Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Λόγω της σοβαρής οικονομικής κρίσης που υπάρχει στην χώρα, αλλά και των σημαντικών προβλημάτων που υφίστανται στις τράπεζες μετά το κλείσιμο τους και την επιβολή περιορισμών στην κίνηση των κεφαλαίων, οι τράπεζες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν πέρα από το πρόβλημα της ρευστότητας τους και το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Για την αντιμετώπιση των δανείων αυτών έχουν αρχίσει την εφαρμογή ενός point system που συμβάλλει στην κατηγοριοποίηση των δανειοληπτών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Έθνους, το point system επιτρέπει στις τράπεζες να γνωρίζουν πόσο συνεργάσιμος είναι ο κάθε δανειολήπτης και κατά πόσο το δάνειό του είναι βιώσιμο ή όχι.
Η κατηγοριοποίηση των «κόκκινων» δανειοληπτών είναι, λοιπόν, βασική προϋπόθεση για να μη χαθεί η μπάλα και να δοθεί η δυνατότητα στους συνεργάσιμους δανειολήπτες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Σήμερα τα «κόκκινα» δάνεια κινούνται στην περιοχή των 100 δισ. ευρώ.
Η κατάταξη των δανειοληπτών, και ανάλυση του χαρτοφυλακίου σύμφωνα και με την Τράπεζα της Ελλάδος, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής διαχείρισης καθυστερήσεων, καθώς μπορούν οι τράπεζες να επιλέγουν και να προσαρμόζουν με βέλτιστο τρόπο διαφορετικές λύσεις διαχείρισης σε διαφορετικούς τομείς του δανειακού τους χαρτοφυλακίου.
Τα γενικά κριτήρια με τα οποία γίνεται η κατηγοριοποίηση των δανειοληπτών και των δανειακών χαρτοφυλακίων είναι τα εξής:
• Για ποιο σκοπό χορηγήθηκε το δάνειο Αν, δηλαδή, είναι στεγαστικό, καταναλωτικό, πιστωτική κάρτα, επιχειρηματικό κ.λπ.
• Το επιτόκιο του δανείου.
• Το νόμισμα (είναι γνωστά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δανειολήπτες στεγαστικών σε ελβετικό φράγκο).
• Η τοποθεσία που βρίσκεται το ακίνητο που έχει προσημειωθεί.
• Η γεωγραφική περιοχή της επιχειρηματικής δραστηριότητας (για επιχειρηματικά δάνεια).
• Το μέγεθος του ανοίγματος που έχει ο δανειολήπτης.
• Η ύπαρξη καταθέσεων.
• Η συμπεριφορά του δανειολήπτη.
Υπάρχουν, όμως, και άλλες κρίσιμες παράμετροι, τις οποίες υπολογίζουν οι τράπεζες, όπως είναι για παράδειγμα:
1) Το χρονικό διάστημα που το δάνειο βρίσκεται σε καθυστέρηση.
2) Αν ο δανειολήπτης έχει ήδη ρυθμιστεί και αθέτησε τη ρύθμιση.
3) Ποιο ήταν το εισόδημα του δανειολήπτη όταν έλαβε το δάνειο και σε τι ύψος διαμορφώνεται σήμερα. Οι τράπεζες αξιολογούν και σταθμίζουν γενικότερα την προηγούμενη συμπεριφορά του δανειολήπτη.
Διότι πλέον το μεγάλο ζητούμενο είναι να «ανιχνεύσουν» την προοπτική εισπραξιμότητας για το κάθε δάνειο που βρίσκεται σε καθυστέρηση και αναλόγως να προτείνουν ρυθμίσεις που θα είναι βιώσιμες σε βάθος χρόνου και δεν θα «χτυπήσουν» ύστερα από 6 ή 12 μήνες.
Λαμβάνουν, λοιπόν, υπόψη τους ιστορικά και ήδη διαθέσιμα στοιχεία και ρεαλιστικές εκτιμήσεις για τη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής και ακόμα προχωρούν στην εκτίμηση και την επανεκτίμηση των εξασφαλίσεων, ακολουθώντας συγκεκριμένες μεθοδολογίες.
Η κατηγοριοποίηση είναι βασική προϋπόθεση και για τα «ραβασάκια» που θα αρχίσουν να λαμβάνουν οι δανειολήπτες στο «κόκκινο», όπως ορίζει ο Κώδικας Δεοντολογίας.
Και από την ανταπόκριση που θα έχουν οι οφειλέτες στα σημειώματα, οι τράπεζες θα σχηματίσουν μία πρώτη εικόνα για τους λεγόμενους συνεργάσιμους.
Παράλληλα, όποιος δανειολήπτης ανταποκριθεί στο κάλεσμα της τράπεζας, θα πρέπει να προσκομίσει επικαιροποιημένα όλα τα οικονομικά του στοιχεία. Και έτσι οι τράπεζες θα μπορούν να έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη και κατά πόσο είναι βιώσιμος.
Και όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν τα τραπεζικά στελέχη, διαφορετικά θα αντιμετωπιστεί εκείνος που εκτός από την πρώτη κατοικία έχει και άλλα ακίνητα στην κατοχή του σε σχέση με εκείνον που δεν έχει τίποτα, πέρα από το σπίτι στο οποίο ζει.
Ακόμα θα γίνει αντιπαραβολή με το αν ο δανειολήπτης έχει τραπεζικές καταθέσεις και τι ύψους είναι αυτές. Διότι, όπως παραδέχονται τα τραπεζικά στελέχη, υπολογίζονται σε 20.000 εκείνοι που αν και διαθέτουν καταθετικούς λογαριασμούς σημαντικού ποσού, δεν πληρώνουν τα δάνειά τους.
Αφού, λοιπόν, οι τράπεζες ελέγξουν τα εκκαθαριστικά της Εφορίας, όπως και το Ε9 των «κόκκινων» δανειοληπτών, θα κάνουν συγκεκριμένες προτάσεις ρύθμισης των οφειλών τους, οι οποίες θα πρέπει να είναι συμβατές με τα τρέχοντα οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη και να συνυπολογίζουν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Εν κατακλείδι, το σύστημα αυτό είναι σωστό για την κατηγοριοποίηση των δανειοληπτών όμως θα πρέπει οι τράπεζες να μην πιέζουν τους δανειολήπτες για πληρωμή των δόσεων τους αν δουν πως όντως δεν υπάρχουν χρήματα για να πληρώσει ο δανειολήπτης. Ακόμη θα πρέπει οι τράπεζες να βρουν τρόπο προκειμένου οι δανειολήπτες με αδυναμία πληρωμής του δανείου, να μπορούν να το αποπληρώνουν σε μεγαλύτερο βάθους χρόνου βάσει του εισοδήματος του κάθε δανειολήπτη.
