Γράφει ο Σπύρος Ριζόπουλος
Follow @Sp_Rizopoulos
Ο «ανένδοτος» κατά του ΔΝΤ που κήρυξε ο Αλέξης Τσίπρας μέσα από την πρόσφατη συνέντευξή του στους FinancialTimes δεν είναι «κεραυνός εν αιθρία». Αντίστοιχους υπαινιγμούς είχε κάνει και στη συνέντευξη που έδωσε στην ΕΡΤ πυροδοτώντας σ’ εκείνη τη φάση, έναν πρώτο γύρο αντιπαράθεσης με τον Σόιμπλε. Παρ’ όλα αυτά, ο πρωθυπουργός επανήλθε υποστηρίζοντας πως ήγγικεν η ώρα της άμεσης αποχώρησης του ΔΝΤ από την Ευρώπη και πως έχουν ωριμάσει συνολικότερα οι συνθήκες για κάτι τέτοιο.
Ας επιχειρήσουμε πρώτα να δούμε τη «μεγάλη εικόνα». Η είσοδος του ΔΝΤ στα ευρωπαϊκά δρώμενα μέσω Ελλάδας το 2010 ήταν αποτέλεσμα μιας παγκόσμιας διεργασίας και συμμαχίας, που είχε τη στήριξη και της Γερμανίας, με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης η οποία ξέσπασε το 2008. Το σχέδιο ήταν το ΔΝΤ να προσφέρει όχι μόνο την τεχνογνωσία αλλά και το χρόνο στην Ευρωζώνη να οικοδομήσει τους δικούς της θεσμούς για την αντιμετώπιση της κρίσης, ώστε να μην υποτροπιάσει η παγκόσμια κρίση και δη η αμερικανική. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει πως το πότε θα αποχωρήσει το ΔΝΤ από την Ευρώπη θα το αποφασίσουν οι μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις με κριτήρια σαφώς πολύ ευρύτερα από τις «μικροσκοπικές σκοτούρες» του Αλέξη Τσίπρα.
Αυτή τη στιγμή στο ευρύτερο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την αποχώρηση του ΔΝΤ. Κατά αυτής της ιδέας δεν τάσσεται μόνον οι «ακραίοι συντηρητικοί κύκλοι» του Σόιμπλε αλλά και ο σοσιαλιστής Μοσκοβισί. Δύο είναι κυρίως οι λόγοι που υπαγορεύουν κατά τους Ευρωπαίους τη συνέχιση της παρουσίας του ΔΝΤ:
Πρώτον, γιατί η Ευρωζώνη θέλει ακόμη χρόνο (όχι πολύ, αλλά ούτε και τόσο λίγο ώστε όλα να εξελιχτούν στον παρόντα πολιτικό χρόνο) για να «χειραφετηθεί» από το ΔΝΤ. Όταν ο «πολύς» κ. Ντράγκι αγωνιά και κάνει διαρκώς εκκλήσεις στους Ευρωπαίους πολιτικούς «να κάνουν κάτι», πάει να πει πως ο χρόνος αυτός δεν έχει έρθει ακόμη.
Δεύτερον, το ΔΝΤ είναι απαραίτητο για το ελληνικό πρόγραμμα. Και είναι απαραίτητο ειδικά για τη γερμανική πλευρά, σαν εργαλείο για να επιβληθεί στον Αλέξη Τσίπρα η υλοποίηση των σκληρών πλευρών του τρίτου μνημονίου που αφορούν το Ασφαλιστικό και τη φορολογία των αγροτών.
Αυτό το τελευταίο είναι και η πραγματική αιτία που έκανε τον Τσίπρα να εγείρει ζήτημα αποχώρησης του ΔΝΤ, αδιαφορώντας για το εάν έχουν ωριμάσει γενικότερα οι όροι. Γι’ αυτόν ζήτημα «ζωής ή θανάτου». Σκληρό ασφαλιστικό και φορολόγηση αγροτών που απαιτεί το ΔΝΤ δεν περνάνε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα.
Ο Τσίπρας λοιπόν βγαίνει μπροστά με μια κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου. Αν κατάφερνε να πετύχει τον στόχο του, θα είχε πλέον να κάνει με την πιο «πολιτική» Κομισιόν και όχι με το «τραπεζοκεντρικό» ΔΝΤ, γεγονός που θα εξασφάλιζε στον ίδιο και την κυβέρνησή του βιώσιμη μακροημέρευση.
Αν αποτύχει τότε θα έχει δημιουργήσει τους όρους και τις προϋποθέσεις για μια «ηρωική έξοδο». Το μήνυμα που στέλνει με αυτή την κίνηση προς τους δανειστές είναι σαφές: Δεν θα δεχτεί να πάει σε μια διαδικασία στην οποία θα χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του και ηττημένος κοινοβουλευτικά να εξαναγκαστεί στη συμμετοχή σε ένα ευρύτερο κυβερνητικό σχήμα οικουμενικής. Αυτό θα σήμαινε το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας είναι αποφασισμένος «πάση θυσία» να κρατήσει το κόμμα.
O Μάρτιος είναι ο μήνας που λήγει και τυπικά η παρουσία του ΔΝΤ στο προηγούμενο πρόγραμμα. Και είναι ο μήνας που θα κριθεί η «πολιτική ζαριά» του Τσίπρα. Μέχρι τότε μην περιμένετε να έχει ψηφιστεί τίποτα από αυτά που απειλούν την κοινοβουλευτική συνοχή της κυβέρνησης. Με την τακτική της χρονικής διολίσθησης όπως ήδη συμβαίνει με την πρώτη αξιολόγηση, θα ροκανίζεται διαπραγματευτικός χρόνος. Προσωπικά πιστεύω πως το ορόσημο της 15ης Ιανουαρίου για την ψήφιση του ασφαλιστικού είναι μια πολιτική μπλόφα, με μόνη εναλλακτική την ψήφιση κάποιου «μικρού ασφαλιστικού» και τα σοβαρά να παραπεμφθούν για το… μέλλον.
Ο Τσίπρας έχει δείξει πως δεν φοβάται τις πολιτικές ζαριές. Από κει και πέρα, το να πέσει… ηρωικά ο Τσίπρας ασφαλώς θα μεταφραστεί σε νέες περιπέτειες για τη χώρα, τη σταθερότητά της και την πορεία του προγράμματος. Με δεδομένο πως δεν υπάρχει «επόμενος» για να τον διαδεχθεί, ο Τσίπρας κατ’ ουσίαν θέτει το δίλλημα: Ή το ΔΝΤ ή εγώ, μαζί με τον υπαινιγμό που βέβαια δεν διατυπώνεται δημόσια: «μετά από μένα υπάρχει μόνο το χάος».
Όλα δείχνουν πως η καινούργια χρονιά θα μας επιφυλάσσει μεγάλες εκπλήξεις. Μακάρι να’ ναι θετικές.
