Σαν σήμερα, το 1976, πέφτει νεκρός στο Φάληρο ο απότακτος αστυνομικός και βασανιστής της χούντας Ευάγγελος Μάλλιος, από τις σφαίρες «ενός ψηλού και μιας κοπέλας», όπως φωνάζει λίγο προτού ξεψυχήσει, οι οποίοι ανήκουν στη νεοσύστατη «17 Νοέμβρη». Είναι μόλις η δεύτερη επίθεση της διαβόητης πλέον τρομοκρατικής οργάνωσης και χειροκροτείται από ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, που λίγους μήνες νωρίτερα έχει παρακολουθήσει εμβρόντητο την αθώωση των αρχιβασανιστών της δικτατορίας.
Η δίκη της Χαλκίδας ξεκινάει στις 11 Νοεμβρίου 1975 και θα προκαλέσει την οργή της κοινής γνώμης, όχι μόνο για την αθωωτική της ετυμηγορία, αλλά και λόγω της εξωφρενικής συμπεριφοράς κατηγορουμένων και δικαστών. Μεταξύ άλλων, ακούγεται πως «οι αστυνομικοί Μάλλιος, Μπάμπαλης, Καραπαναγιώτης και Κραβαρίτης ήταν ικανότατοι και εκτελούσαν υποδειγματικά τα καθήκοντά τους». Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα, οι κατηγορούμενοι παίρνουν το ρόλο του ανακριτή, υποβάλλοντας προκλητικές ερωτήσεις στους μάρτυρες, ενώ διατείνονται πως οι κακώσεις που φέρουν τα θύματά τους είναι αποτέλεσμα αυτοτραυματισμού.
Δύο ακριβώς χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου (17/11/1975), Τα Νέα κυκλοφορούν με τίτλο «Προκλητικοί οι βασανιστές στη Χαλκίδα»: «Οι κατηγορούμενοι είναι προκλητικοί. Γελάνε την ώρα που τα θύματά τους καταθέτουν για τα απάνθρωπα βασανιστήρια που υπέστησαν στην Ασφάλεια. Συνεχίζουν τον πόλεμο λάσπης κατά των μαρτύρων κατηγορίας, υποστηρίζοντας για μερικούς απ’ αυτούς ότι συνεργάστηκαν με την Ασφάλεια».
Η κοινωνική οργή για την ατιμωρησία των βασανιστών εκφράζεται με μια σειρά συνθημάτων, όπως«Οι φασίστες στο Γουδί», «Δίκες λαϊκές για τους βασανιστές», «Φόλα στο σκύλο της ΕΣΑ», «Ο λαός δεν ξεχνά, τους φασίστες τους κρεμά», κλπ, και όταν δολοφονείται ο Ε. Μάλλιος στις 14 Δεκεμβρίου 1976, δεν είναι λίγοι αυτοί που επικροτούν την κίνηση της «17 Νοέμβρη».
Για παράδειγμα, λίγες μέρες μετά την εκτέλεση, η ομάδα «Προλεταριακή Αριστερά» εκδίδει προκήρυξη συμπαράστασης στη 17Ν που αναφέρει: «Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, η οργάνωση 17 Νοέμβρη έδρασε σαν εντολοδόχος του λαού. Το πιστόλι που εκτέλεσε τον Μάλλιο το κρατούσαν οι εκατοντάδες νεκροί της δικτατορίας, οι δεκάδες χιλιάδες βασανισμένοι, ένας ολόκληρος λαός. Γι’ αυτό και σύσσωμη ήταν η αντίδραση του λαού: “Ν’ αγιάσουν τα χέρια τους”».
Παράλληλα, στην κηδεία του Μάλλιου σημειώνονται έντονα επεισόδια από ακροδεξιούς, υποστηρικτές της δικτατορίας, μεταξύ των οποίων και οι Γεωργαλάς, Αγαθαγγέλου και Μιχαλολιάκος. Οι παριστάμενοι φωνάζουν αντικομμουνιστικά συνθήματα και, σύμφωνα με πληροφορίες, ξυλοκοπούν 5 δημοσιογράφους υπό την ανοχή της αστυνομίας.
Μέσα σε αυτή την εκρηκτική κατάσταση, δε λείπουν και οι φωνές που μιλούν για «προβοκάτσια» εκ μέρους των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ή άλλων «σκοτεινών κύκλων» και συμφερόντων που επιζητούν την πολιτική αναστάτωση της χώρας. Ειδικά τις πρώτες μέρες, το ενδεχόμενο αυτό αναδεικνύεται αρκετά από την αστυνομική διεύθυνση, τον πολιτικό κόσμο αλλά και μέρος των ΜΜΕ.
Σε δημοσίευμα των Νέων (22.10.1977) αναφέρεται πως «παράγοντες των αρχών ασφαλείας πιστεύουν πως πίσω από την επωνυμία αυτή (σ.σ.: 17Ν) κρύβεται κάποια άλλη οργάνωση που έχει αντικειμενικό σκοπό τη δημιουργία ανώμαλων καταστάσεων». Ο Καραμανλής επιστρέφει εσπευσμένα από το Πακιστάν και ενημερώνεται για το τεταμένο κοινωνικό κλίμα, ενώ το βάρος της κατάστασης πέφτει στον τότε υπουργό Άμυνας, Ευάγγελο Αβέρωφ, που υποστηρίζει πως ο Μάλλιος στάθηκε άτυχος επειδή ήταν υπεύθυνος του τομέα της Ασφάλειας που ανέκρινε τους κομμουνιστές.«Ο Μάλλιος δεν ήταν βασανιστής, μολονότι, όπως πολλοί άλλοι στη θέση του, είχε μάλλον χαστουκίσει κρατούμενους στη διάρκεια των ανακρίσεων», ισχυρίζεται ο Αβέρωφ.
Η εκτίμηση που κάνει ο Βρετανός πρέσβης, σε επιστολή του προς το Φόρεϊν Οφις, για τη στάση του υπουργού είναι πως «βεβαίως ανήκει στη δεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης και τα καθήκοντά του αυτήν την περίοδο, αλλά και οι πολιτικές του φιλοδοξίες μακροπρόθεσμα, τον κάνουν να αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη ανεκτικότητα τις απρεπείς πράξεις του προηγούμενου καθεστώτος. Αλλά γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η προειδοποίησή του για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις, που μπορεί να έχει η δολοφονία του Μάλλιου στους κύκλους της Δεξιάς, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη».
πηγή: Νόστιμον Ήμαρ
