Αυξήσεις μισθών πολλών ταχυτήτων σχεδόν για 1 εκατ. εργαζομένους σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα φέρνει το «ξεπάγωμα» των τριετιών από την 1/1/2024.
Περισσότερο κερδισμένοι είναι οι μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και θα συμπληρώσουν τριετία εντός του 2024, καθώς θα επωφεληθούν με ετήσια αύξηση έως 1.092 ευρώ. Οι εργαζόμενοι που θα συμπληρώσουν τριετία στα έτη 2025, 2026 και 2027 θα κερδίσουν σε ετήσια βάση έως και 3.794 ευρώ, καθώς οι προσαυξήσεις των τριετιών θα «κουμπώσουν» επάνω σε μεγαλύτερο κατώτατο μισθό από τον σημερινό λόγω των αυξήσεων που θα δοθούν στα επόμενα έτη.
Ωφελούνται όμως και όσοι έχουν κλαδική, επιχειρησιακή ή και ατομική σύμβαση χωρίς να λαμβάνουν την προσαύξηση προϋπηρεσίας, που προέβλεπε η σύμβασή τους λόγω του «παγώματος», ή επειδή η σύμβαση έληξε, δεν ανανεώθηκε και μετατράπηκε σε ατομική χωρίς επίδομα προϋπηρεσίας στον νέο μισθό.
Οι αυξήσεις που έρχονται από 1/1/2024 συνδέονται με την προϋπηρεσία που είχε σταματήσει να προσμετράται για την προσαύξηση των αποδοχών όλων των εργαζομένων μετά τις 14/2/2012 με ειδική νομοθετική διάταξη του δεύτερου Μνημονίου (6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου14/2/2012) με πρωθυπουργό τότε τον Λουκά Παπαδήμο. Η ρήτρα για το «ξεπάγωμα» των προσαυξήσεων ήταν να πέσει η ανεργία κάτω από 10%.
Η κυβέρνηση ύστερα από 11 χρόνια ήρε αυτήν την απαγόρευση και με τροπολογία στο ψηφισθέν νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας «ξεπαγώνει» τις προσαυξήσεις καθιστώντας πλέον υποχρεωτική για τους εργοδότες την προσμέτρηση της εργασιακής προϋπηρεσίας από 1/1/2024 και την επαναφορά των επιδομάτων προϋπηρεσίας στους μισθούς.
Η ανεργία θα παίζει ρόλο και στο νέο καθεστώς, καθώς, αν το 2027 είναι πάνω από 10%, τότε οι προσαυξήσεις θα «παγώσουν» εκ νέου.
Επιδόματα προϋπηρεσίας
Στη διάρκεια της 11ετίας 2012-2023, πάντως, πολλοί εργαζόμενοι είχαν καταφέρει μέσα από επιχειρησιακές και κλαδικές συμβάσεις να πετύχουν την επαναφορά των επιδομάτων προϋπηρεσίας. Για παράδειγμα, οι συμβάσεις των τραπεζοϋπαλλήλων, του ΟΤΕ, των Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), καθώς και άλλων κλάδων (τουρισμός-επισιτισμός κ.ά.) προβλέπουν προσαυξήσεις μισθών λόγω προϋπηρεσίας, με ποσοστά π.χ. στη σύμβαση ΔΕΥΑ 4% για το πρώτο έτος και 4% για κάθε επόμενη διετία και μέχρι 5 διετίες, ή με 8% και 10% για ΔΕΚΟ κ.λπ.
Στις περιπτώσεις αυτές ο νέος νόμος ουσιαστικά δεν θα έχει αποτέλεσμα διότι οι προσαυξήσεις καταβάλλονται ήδη στους μισθούς.
Στους εργαζομένους όμως που αμείβονται είτε με τον κατώτατο μισθό είτε με κλαδική ή επιχειρησιακή σύμβαση, χωρίς να έχουν προσαυξήσεις, το «ξεπάγωμα» των τριετιών από το 2024 θα έχει χειροπιαστό αποτέλεσμα, καθώς θα δουν αυξήσεις, και μάλιστα διπλές: Μία λόγω της προϋπηρεσίας με ένα ποσοστό της τάξης του 5% ή 10% ανάλογα με τη σύμβαση στην οποία υπάγονται και μια δεύτερη με τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού από τον ερχόμενο Απρίλιο σε ποσοστά που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα είναι γύρω στο 5% με 6%.
Ωφελημένοι θα είναι περίπου 600.000 μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και από τους άλλους κλάδους γύρω τους 300.000 εργαζομένους για τους οποίους οι προσαυξήσεις τελούν σε αναστολή ή ένα μέρος τους έχει ενσωματωθεί στους μισθούς τους.
