Απαράδεκτο χαρακτήρισε ο Αλέξης Τσίπρας το σημείωμα του Ντόναλντ Τουσκ υπέρ της κατάργησης της ποσόστωσης στην υποδοχή των προσφύγων και μεταναστών, τονίζοντας ότι όχι μόνο δυσχεραίνει τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, αλλά θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της Ε.Ε. καθώς υπονομεύει την έννοια της αλληλεγγύης. «Για την Ελλάδα το σημαντικό δεν είναι κάποιες δυνάμεις να φιλοξενήσουν 200 ή και 1.000 άτομα αλλά ότι επιμένουν να υπονομεύουν τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε.» είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Τόνισε ότι η Ελλάδα σεβάστηκε τους κανόνες της Ε.Ε. και ευαισθησίες άλλων κρατών μελών και τήρησε την ευρωπαική αλληλεγγύη, παρότι διαφωνούσε με σειρά πολιτικών στην οικονομία (λιτότητα), αλλά και στην εξωτερική πολιτική (κυρώσεις έναντι τρίτων κρατών) και υποστήριξε ότι όλα τα κράτη μέλη οφείλουν να κάνουν το ίδιο σήμερα για την αντιμετώπιση αυτού του ευρωπαικού ζητήματος.
Ως προς το θέμα της χρηματοδότησης συμφώνησε ότι τα χρηματοδοτικά εργαλεία (ενδεχομένως και καινούργια) θα πρέπει να γίνουν πιο ευέλικτα προκειμένου να ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα και να μπορούν τρίτες χώρες να τα απορροφούν. «Το θέμα δεν είναι μόνο να υπάρχουν περισσότερα κονδύλια, αλλά να ενταχθούν οι στόχοι μας στο μεταναστευτικό στην εξωτερική πολιτική της Ε.Ε.» είπε ο κ. Τσίπρας, εξειδικεύοντας:
Πρώτον, η χρηματοδότηση τρίτων χωρών στο ανωτέρω πλαίσιο, θα πρέπει να συναρτάται με την αποτελεσματικότητά τους στην αντιμετώπιση δικτύων διακινητών, στη μείωση των ροών και στην αποδοχή επιστροφών.
Δεύτερον, θα πρέπει να ληφθούν σημαντικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτιών των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών (φτώχεια, πόλεμοι) και να ενταχθεί στην αναβάθμιση της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.
Τρίτον, θα πρέπει να ιδρυθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός επιστροφών.
Τέταρτον, θα πρέπει να ιδρυθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός επανεγκατάστασης με κέντρα αιτήσεων σε τρίτες χώρες διέλευσης και προέλευσης.
Ζήτησε στήριξη για Τουρκία, Αιγαίο, Κυπριακό
Ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι οι εξελίξεις στο μεταναστευτικό ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της πρόσκλησης Ερντογάν στην Αθήνα, παρ’ όλες τις διαφωνίες σε εθνικό αλλά και ιδεολογικό επίπεδο.
Τόνισε ότι σε μία περιοχή που βυθίζεται στην αποσταθεροποίηση (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Παλαιστίνη, Λίβανος, Ιεροσόλυμα, πραξικόπημα Τουρκία και περιορισμός σε ανθρώπινα δικαιώματα, Κουρδικό) δεν μπορούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να θεωρούνται διμερές θέμα. Είναι θέμα στήριξης των νοτιανατολικών ευρωπαϊκών συνόρων που καθίστανται ολοένα και πιο σημαντικά. Η ευρωπαική ασφάλεια και διαχείριση προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών βασίζεται στις ομαλές ελληντουρκικές σχέσεις.
Παράλληλα, όπως είπε, οι προκλήσεις ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, κάνουν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού στο βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και χωρίς τουρκικές εγγυήσεις.
«Άρα, η ανάγκη για ειρήνη, σεβασμό του διεθνούς δικαίου και συνεργασία στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο, αποτελεί ένα ευρωπαϊκό διακύβευμα που είναι πιο σημαντικό σήμερα από ποτέ» σημείωσε ο κ. Τσίπρας και υποστήριξε ότι κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, έγιναν «τρία σημαντικά βήματα»:
«Πρώτον, συμφωνήθηκε η επανέναρξη των συνομιλιών για την υφαλοκρηπίδα και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης υπό την υψηλή εποπτεία Πρωθυπουργού και Προέδρου Ερντογάν
Δεύτερον, συμφωνήσαμε σε μέτρα για την πιο αποτελεσματική εφαρμογή της Συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας και η Τουρκία να αρχίσει να εφαρμόζει ξανά την διμερή Συμφωνία Επανεισδοχής.
Τρίτον, ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε δημόσια ότι επιδιώκει την δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού και οι συνομιλίες πρέπει να συνεχίσουν».
Ο Πρωθυπουργός καλωσόρισε το γεγονός ότι Ε.Ε., Γερμανία και Βουλγαρία έδωσαν απάντηση στην Τουρκία σχετικά με τις δηλώσεις Ερντογάν για την αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης και ζήτησε στήριξη ώστε η Τουρκία τους επόμενους μήνες:
να σταματήσει την παραβίαση του διεθνούς δικαίου στο Αιγαίο με συνεχείς παραβιάσεις και εμπλοκές
να εντείνει τη θετική ως τώρα συνεργασία στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας
να συνεχίσει τις συνομιλίες, με τους όρους του Γ.Γ. ΟΗΕ, για το Κυπριακό
Πρωτοβουλία για την κοινωνική Ευρώπη
Στη Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Τσίπρας ανέλαβε πρωτοβουλία και έθεσε την ατζέντα για την κοινωνική Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ότι ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων είναι σημαντικός και πρέπει να εφαρμοσθεί, ότι η κοινωνική διάσταση είναι αναγκαία συνθήκη για την Ενωμένη Ευρώπη, ότι ο κοινωνικός πυλώνας θα εξισορροπήσει το δημοσιονομικό σύμφωνο και ότι το ευρωπαϊκό εξάμηνο (διαδικασία συντονισμού των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών) θα πρέπει να περιλαμβάνει δεσμευτικούς κοινωνικούς στόχους και ζήτησε να περιληφθεί μνεία στα συμπεράσματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση στηρίχθηκε μεταξύ άλλων από την Επιτροπή, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σουηδία και την Πορτογαλία και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να το στηρίξει και η Γερμανία. Το θέμα θα επανέλθει προς συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του επόμενου Μαρτίου. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να επανέλθει με προτάσεις για παρακολούθηση της εφαρμογής του Ευρωπαικού Πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
