πολιτική ιστορία των (ευρωπαϊκών) ιδεών με τη φιλοσοφία τους, την επιστήμη τους και την οικονομία τους. Είναι το πόδι που πατά πάνω στον ταξικό αγωνισμό και ανταγωνισμό που κατασκευάζει προσωρινές τάξεις πραγμάτων, δηλαδή γλώσσα, γνώση, βούληση, ταυτότητα, αίσθηση, αισθητική, συνείδηση και υποσυνείδητο.
Το σταθερό πόδι ακουμπά πάνω στο πρόβλημα, η λύση του οποίου βρίσκεται πάντα σε ένα άλλο επίπεδο, που για να το προσεγγίσεις απαιτείται προηγουμένως η διαδικασία αιώρησης που ακολουθεί το άλλο πόδι. Αυτό αποκαλείται «μεταγνωστική στρατηγική», η οποία για να έχει πρακτικό, πολιτικό αποτέλεσμα πρέπει να εννοείται ως ανάπτυξη δεξιοτήτων μάθησης και επίλυσης προβλημάτων (: που ασφαλώς αφορούν σε παραγωγικές σχέσεις – κεφάλαιο και εργασία, αλλά επίσης οικονομία και περιβάλλον, στον μετασχηματισμό του φυσικού σε κοινωνικό αγαθό μέσω κάποιας τεχνολογίας).
Η τεχνολογία – στη γενική, πολιτισμική / θεσμική της μορφή (και τα επιμέρους μοντέλα καπιταλιστικής ανάπτυξης, για παράδειγμα, θα πρέπει να ειδωθούν υπό το πρίσμα της τεχνολογίας που απασχολούν) – είναι το πολιτικό μέσο που διαμορφώνει το μοντέλο της γνώσης και αυτή (η τεχνολογία) είναι που πρέπει να αναλυθεί ως πρόβλημα που προκαλεί κοινωνική κρίση, ή ευρύτερα τις κατηγορίες πολέμου και ειρήνης, για να αποκτήσεις επίγνωση και γνώση σε ό, τι αφορά στις ίδιες τις γνωστικές σου διεργασίες. Έτσι, το μεταγιγνώσκειν (metacognition) αποτελεί μια απόπειρα αυτοεπίγνωσης και αυτογνωσίας – στη βάση της κριτικής ανάλυσης τεχνολογιών – την οποία υπεραπλουστευμένα και συνήθως ψυχολογιστικά και παραμορφωτικά αποκαλούμε αυτοκριτική. Αν, ωστόσο, αντιλαμβανόμαστε το κάθε πρόβλημα ως αδιαίρετο και αδιαχώριστο ηθικό και πολιτικό φαινόμενο ταυτόχρονα, τότε η αυτοεπίγνωση θα πρέπει να οριστεί στο πλαίσιο μιας μεταγνώσης που αφορά στη μελέτη του ίδιου του γνωστικού μας μοντέλου, του τρόπου, δηλαδή, σχηματισμού της γνώσης μας, του Λόγου μας, της αναφερόμενης ταυτότητάς μας – όλα ως τεχνολογικά προϊόντα με υλική και διαλογική μορφή.
Σού μιλώ για τη μεταγνωστική γνώση, αγαπητέ αναγνώστη, έξω από την οποία το ηθικό δεν θα μπορούσε ποτέ να συζευχτεί με το πολιτικό. Δίχως το κοπιώδες εγχείρημα απόκτησης μεταγνωστικής γνώσης θα συνεχίσεις να καταδηλώνεις, υποδηλώνεις ή προδηλώνεις πως «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» και έτσι να νομιμοποιείς πολιτικώς κάθε διαστροφή, κάθε απάτη, κάθε έγκλημα, κάθε οπορτουνισμό, κάθε «success story» και κάθε πολιτικάντη ή σφετεριστή της λαϊκής εξουσίας (: λαϊκή κυριαρχία), αρκεί να νομίζεις πως υπηρετεί αυτό που εσύ θεωρείς στη συγκυρία ως δικό σου ατομικό όφελος /σκοπό – όπως η προπαγάνδα το/τον κατασκευάζει!
Η μεταγνωστική γνώση, αντίθετα, σε εξοπλίζει με έναν βιοοικονομικό μηχανισμό, εντός του οποίου δεν θα μπορούσες να είσαι κάτι άλλο από φιλελεύθερος πολιτικά και σοσιαλιστής κοινωνικά. Ένας άνθρωπος, δηλαδή, που δεν θα εννοεί την άξια της ισότητας χωρίς ελευθερία και την αξία της ελευθερίας χωρίς ισότητα. Το ένα δίνει αξία στο άλλο και αυτό είναι το μέγιστο παράδοξο εντός του δημοκρατικού παραδόξου: ταυτόχρονη ανάπτυξη ελευθερίας και ισότητας. Το αγωνιστικό-πλουραλιστικό πρότυπο συγκρότησης πολιτείας και κοινωνίας, με ριζοσπαστικοποίηση των δημοκρατικών θεσμών, είναι αυτό που έρχεται όχι για να επιλύσει το πρόβλημα του δημοκρατικού παραδόξου, αλλά για να κτίσει μια προοδευτική κοινωνία πάνω σε αυτό το δημοκρατικό παράδοξο… όπου τα δημοκρατικά και βιοοικονομικά μέσα (: με κανόνα τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον και όχι τη λογιστική επί της νεκρής ύλης) είναι αυτά που θα «αγιάζουν» τον σκοπό: το όφελος, την απόδοση, την ασφάλεια, την εμπιστοσύνη με κοινωνικούς και επιχειρηματικούς όρους.