Ειδικά για τους εργαζομένους που πληρώνονται με τον κατώτατο μισθό οι τριετίες θα ισχύουν τόσο για τους πλήρως όσο και τους μερικώς απασχολουμένους κατά αναλογία. Δηλαδή, ο πλήρους απασχόλησης μισθωτός που θα φτιάξει μια τριετία μέσα στο 2024 θα πάρει ένα 10% επάνω στα 780 ευρώ, δηλαδή αύξηση 78 ευρώ τον μήνα ή 1.092 ευρώ σε ετήσια βάση για 14 μισθούς. Αντίστοιχα ο μερικώς απασχολούμενος με σύμβαση 390 ευρώ για 4ωρη εργασία θα πάρει, αν έχει τριετία μέσα στο 2024, προσαύξηση 39 ευρώ.
Το «ξεπάγωμα» των τριετιών δεν θα περιλαμβάνει την προϋπηρεσία για τα «παγωμένα» έτη, δηλαδή την προϋπηρεσία 2012-2023, αλλά θα συνδέσει την προϋπηρεσία των εργαζομένων έως το 2012 με αυτήν που θα ξεκινά από 1/1/2024.
Καμία διεκδίκηση
Στην τροπολογία αναφέρεται ότι «για το χρονικό διάστημα από τη 14η/2/2012 έως και την 31η/12/2023 καμία αξίωση δεν γεννάται ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, ούτε επιτρέπεται να υπολογιστεί προϋπηρεσία που έχει διανυθεί από τη 14η/2/2012 έως και την 31η/12/2023». Αυτό σημαίνει ότι «μπλοκάρει» κάθε διεκδίκηση που ήθελε να ασκηθεί από εργαζομένους για την καταβολή επιδόματος προϋπηρεσίας στα «παγωμένα έτη» 2012-2023.
Για παράδειγμα, εργαζόμενος με 5,6 χρόνια προϋπηρεσίας έως το 2012 και άλλα 11 έτη από το 2012 έως το 2023 θα πάρει προσαύξηση μόλις συμπληρώσει τον 6ο χρόνο της προϋπηρεσίας που είχε έως το 2012. Δεν θα προσμετρηθούν δηλαδή τα «παγωμένα έτη» 2012-2023, αλλά το διάστημα του «ξεπαγώματος», που αρχίζει από 1/1/2024. Στο παράδειγμά μας ο εργαζόμενος είχε μία τριετία έως το 2012 και έπαιρνε ήδη την πρώτη κλίμακα με 10%. Με άλλους 6 μήνες μέσα στο 2024, θα συμπληρώσει δεύτερη τριετία (6 χρόνια) και θα πάρει την προσαύξηση της δεύτερης κλίμακας με ένα 10% επιπλέον. Συνολικά θα έχει δύο τριετίες με επίδομα 20% επί του εκάστοτε βασικού μισθού. Αν αναγνωριζόταν και η «παγωμένη» προϋπηρεσία, τότε ο εργοδότης του θα έπρεπε να του καταβάλει προσαύξηση 20% από 1/1/2024 και συνολικά 30%, γιατί θα είχε ήδη συμπληρώσει 3 τριετίες.
Ποια προϋπηρεσία «ξεπαγώνει» τα επιδόματα
Ως προς την προϋπηρεσία που θα μετράει στο εξής για τα επιδόματα διετίας, τριετιών, πενταετίας, η τροπολογία αναφέρει τα εξής:
1 Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που είχε προσληφθεί πριν από τη 14η/2/2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί τη 14η/2/2012 οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά την 1η/1/2024.
2 Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που προσλήφθηκε μετά τη 14η/2/2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά την 1η/1/2024.
3 Ειδικώς για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας σε όσους εργαζομένους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιοδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14η/2/2012 και μετά από την 1η/1/2024. Για τους αμειβομένους με τον κατώτατο μισθό και σύμβαση εξαρτημένης εργασίας η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται σε 10% για κάθε τριετία και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω (3 τριετίες) και για τους αμειβομένους με ημερομίσθιο η προσαύξηση είναι 5% για κάθε τριετία και συνολικά 30% για 18 χρόνια (6 τριετίες).
Ποιοι θα πάρουν μικρότερο επίδομα ή και καθόλου
Οι εργαζόμενοι με ατομική σύμβαση που παίρνουν μισθό μεγαλύτερο από τον νομοθετημένο, δηλαδή πάνω από τα 780 ευρώ, θα πάρουν επίδομα προϋπηρεσίας μόνο αν οι αποδοχές τους αποδειχθούν χαμηλότερες από τον μισθό που θα έπαιρναν μαζί με τις προσαυξήσεις. Για παράδειγμα, εργαζόμενος με μισθό 1.250 ευρώ, που μέσα στο 2024 θα συμπληρώσει την 3η τριετία (με βάση την προϋπηρεσία που είχε έως το 2012), θα έπρεπε να παίρνει 1.014 ευρώ, ενώ παίρνει 1.250 ευρώ. Επομένως, δεν θα πάρει καθόλου προσαύξηση γιατί είναι ήδη μέσα στον τακτικό του μισθό. Αν όμως έπαιρνε 980 ευρώ, τότε από 1/1/2024 το «ξεπάγωμα» της 3ης τριετίας θα τον έβρισκε με αύξηση κατά 34 ευρώ, ώστε να έχει τις αποδοχές του κατώτατου μισθού με 3 τριετίες (780Χ30%=1.014).
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ «ΞΕΠΑΓΩΜΑ» ΤΩΝ ΤΡΙΕΤΙΩΝ (ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΠΟΥ ΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ 2024)
Προϋπηρεσία έως 14/2/2012 (έτη και μήνες) | Τριετίες έως 14/2/2012 | Επίδομα τριετιών που είχαν «κλειδώσει» έως το 2012 | Μισθός σήμερα με ή χωρίς επίδομα τριετιών | Προϋπηρεσία που απαιτείται για νέα τριετία από 1/1/2024 | Πότε συμπληρώνεται η νέα τριετία | Σύνολο παλιών και νέων τριετιών εντός του 2024 | Επίδομα τριετιών για το 2024 | Μισθός + τριετίες για 2024 (*) | Ετήσια αύξηση μισθού (με Δώρα) |
2 έτη, 7 μήνες | 0 | 0 | 780 | 5 μήνες | 5ος/2024 | 1 | 10% | 858 | 702 |
2 έτη, 11 μήνες | 0 | 0 | 780 | 1 μήνας | 1ος/2024 | 1 | 10% | 858 | 1.092 |
2 έτη | 0 | 0 | 780 | 1 έτος | 12ος/2024 | 1 | 10% | 858 | 156 |
5έτη, 9 μήνες | 1 | 10% | 858 | 4 μήνες | 4ος/2024 | 2 | 20% | 936 | 780 |
5 έτη, 11 μήνες | 1 | 10% | 858 | 1 μήνας | 1ος/2024 | 2 | 20% | 936 | 1.092 |
8 έτη, 6 μήνες | 2 | 20% | 936 | 6 μήνες | 6ος/2024 | 3 | 30% | 1.014 | 585 |
8 έτη, 1 μήνας | 2 | 20% | 936 | 11 μήνες | 11ος/2024 | 3 | 30% | 1.014 | 234 |
8 έτη, 11 μήνες | 2 | 20% | 936 | 1 μήνας | 1ος/2024 | 3 | 30% | 1.014 | 1.092 |
9 έτη | 3 | 30% | 1.014 | – | – | – | 30% | 1.014 | – |
(*) Δεν έχει υπολογιστεί η νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό που θα καθοριστεί τον Απρίλιο του 2024 με ποσοστό 5%-6%.
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ «ΞΕΠΑΓΩΜΑ» ΤΩΝ ΤΡΙΕΤΙΩΝ (ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΠΟΥ ΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΤΟ 2025, ΤΟ 2026 ΚΑΙ ΤΟ 2027)
Προϋπηρεσία έως 14/2/2012 (έτη και μήνες) | Τριετίες έως 14/2/2012 | Επίδομα τριετιών που είχαν «κλειδώσει» έως το 2012 | Μισθός σήμερα με ή χωρίς επίδομα τριετιών | Προϋπηρεσία που απαιτείται για νέα τριετία από 1/1/2024 | Πότε συμπληρώνεται η νέα τριετία | Σύνολο τριετιών έως το 2012 και μετά το 2024 | Επίδομα τριετιών | Μισθός + τριετίες για 2025-2026-2027 (*) | Συνολική αύξηση μισθού με τριετίες μετά το 2024 | Ετήσια αύξηση με Δώρα |
7 έτη, 8 μήνες | 2 | 20% | 936 | 1 έτος, 4 μήνες | 4ος/2025 | 3 | 30% | 1.118 | 182 | 2.548 |
4 έτη, 1 μήνας | 1 | 10% | 858 | 1 έτος, 11 μήνες | 11ος/2025 | 2 | 20% | 1.032 | 174 | 2.436 |
1 έτος | 0 | 0 | 780 | 2 έτη | 12ος/2025 | 1 | 10% | 946 | 166 | 2.324 |
3 έτη, 7 μήνες | 1 | 10% | 858 | 2 έτη, 5 μήνες | 5ος/2026 | 2 | 20% | 1.088 | 230 | 3.220 |
6 έτη, 2 μήνες | 2 | 20% | 936 | 2 έτη, 10 μήνες | 10ος/2026 | 3 | 30% | 1.179 | 243 | 3.402 |
0 | 0 | 0 | 780 | 3 έτη | 1ος/2027 | 1 | 10% | 1.051 | 271 | 3.794 |
(*) Με σενάριο για αυξήσεις 5%-5,5% κατ’ έτος ο μισθός θα είναι στα 819€ το 2024, στα 860€ το 2025, στα 907€ το 2026 και στα 956€ το 2027.