Αυτή η μεταγνωστική γνώση είναι εκείνη που κατασκεύασε τα περισσότερα από τα διαδικτυακά μου σημειώματα μέχρι σήμερα, υπηρετώντας αυτό που συνηθίσαμε να αποκαλούμε αριστερή ή προοδευτική μεταρρύθμιση, σε αντίθεση με την δεξιά / νεοφιλελεύθερη μεταρρύθμιση και σε αντιδιαστολή με τη λενινιστική επανάσταση, το νεοφασισμό ή το νεοναζισμό. Πρόκειται για την ίδια μορφή γνώσης, την οποία ο Αλέξης Τσίπρας και τα προβεβλημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ χρησιμοποίησαν χύμα ως πολιτικάντικη ρητορεία, τώρα αποκαλούν «αυταπάτη» για να νομιμοποιήσουν πολιτικώς τη δική τους απατεωνιά: Την απόλυτη προσαρμογή – μετά από ένα μπαράζ ευτελών θεατρινισμών και παρηκμασμένης προπαγάνδας – στο μοντέλο συντεταγμένης χρεοκοπίας και φτωχοποίησης για την Ελλάδα που εκπόνησε ως στρατηγική και επιμελείται ως πρόγραμμα η τρόικα, με στόχο την διασφάλιση της ευρωζώνης από τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης και με την πανάκριβη αναπροσαρμογή της ελληνικής εθνικής οικονομίας στην ευρωζώνη, μετά από τη δραματική απαξίωση, την εξαετή ύφεση και την υποβάθμιση, να επωμίζεται μεσο-μακροπρόθεσμα, αποκλειστικά ο ελληνικός λαός, επειδή προφανώς … «όλοι μαζί τα φάγαμε»!
Αυτό το χάλι του ΣΥΡΙΖΑ – ο οποίος ανταγωνίζεται πλέον τη ΝΔ στο επίπεδο των μαθητικών επιδόσεων που ορίζονται από τη τρόικα – δεν είναι δυνατόν να αποτυπωθεί στο μιντιακό χαλί, επειδή η μιντιατική ταπητουργία στην Ελλάδα είναι η πλέον κρατικοδίαιτη βιομηχανία και ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μην είναι πλέον πολιτικό κόμμα, αλλά είναι σίγουρα κράτος. Αν δεις και ακούσεις τα κυβερνητικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, θα διαπιστώσεις πως ομιλούν την μη-πολιτική γλώσσα του κυρίου Βόλφγκανγκ Σόιμπλε! Και μοιάζει να την έχουν παπαγαλίσει καλά. Πρόκειται για τους ίδιους που πριν από λίγο καιρό παπαγάλιζαν την πολιτική γλώσσα της μεταγνωστικής γνώσης, τόσο καλά μάλιστα που πίστευα πως είναι (και) δική τους γλώσσα, δική τους μεταγνωστική εμπειρία!
Τελικά, Γιώργο Βέλτσο, αν τραβήξεις με δύναμη το χαλί στη σημερινή μιντιατική ταπητουργία, αντιλαμβάνεσαι πως θα φας κατακέφαλα το χάλι του ΣΥΡΙΖΑ; Και αν εσύ αδιαφορείς για τις συνέπειες του «ατυχήματος», τί σου φταίνε οι νεότεροι του «μεταγιγνώσκειν» που πασχίζουν να μαζευτεί συντεταγμένα το χαλί, μήπως και αποφευχθεί η ασύντακτη κατάρρευση της ελληνικής μιντιατικής ταπητουργίας, πράγμα που δεν σημαίνει οπωσδήποτε και απελευθέρωση του ελληνικού λαού και άλλα ηχηρά παρόμοια. Μαζεύοντας προσεκτικά το χαλί, θα πέσει στα μαλακά ο ΣΥΡΙΖΑ και θα διασκεδαστεί το χάλι του, αλλά με αυτό το διανοητικό και ευρύτερα πολιτισμικό χάλι, που χαρακτηρίζει σήμερα την ελληνική κοινωνία, ποιος θα τολμούσε κάτι διαφορετικό; Είναι και αυτό ζήτημα αυτοεπίγνωσης!
